ลักษณะประจำวงศ์
ไม้พุ่ม หรือไม้ต้น ไม่มีหูใบ ใบ เดี่ยว ติดแบบเรียงเวียนสลับ มีต่อมด้านล่าง เส้นใบ
ออกจากสองข้างของเส้นกลางใบแบบขนนก บางครั้งมีเส้นใบออกจากโคนใบ 3 เส้น
หรือมากกว่านั้น ดอก สมมาตรตามรัศมี สมบูรณ์เพศ กลีบดอกเป็นรูปท่อหรือรูปโถ
เกสรเพศผู้มี 10 อัน อับเรณูแตกโดยมีรูเปิดที่ปลาย ก้านเกสรเพศเมียมี 1 อัน รังไข่มี
5 ช่อง เมล็ดมีจำนวนมาก
ลักษณะเด่นของวงศ์
บางชนิดเป็นพืชกินซาก ใบมีเกล็ดรังแค หรือมีต่อมที่ขอบใบตอนโคน ดอก
สมบูรณ์เพศ กลีบดอกเป็นรูปท่อ หรือรูปโถ เกสรเพศผู้มี 10 อัน
การกระจายพันธุ์
ทั่วโลก ในประเทศไทยมี 7 สกุล เช่น
สกุล Rhododendron เช่น กุหลาบแดง Rhododendron simsii Planch.
ดอกสามสี หรือ กุหลาบขาว Rhododendron lyi H. Lv. กุหลาบพันปี Rhododendron
arboreum Sm. subsp. delavayi (Franch.) Champ.
สกุล Gaultheria พบในป่าดิบเขาทางภาคเหนือ เช่น ช้ามะยมดอย Gaultheria
crenulata Kurz
สกุล Vaccinium พบทั่วไป ส่วนมากพบในป่าดิบเขา ทั้งป่าเดิมและป่ารุ่น เช่น
หัวแหวน หรือส้มแปะ Vaccinium sprengelii (G. Don) Sleumer พบในภาคเหนือ
และภาคอีสาน ช่อไข่มุก Vaccinium eberhardtii Dop var. pubescens H. R.
Fletcher พบบนภูกระดึง จ.เลย
สกุล Lyonia พบในป่าดิบเขาทางภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่
ดอกใต้ใบ หรือส้มแปะ Lyonia foliasa (Fletcher) Sleumer
ประโยชน์
ดอกของสกุล Rhododendron กระจายพันธุ์โดยนกและแมลง หลายชนิดปลูก
เป็นไม้ประดับ ผลและใบของสกุล Vaccinium กินได้ สกุล Gaultheria
ให้น้ำมันเป็นสมุนไพร