|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | |
|
|
|
|
|
|
|
เริ่ม --> จิต เจตสิก รูป
ผมได้มีโอกาสเข้าไปศึกษาพระอภิธรรมจากเว็บ พระอภิธรรม online คำที่จะพบบ่อยๆในเนื้อหาของพระอภิธรรมก็คือ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน ซึ่งแต่ละบทก็จะมีการพูดถึงในแง่มุมที่ต่างกัน ก็เลยเกิดความคิดว่าอยากจะลองสรุปรวบรวมมาไว้ เพื่อที่จะได้เห็นความเกี่ยวข้องต่อเนื่องได้ชัดเจนขึ้น ก็เลยเป็นที่มาของ blog group นี้ครับ ถ้าอ่านเจออะไรเพิ่มก็จะมี add blog ใหม่เป็นระยะๆครับ
พระอภิธรรม เป็นธรรมะชั้นสูงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับปรมัตถธรรมสี่ประการ คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน
จิต คือธรรมชาติที่ทำหน้าที่เห็น, ได้ยิน, รับกลิ่น, รับรส, รู้สัมผัส ถูกต้อง ตลอดจนธรรมชาติที่ทำให้เกิดการคิด นึก สถานที่เกิดของจิตจะมีอยู่ 6 แห่งคือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
เจตสิก คือ ธรรมชาติที่ประกอบกับจิต ปรุงแต่งจิต ทำให้เกิดความ รู้สึก นึก คิด ที่แตกต่างกัน ทั้งทางที่ดีและไม่ดี เจตสิกเป็นนามธรรม ที่เกิดร่วมกับจิต คือเกิดพร้อมกับจิต ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต และอาศัยที่เกิดที่เดียวกันกับจิต
รูป คือ ธรรมชาติที่แตกดับ ย่อยยับ สลายไปด้วยความเย็นและ ความร้อน
นิพพาน เป็นธรรมชาติที่พ้นจากกิเลสเครื่องร้อยรัด พ้นจากการ เวียนว่ายตายเกิด
เนื่องจาก จิต และ เจตสิก เป็นสิ่งที่ต้องเกิดร่วมกันตลอดเวลา ดังนั้นจึงเขียนว่า " จิต + เจตสิก " เพื่อให้ระลึก ไว้อยู่เสมอว่าจิตและเจตสิกนั้น เป็นธรรมชาติที่ต้องเกิดร่วมกัน ต้องอิง อาศัยซึ่งกันและกัน และไม่สามารถแยกออกจากกันได้
ในแง่ปรมัตถธรรมไม่ว่าคนหรือสัตว์จะมีส่วนประกอบอยู่สามส่วนเท่านั้นคือ
- จิต คือ ธรรมชาติที่รู้อารมณ์
- เจตสิก คือ ธรรมชาติที่ประกอบปรุงแต่งจิต
- รูป คือ องค์ประกอบที่รวมกันขึ้นเป็นกาย
ส่วนประกอบทั้งสามส่วนนี้ จะมีลักษณะสามัญตามธรรมชาติอยู่ 3 ประการคือ
- อนิจจลักษณะ คือมีลักษณะที่ไม่เที่ยงไม่คงที่ ต้องเปลี่ยนแปลงอยู่ ตลอดเวลา
- ทุกขลักษณะ คือมีลักษณะที่ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ เกิดขึ้นแล้ว ต้องดับไปอยู่ตลอดเวลา
- อนัตตลักษณะ คือมีลักษณะที่มิใช่ตัว มิใช่ตน ไม่สามารถบังคับบัญชาได้
ลักษณะตามธรรมชาติสามประการนี้เรียกว่า "ไตรลักษณ์"
อ้างอิง: //www.buddism-online.org
Create Date : 26 มกราคม 2549 |
|
7 comments |
Last Update : 30 พฤษภาคม 2549 22:22:44 น. |
Counter : 2304 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: ปาลินารี 28 มกราคม 2549 20:38:16 น. |
|
|
|
| |
โดย: dharma (dharma ) 28 มกราคม 2549 20:50:18 น. |
|
|
|
| |
โดย: นัด IP: 125.25.38.56 27 กันยายน 2550 20:00:01 น. |
|
|
|
| |
โดย: ผู้เยี่ยมชม IP: 118.174.112.149 15 เมษายน 2551 22:48:05 น. |
|
|
|
| |
โดย: adam007 IP: 118.173.237.50 7 มกราคม 2552 10:42:59 น. |
|
|
|
| |
โดย: พระทองสุข สุธีโร IP: 110.78.178.143 23 สิงหาคม 2557 8:21:41 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ปรมัตธรรมมีสี่ประการ คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน ที่ต้นเรื่อง
คำว่า ปรมัตธรรม พิมพ์ตก ถ ไปค่ะ