เทพเด็กผู้อุปถัมภ์นักแสดงงิ้ว 喜神

ภาพ：เทพเด็กผู้อุปถัมภ์ชาวงิ้ว บางที่จะสร้างให้มือกำทองคำ

ในวงการงิ้วก็เหมือนวงการอื่นๆที่มีเทพประจำอาชีพตน ซึ่งในฝั่งกรีก-โรมันก็มีความเชื่อเทพผู้อุปถัมภ์อาชีพอยู่เช่นกัน ในส่วนของแวดวงชาวงิ้วก็จะมีเทพที่นับถือต่างกันไปตามประเภทของงิ้ว แต่มีเทพองค์หนึ่งที่งิ้วทุกชนิดให้ความเคารพ นั่นก็คือเทพที่ถูกเรียกว่า "สี่เสิน" （喜神 - 喜 = มงคล 神 = เทพ）

ภาพ：สังเกตวิธีการอุ้มสี่เสินของเหมยหลานฟางตามธรรมเนียมในสมัยก่อน

สี่เสิน นอกจากจะเป็นเทพที่นักแสดงงิ้วให้ความเคารพแล้ว ยังจะถูกนำมาแสดงในบทเด็กอ่อนอีกด้วย ในสมัยโบราณกำหนดว่า หน้าเวทีจะนำสี่เสินไปแสดงยังไงก็ได้ แต่เมื่อเข้ามาหลังเวทีต้องวางคว่ำหน้าลง หรือถ้าอยู่ในท่านอนหงายต้องมีผ้าปิดหน้าสี่เสินไว้ สาเหตุเพราะสี่เสินได้รับความเคารพจากทุกคนในคณะ เวลาที่เจอหน้าจึงต้องคารวะทุกครั้ง เพื่อหลีกเลี่ยงความยุ่งยากจึงกำหนดให้ต้องวางคว่ำหน้าหรือหาผ้ามาปิดหน้าไว้ เท่ากับว่าต่างมองไม่เห็นกันและกัน ถึงคารวะสี่เสินก็มองไม่เห็นอยู่ดี

สาเหตุที่สี่เสินได้รับความเคารพจากนักแสดงงิ้วมีคำอธิบายไว้ 3 แบบ

แบบที่หนึ่ง：ในสมัยโบราณ คณะงิ้วนอกจากจะแสดงในโรงแล้ว ยังมีการรับจ้างแสดงในงานมงคลที่เรียกว่า ถังฮุ่ยซี่ (堂会戏) ซึ่งเป็นงานที่จะได้รับค่าตอบแทนมาก และงานส่วนมากที่จ้างไปก็มักจะเป็นงานเลี้ยงครบเดือนของเด็กอ่อน ซึ่งเกี่ยวกับเด็ก งิ้วที่เล่นก็มักจะเลือกเรื่องที่มีเด็กเข้ามาเกี่ยวข้อง เมื่อมีบทเด็กก็ต้องใช้ตุ๊กตาเด็กมาทำการแสดง จึงถือว่าตุ๊กตาเด็กหรือสี่เสินนี่เองที่เป็นผู้อุปถัมภ์ค้ำจุนอาชีพให้พวกเขามีงานกันได้ตลอดทั้งปี

ภาพ：ในสมัยก่อนมักเชิญคณะงิ้วมาแสดงเมื่อมีงานมงคลในบ้าน

แบบที่สอง：ตามประสบการณ์ของบรรดานักแสดงงิ้วในสมัยก่อน หากฝึกหัดงิ้วเป็นระยะเวลานานเท่าไรก็ยังไม่สามารถร้องได้ แต่พอคืนนึงเกิดฝันว่ามีเด็กมาสอนให้และตื่นมาก็พลันเข้าใจในสิ่งที่เรียนมาทั้งหมดได้ทันที ก็ว่ากันว่าเด็กที่มาสอนในฝันนั้นก็คือสี่เสินเทพผู้อุปถัมภ์อาชีพตนได้มาทำการสอนด้วยตัวเอง จึงทำให้สามารถร้องหรือแสดงได้ภายในระยะเวลาชั่วข้ามคืน

ภาพ：เด็กๆเลียนแบบนักแสดงงิ้ว

แบบที่สาม：ตามตำนานที่นักแสดงรุ่นเก่าๆเล่ากันต่อมาว่า สี่เสินคือรัชทายาทของถังหมิงหวง (ผู้เป็นต้นกำเนิดการแสดงงิ้ว) เรื่องมีอยู่ว่าวันหนึ่งในขณะที่มีงานในวัง ฮองเฮาก็วุ่นวายอยู่กับการรับรองจึงนำรัชทายาทไปวางนอนในหีบเสื้อผ้างิ้ว แต่สุดท้ายเกิดความผิดพลาดจึงขาดอากาศและสิ้นใจอยู่ในนั้น ถังหมิงหวงจึงแต่งตั้งให้รัชทายาทองค์นี้เป็นเทพผู้อุปถัมภ์งิ้ว และถือเป็นศิษย์พี่ใหญ่ของงิ้วทุกๆคณะ (ในงิ้วทางใต้บางชนิดรวมถึงงิ้วแต้จิ๋วก็เรียกเทพเด็กองค์นี้ว่า ไท้จื้อ ที่แปลว่า รัชทายาทเช่นกัน)

ภาพ：สี่เสินจะถูกเก็บในหีบใหญ่ที่ใช้เก็บชุดบรรดาศักดิ์ ชุดบุ๋นและชุดสตรี

สี่เสินได้รับความเคารพจากทุกคนในคณะและในยามที่ไม่ใช้งานก็จะถูกเก็บคว่ำหน้าอยู่ในหีบใหญ่ที่ใช้เก็บชุดบุ๋น แท้จริงเพื่อสะดวกในการหยิบใช้ เพราะบทที่มีเด็กส่วนมากก็ใช้กับตัวละครฝ่ายบุ๋น และข้อห้ามอีกข้อที่สำคัญในสมัยก่อนก็คือห้ามนั่งบนหีบใหญ่ เพราะในหีบมีสี่เสินนอนอยู่ จะเห็นได้ว่านักแสดงงิ้วให้ความเคารพเทพองค์นี้เป็นอย่างมาก มากจนเกิดเป็นความหน่ายที่ต้องแสดงความเคารพทุกครั้งที่เห็นหน้า จนเกิดเป็นข้อห้ามที่ต่อมาก็ถูกยกเลิกหลังจีนเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่งิ้วในต่างประเทศเช่น ไทย มาเลเซีย ฯลฯ ยังคงให้ความเคารพเช่นเดิม โดยเรียกว่า "ไท้จื้อ" ตามตำนานแบบที่สามนั่นเอง

Create Date : 01 มิถุนายน 2556		0 comments
Last Update : 1 มิถุนายน 2556 11:05:22 น.
Counter : 5723 Pageviews.
Share Tweet