Outside contributor

พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีของไทยได้เสร็จสิ้นภารกิจในการร่วมประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติสมัยที่ 70 แล้วเมื่อตอนค่ำวันอังคารที่ 29 ก.ย. ตามเวลาท้องถิ่นในนครนิวยอร์กโดยการปิดท้ายด้วยสุนทรพจน์ในที่ประชุมใหญ่ที่ดูจะมีคำถามว่าได้ให้อะไรใหม่เกี่ยวกับทิศทางและนโยบายในการพัฒนาประเทศของไทยทั้งในแง่การเมือง เศรษฐกิจ และ สังคมหรือไม่ นอกไปจากการแสดงอาการหมกมุ่นอยู่กับปัญหาภายในประเทศที่ไม่อาจจะข้ามพ้นไปได้ง่ายๆ

ภาพของคนไทย 2 กลุ่มพากันไปประท้วงและสนับสนุนพลเอกประยุทธ์ที่หน้าอาคารสำนักงานใหญ่สหประชาชาติ ก็ไม่ต่างอะไรกับสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในประเทศไทย นายกรัฐมนตรีไม่ได้พยายามจะพบกับผู้ประท้วงแต่ในขณะที่อีกด้านหนึ่ง ทั้งตัวนายกรัฐมนตรีเอง รัฐมนตรีและเจ้าหน้าที่รัฐบาลกลับพบปะโอภาปราศรัยกับผู้สนับสนุนอย่างเป็นกันเอง นี่ก็สะท้อนให้ชาวโลกเห็นว่า สังคมไทยยังห่างไกลความสมานฉันท์ยิ่งนัก

บรรดาผู้สนับสนุนและเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการข้อมูลของรัฐบาลทั้งฝ่ายปิดลับและเปิดเผยพยายามให้ข่าวว่า พลเอกประยุทธ์ ได้รับเลือกให้นั่งเป็นประธานกลุ่ม 77 ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าประชาคมนานาชาติให้การยอมรับรัฐบาลทหารอย่างไม่มีข้อสงสัย ในความจริงแล้วการดำรงตำแหน่งประธานกลุ่มดังกล่าวเป็นผลของการปฏิบัติการทางการทูตของนักการทูตไทยในกระทรวงต่างประเทศที่ได้ดำเนินการมาระยะหนึ่งแล้ว ประเทศไทยได้มีบทบาทในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาที่มีสมาชิก 134 ประเทศกลุ่มนี้มานานพอสมควร ทั้งยังเคยเป็นประธานของกลุ่มนี้ในสำนักงานอื่นๆมาแล้ว เช่น ไนโรบี เมื่อปีที่แล้ว และสำนักงานอื่นๆในปีก่อนๆ ทั้งการเป็นประธานในคราวนี้คือการเป็นประธานกลุ่มในสำนักงานนิวยอร์กซึ่งประจำสำนักงานใหญ่สหประชาชาติ ก็ไม่ใช่เป็นสิ่งพิเศษที่จัดไว้ให้พลเอกประยุทธ์หรือว่าเป็นผลงานของนายกรัฐมนตรีไทยคนปัจจุบันแต่อย่างใด

และการเป็นประธานนั้นก็อาศัยการเลือกตั้งภายใต้โครงสร้างของกลุ่มที่หมุนเวียนไปตามภูมิภาค ประธานในปีหน้านั้นเป็นโควตาของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ประเทศไทยอาสาเข้ารับตำแหน่งเมื่อหลายเดือนก่อน โดยไม่มีคู่แข่งขันจึงได้รับการคัดเลือกและรับรองให้เป็นประธานในสำนักงานนิวยอร์ก 1 วันก่อนที่พลเอกประยุทธ์จะเดินทางถึงสหรัฐ เครดิตระหว่างประเทศถ้าหากจะมีขึ้นจากกรณีนี้ก็เป็นการสั่งสมมาแต่ในอดีตจากการดำเนินงานทางด้านองค์การระหว่างประเทศของข้าราชการในกระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งรัฐบาลทหารไม่ได้แสดงว่าให้ความสนใจมาก่อน ตัวพลเอกประยุทธ์เองก็ไม่ได้แสดงให้เห็นว่ามีความเข้าใจในบทบาทและหน้าที่ของกลุ่ม 77 การเป็นประธานก็อาศัยฝีมือทางการทูตของผู้แทนถาวรประจำสหประชาชาติมากกว่าจะมาจากฝ่ายการเมือง

ประเทศไทยได้รับรางวัลจากสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศและมีพลเอกประยุทธ์ในฐานะหัวหน้ารัฐบาลขึ้นรับรางวัลอันเป็นผลสืบเนื่องมาจากการที่ประเทศไทยส่งเสริมโครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยีดิจิตอลเพื่อบรรลุเป้าหมายในการพัฒนาในช่วงกว่าทศวรรษที่ผ่านมา ลำพังผลงานของรัฐบาลของพลเอกประยุทธ์ในห้วง 1 ปีที่ผ่านมาก็ยังไม่มีความโดดเด่นในเรื่องโทรคมนาคมเพียงพอจะได้รับรางวัล มิหนำซ้ำ แนวคิดที่จะใช้ single gateway เพื่อทำการควบคุมการจราจรในระบบดิจิตอลและจำกัดเสรีภาพในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศยังจะทำให้รางวัล ITU Global Sustainable Digital Development Award ที่พลเอกประยุทธ์ได้รับมาหมาดๆนั้นสูญค่าลงไปในทันที

เจ้าหน้าที่ของรัฐบาลพยายามอย่างมากที่จะทำให้ประชาชนในประเทศเห็นว่า รัฐบาลสหรัฐฯนั้นไม่ได้แสดงความรังเกียจเดียดฉันท์พลเอกประยุทธ์ซึ่งเป็นผู้นำการรัฐประหารโค่นล้มรัฐบาลพลเรือนจากการเลือกตั้งเมื่อปีที่แล้ว โดยการพยายามจัดการให้พลเอกประยุทธ์ได้มีโอกาสสัมผัสมือกับประธานาธิบดี บารัค โอบามาของสหรัฐฯแม้เพียงผ่านๆก็ยังดี หลังจากเจรจาต่อรองกันอยู่นานฝ่ายสหรัฐฯยินยอมให้ประธานาธิบดีโอบามาเดินมาทักทายและสัมผัสมือพลเอกประยุทธ์ได้ แต่ก็บนเงื่อนไขว่าจะไม่มีการเผยแพร่เรื่องนี้อย่างเป็นทางการ ช่างภาพที่ติดตามนายกรัฐมนตรีไม่ได้รับอนุญาตให้ถ่ายภาพ จึงปรากฏเฉพาะแต่ภาพจากเจ้าหน้าที่ติดตามซึ่งถ่ายจากโทรศัพท์มือถือเผยแพร่ในโซเซียลมีเดียเท่านั้น

พลเอกประยุทธ์ได้พบปะหารือแบบทวิภาคีกับผู้นำจากประเทศมหาอำนาจรายเดียวคือ ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีนเท่านั้น ซึ่งก็นับว่าเป็นบุคคลที่มีความคุ้นเคยกันอยู่แล้ว พลเอกประยุทธ์ให้ความสำคัญกับการพบปะผู้นำประเทศที่ไม่เป็นที่รู้จักมากนักในประเทศไทย เช่นประเทศในหมู่เกาะในแปซิฟิกใต้ แคริบเบียนและแอฟริกา เพื่อขอความสนับสนุนในการรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกไม่ถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งจะมีการเลือกตั้งในปีหน้าและจนขณะนี้ยังไม่สามารถเปิดเผยได้ว่า ประเทศไทยได้รับเสียงสนับสนุนเท่าใดแล้ว

การประชุมสหประชาชาติในปีนี้ดำเนินการภายใต้หัวข้อ สหประชาชาติครบรอบ 70 ปี หนทางสู่สันติภาพ ความมั่นคง และสิทธิมนุษยชน (The United Nation at 70 the road ahead to peace, security and human right) แต่พลเอกประยุทธ์ พยายามหลีกเลี่ยงที่จะพูดถึงปัญหาสำคัญในประเทศไทยเกี่ยวกับการฟื้นฟูประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน ซึ่งได้รับการวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักหน่วงจากนานาชาติในปัจจุบัน แต่ก็หนีไปไม่พ้น

บัน คีมูน เลขาธิการองค์การสหประชาชาติไม่ลังเลที่จะยกปัญหาเรื่องประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนขึ้นหารือกับพลเอกประยุทธ์ ระหว่างที่มีการพบกันแบบทวิภาคีที่สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ โดยบอกกับพลเอกประยุทธ์ว่าเขาวิตกกังวลเกี่ยวกับพื้นที่ประชาธิปไตยของไทยที่กำลังลดน้อยลงทุกทีและยังขอให้รัฐบาลไทยปกป้องและรักษาสิทธิในการแสดงความคิดเห็นและการชุมนุมของประชาชนที่กำลังมีการจำกัดอย่างมากอยู่ในขณะนี้ด้วย ทั้งสองฝ่ายได้หารือเกี่ยวกับโรดแม๊ปของไทยที่จะนำไปสู่การเลือกตั้งที่ล่าช้าออกไป เพราะเหตุผลที่พลเอกประยุทธ์บอกกับ บัน คีมูน คือร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ไม่ผ่านความเห็นชอบของสภาปฏิรูปแห่งชาติซึ่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติคือพลเอกประยุทธ์เองตั้งมากับมือ

บรรดาผู้สนับสนุนรัฐบาลทหารพยายามจะช่วยรักษาหน้าของพลเอกประยุทธ์ในระหว่างที่อยู่ในนิวยอร์คด้วยการระดมคนจำนวนหลายร้อยคนไปชุมนุมหน้าองค์การสหประชาชาติ 3 วันติดต่อกันเพื่อให้กำลังใจและประกาศว่าคนไทยต้องการรัฐบาลทหารมากกว่ารัฐบาลจากการเลือกตั้งหรือระบอบประชาธิปไตยซึ่งเต็มไปด้วยการคอร์รัปชั่น ในขณะที่ฝ่ายต่อต้านหรือกลุ่มเสื้อแดงนั้นมีจำนวนน้อยกว่าและปรากฏตัวเพียงวันเดียวทั้งยังไม่มีโอกาสได้เข้าใกล้ตัวนายกรัฐมนตรี จำเป็นต้องอยู่แต่ในที่ซึ่งทางการสหรัฐจัดสรรไว้ให้ ทั้งการถ่ายทอดการชุมนุมของพวกเขาไปประเทศไทยก็ถูกปิดกั้นโดยรัฐบาล

โดยสรุปแล้วพลเอกประยุทธ์ได้มีโอกาสทำหน้าที่หัวหน้ารัฐบาลไทยในฐานะผู้แทนประเทศไทยเข้าร่วมประชุมสหประชาชาติเพื่อพูดถึงการพัฒนาและการมีส่วนร่วมของไทยในหลายภาคส่วนขององค์การสหประชาชาติโดยเฉพาะการได้ร่วมรับรองเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนฉบับใหม่ วาระปี ค.ศ. 2030 ได้ร่วมประชุมสุดยอดว่าด้วยการรักษาสันติภาพซึ่งประธานาธิบดีโอบามาเป็นประธาน และได้กล่าวสุนทรพจน์ในเวทีเดียวกัน แต่นั่นก็ไม่แน่ว่าได้ช่วยให้พลเอกประยุทธ์โดดเด่นหรือกลายที่ยอมรับนับถือในชุมชนนานาชาติ เพราะนโยบายแห่งการปิดกั้นเสรีภาพ ละเมิดสิทธิมนุษยชนในบ้านยังคงดำเนินอยู่ต่อไป ดังที่นานาชาติได้แสดงความเป็นห่วงและยกเป็นประเด็นขึ้นมาพูดเสมอ

ในภาพ พล.อ.ประยุทธ์พบกับนายแกสตัน บราวน์ นายกรัฐมนตรีแอนติกาและบาร์บูดา