|
วิถีไทเขิน เชียงตุง และ ประเพณี 12 เดือน เมืองเชียงตุง
โครงการศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาประเทศเพื่อนบ้าน //www.monkchat.net/?name=foundation สำนักวิชาการ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร.) วิทยาเขตเชียงใหม่ ได้ออกหนังสือเกี่ยวกับ ไทเขิน มาแล้ว 2 เล่ม คือ วิถีไทเขิน เชียงตุง กับ ประเพณี 12 เดือน เมืองเชียงตุง
วิถีไทเขิน เชียงตุง ขนาด 5 ¾ x 8 ¼ นิ้ว หนา 200 หน้า พิมพ์ พ.ศ.2550 จำนวน 1,000 เล่ม ราคา 199 บาท (กระดาษอาร์ต)
เสนอบทความวิชาการกึ่งสารคดี เกี่ยวกับสภาพสังคมวัฒนธรรมของเชียงตุง 7 เรื่อง คือ
1. ประวัติความเป็นมาของเชียงตุง ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน (บางปี หรือ บางเหตุการณ์ ในตำนานเมืองเชียงตุง ไม่ตรงกับประวัติศาสตร์ล้านนา หรือ ข้อมูลการเดินทางไปเชียงตุงในปัจจุบัน อาจล้าสมัย ผู้ที่จะอ้างข้อมูลเหล่านี้ ควรตรวจสอบอีกครั้ง)
2. ตำแหน่ง พระครูบา ของเชียงตุง ต้องมีประกาศแต่งตั้งเป็นทางการจากองค์กรคณะสงฆ์นครเชียงตุง ต่างจากล้านนา ที่ได้จากการยกย่องของประชาชนที่นับถือ
3. ชีวประวัติและผลงานของ สมเด็จอัคคมหาราชาอาชญาธรรมพระเจ้า องค์ประมุขแห่งคณะสงฆ์เชียงตุง
4. บทบาทของพุทธศาสนา ในวิถีชีวิตคนไทเขิน
5. อาหารพื้นบ้านเชียงตุง
6. บทบาทของผู้หญิงเชียงตุง
7. เสิน ศิลปะการขับขานของเชียงตุง ที่มีลักษณะคล้ายการจ๊อยการซอ ของเชียงใหม่
ประเพณี 12 เดือน เมืองเชียงตุง ขนาด 5 ¾ x 8 ¼ นิ้ว หนา 156 หน้า พิมพ์ พ.ศ.2552 จำนวน 500 เล่ม ราคา 100 บาท (กระดาษถนอมสายตา)
เสนอ รายละเอียดประเพณี 12 เดือน ที่ชาวเชียงตุง ยึดถือปฎิบัติกันอยู่ ตามเดือนทางจันทรคติ ซึ่งจะนับเร็วกว่าไทยภาคกลาง 1 เดือน และช้ากว่าล้านนา 1 เดือน ทั้งนี้ ผู้จัดทำ ได้ปริวรรตและพิมพ์เป็นภาษาไทเขิน ส่งกลับไปเผยแพร่และคืนองค์ความรู้สู่ชุมชนไทเขิน เมืองเชียงตุง ด้วย
เดือน 6 (มีนาคม เมษายน) ประเพณีสังขานต์ปีใหม่ (สงกรานต์) เปลี่ยน จุลศักราช ใหม่ ชาวไทเขิน ถือเป็น ปีใหม่ เช่นเดียวกับ ล้านนา
เดือน 7 (เมษายน พฤษภาคม) ประเพณีขึ้นธาตุเจดีย์ ทำบุญสมโภชพระธาตุสำคัญต่าง ๆ ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ในวันขึ้น 15 ค่ำ (ชาวเชียงตุงไม่ได้เรียก วันวิสาขบูชา) ประเพณีเป๊กข์ตุ๊บวชพระ (ไทเขินและล้านนา เรียก พระ ว่า /ตุ๊/ และ เรียก เณร ว่า /พะ/ )
เดือน 8 (พฤษภาคม มิถุนายน) ประเพณีเลี้ยงเมืองเลี้ยงบ้าน จัดในวันข้างแรม เป็นการเซ่นไหว้บวงสรวงดวงวิญญาณเจ้าฟ้าที่คุ้มครองเมือง และเทวดาที่คุ้มครองหมู่บ้าน
เดือน 9 (มิถุนายน กรกฎาคม) ประเพณีเข้าวัสสา (เข้าพรรษา) ประเพณีสวดกลางใจศีล เป็นการสวดมนต์สืบชาตาสะเดาะเคราะห์ให้ประชาชนอยู่เย็นเป็นสุข มักจัดในวันพระที่ 2 หลังเข้าพรรษา แต่บางวัด เช่น วัดหัวข่วง จัดในเดือน 10 ข้างแรม ประเพณีส่งเคราะห์เมือง เป็นพิธีสืบชาตาเมือง จัดพิธี ณ ใจกลางเมืองเชียงตุง
เดือน 10 (กรกฎาคม สิงหาคม) ประเพณีสูตมนต์ไล่ผีปล่อยเผต หรือ พิธีสวดมนต์ขับไล่พวกผีเปรตไม่ให้มารังควานหอเจ้าฟ้า และทำความเดือดร้อนแก่ผู้คน จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ ที่หอเจ้าฟ้า โดยมี เจ้าฟ้า เป็นประธาน ชาวเชียงตุงในปัจจุบัน ไม่รู้จักประเพณีนี้ เนื่องจากทหารพม่ายกเลิกระบบเจ้าฟ้า และรื้อทำลายหอเจ้าฟ้า ไปแล้ว จึงไม่มีการทำพิธีนี้ไปโดยปริยาย
เดือน 11 (สิงหาคม กันยายน) ประเพณีตั้งธรรมเวสสันตระ หรือ เทศน์มหาชาติ ประเพณีทานธรรมค้ำนาม คือ การทานธรรมประจำวันเกิด และปีเกิดของเจ้าภาพ มักจัดพร้อมไปกับการตั้งธรรมเวสสันตระ
เดือน 12 (กันยายน ตุลาคม) ประเพณีออกวัสสา (ออกพรรษา)
เดือน 1 หรือ เดือนเกี๋ยง (ตุลาคม พฤศจิกายน) ประเพณีตักบาตรวัดพระเจ้าหลวง จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน เกี๋ยง (ตรงกับวันลอยกระทง ของไทย) ในงานสมโภชวัดพระเจ้าหลวง โดย นิมนต์พระสงฆ์จากวัดต่าง ๆ ทั้งฝ่ายไทเขิน ไทใหญ่ และพม่า มารับบิณฑบาต จากประชาชน ตามเส้นทางตั้งแต่หน้า วัดหัวข่วง วัดพระเจ้าหลวง วัดพระแก้ว เลี้ยวซ้ายเข้าโรงแรมนิวเชียงตุง กลับมาวัดหัวข่วง ประเพณีทานซองสลาก เหมือนกับประเพณีตานก๋วยสลาก ของล้านนา แต่ชาวเชียงตุง ไม่นิยมจัด ในช่วงก่อนออกพรรษา เหมือนล้านนา ประเพณีทานผ้ากฐิน
เดือน 2 หรือ เดือนก๋ำ (พฤศจิกายน ธันวาคม) ประเพณีเข้าก๋ำ มี 2 อย่างคือ การเข้าก๋ำหลวง หรือ การเข้าปริวาสกรรม มีกำหนด 10 วัน ระหว่าง วันขึ้น 5 ค่ำ ถึง วัันขึ้น 15 ค่ำ กับ การเข้าก๋ำน้อย หรือ การเข้ารุกขมูลกรรม มีกำหนด 7 วัน ไม่ถือวัตรปฏิบัติเคร่งครัดเหมือนเข้าก๋ำหลวง ส่วนมากจะนิยมจัดการเข้าก๋ำหลวง และชาวเชียงตุง ถือว่าพระสงฆ์ ที่ไม่เคยต้องอาบัติสังฆาทิเสส ก็สามารถเข้าก๋ำหลวงได้ เพื่อชำระศีลให้บริสุทธิ์ยิ่งขึ้น
เดือน 3 (ธันวาคม มกราคม) ประเพณีเลี้ยงหนองตุ๋ง เป็นพิธีเซ่นไหว้บวงสรวงวิญญาณบรรพบุรุษผู้ปกครองเมืองเชียงตุง นิยมจัดในวันแรม 3 ค่ำ หรือวันที่ตรงกับ วันกาดเท่า
เดือน 4 (มกราคม กุมภาพันธ์) ประเพณีทานธรรมน้ำอ้อย สมัยก่อน นิยมแต่งงานกันในช่วงนี้ ซึ่งอ้อยกำลังแก่ และให้น้ำหวานอย่างเต็มที่ จึงมีการทำบุญฟังธรรมและถวายทานน้ำอ้อย เพื่อความเป็นสิริมงคลในการครองเรือน
เดือน 5 (กุมภาพันธ์ มีนาคม) ประเพณีขึ้นธาตุเจดีย์หนองผา หรืองานสมโภชพระธาตุหนองผา จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ ประเพณีเลี้ยงกาด คือการเซ่นไหว้บวงสรวงวิญญาณเทวดาที่รักษาดูแลตลาดเก่า ข้างวัดเชียงจันทร์ จัดในวันแรม ที่เป็นเลขคี่ และตรงกับวันกาดเท่า ประเพณีรำดอก คือการบูชาพระรัตนตรัยด้วยดอกไม้ต่าง ๆ จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ
Create Date : 20 มกราคม 2553 | | |
Last Update : 20 มกราคม 2553 13:19:14 น. |
Counter : 4508 Pageviews. |
| |
|
|
|
|
อ่านไทเขิน 6 เพลง "เมืองเชียงตุง"
Create Date : 08 มกราคม 2552 | | |
Last Update : 29 พฤศจิกายน 2552 10:05:45 น. |
Counter : 3091 Pageviews. |
| |
|
|
|
|
| |
|
|
Location :
กาญจนบุรี Thailand
[Profile ทั้งหมด]
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember ผู้ติดตามบล็อก : 62 คน [?]
|
ไม่สงวนลิขสิทธิ์
เพื่อเปิดกว้างการศึกษาและเผยแพร่ภาษาตระกูลไท
ข้อมูล "ในส่วนที่ไม่ใช่ลิขสิทธิ์ของผู้อื่น" ยินดีให้ ลอกเลียน, ทำซ้ำ, เพิ่มเติม, แก้ไขเปลี่ยนแปลง หรือนำไปใช้
โดยไม่ต้องขออนุญาต หรืออ้างถึงใด ๆ ทั้งสิ้น
Copyleft
|
|
|
|
|
|
|
|