|
|
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ( ตอนบทส่งท้าย )
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จตรวจราชการมณฑลอุดร พ.ศ.๒๔๔๙
๓. ทรงริเริ่มจัดระเบียบการปกครองท้องที่ โดยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น หมู่บ้าน ตำบล และอำเภอ และให้มีเจ้าพนักงานปกครองประจำท้องที่ คือ มีผู้ใหญ่บ้านปกครองหมู่บ้าน กำนันปกครองตำบล กรมการอำเภอปกครองอำเภอและกิ่งอำเภอ เพื่อให้สามารถช่วยระงับทุกข์ร้อนของประชาชนได้สะดวกทันกับเหตุการณ์ โดยทรงทดลองจัดตั้งขึ้นครั้งแรกที่บ้านบางปะอิน
เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๕ ซึ่งถือได้ว่าเป็นการเริ่มต้นก่อกำเนิดการปกครองท้องที่ และได้ตราพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ ร.ศ.๑๑๖ ขึ้น เป็นหลักดำเนินการปกครองท้องที่ฉบับแรกใน พ.ศ.๒๔๔๐ และต่อมาได้มีการแก้ไขเพิ่มเติม โดยพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ.๒๔๕๗
๔. ในด้านการปกครองส่วนท้องถิ่น ได้ทรงริเริ่มจัดตั้ง การสุขาภิบาลหัวเมือง ขึ้นในปี พ.ศ.๒๔๔๘ โดยเริ่มที่ตำบลท่าฉลอม จังหวัดสมุทรสาครเป็นแห่งแรก และได้รับผลสำเร็จเป็นอย่างดี ต่อมาใน พ.ศ.๒๔๕๑ ได้ทรงจัดสุขาภิบาลเพิ่มขึ้นในบางท้องที่ ซึ่งมีชุมชนหนาแน่น และได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาลหัวเมือง ร.ศ.๑๒๗ ซึ่งแบ่งสุขาภิบาลออกเป็น ๒ ประเภท คือ สุขาภิบาลเมือง กับสุขาภิบาลท้องที่ โดยให้มีหน้าที่รักษาความสะอาด ป้องกัน โรคภัยไข้เจ็บ จดทะเบียนคนเกิดคนตาย และทะเบียนอย่างอื่นตามที่กำหนดให้ และมีรายได้จากภาษีโรงร้าน เงินค่าเช่า ค่าธรรมเนียม และเงินอย่างอื่นตามที่กำหนดให้
นอกจากนี้สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพยังทรงริเริ่มให้มีการตรวจราชการ หัวเมืองในยามบ้านเมืองเป็นปกติด้วย ซึ่งทำให้ทรงทราบสภาพท้องที่ตามหัวเมืองต่าง ๆ อาทิ การคมนาคม การอาชีพราษฎร ความเป็นอยู่และความประพฤติของข้าราชการ ฯลฯ ซึ่งแต่เดิมเสนาบดีจะออกไปตรวจราชการหัวเมืองก็เฉพาะเมื่อเกิดเหตุศึกสงครามหรือความไม่สงบสุขขึ้น เท่านั้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้เสด็จตรวจราชการเกือบทุกจังหวัดทั่วประเทศ ในขณะนั้น มีจังหวัดเลยเพียงจังหวัดเดียวเท่านั้นที่เสด็จไปไม่ถึง ยานพาหนะขณะนั้นก็มีทางรถไฟเพียงระยะสั้น ๆ การเสด็จตรวจราชการส่วนใหญ่ จึงต้องประทับเกวียน ทรงม้า ประทับช้าง และพาหนะที่ไม่สะดวกสบายอื่น ๆ อย่างนับครั้งไม่ถ้วน รอนแรมไปในภูมิประเทศอันทุรกันดาร เพื่อให้งานบำบัดทุกข์ บำรุงสุขของประชาชนเกิดขึ้นอย่างแท้จริง
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงฉายที่ปราสาทบ้านระแงะ อำเภอศรีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์
ด้านการศึกษา
ทรงเป็นอธิบดีเทียบเท่าเสนาบดีคนแรกของกระทรวงศึกษาธิการทรงเป็นผู้วางรากฐานการศึกษาของชาติ และเป็นผู้มีส่วนริเริ่มในการจัดตั้งสถาบันอุดมศึกษา แห่งแรกของประเทศไทย ทรงสนพระทัยศึกษาค้นคว้าวิชาการด้านต่าง ๆ อยู่เสมอ อาทิ โบราณคดี ประวัติศาสตร์ พิพิธิภัณฑ์ วรรณคดี พระศาสนา ฯลฯ และได้ทรงนิพนธ์หนังสือต่าง ๆ ไว้มากมาย รวมทั้งทรงรวบรวมสรรพตำรา สรรพวัตถุตั้งขึ้นเป็นหอสมุด และพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ จึงได้รับการยกย่องเป็นบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย และบิดาแห่งวิชาโบราณคดี
นอกจากนี้ยังทรงรอบรู้สรรพวิทยาหลายสาขา กอปรด้วยพระวิจารณญาณ ลุ่มลึก กว้างไกล ราชการในกรมใดแม้จะสังกัดอยู่ในกระทรวงอื่น หากปรากฏว่ามีปัญหายุ่งยาก หรืออยู่ในภาวะวิกฤต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็จะพระราชทานเรื่องนั้น ๆ มาให้ทรง แก้ไขวางมาตรการ
พระเกียรติคุณของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพที่ได้ทรงบำเพ็ญไว้ดังกล่าวอ้างมานี้ เป็นเพียงส่วนหนึ่งของพระเกียรติคุณอันยิ่งใหญ่ที่ได้ทรงประกอบไว้เป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติและประชาชนอย่างเอนกอนันต์ ซึ่งพระเกียรติคุณดังกล่าวมิได้ประจักษ์แต่เฉพาะประชาชนชาวไทยเท่านั้น แต่ถือได้ว่าพระองค์ท่านทรงเป็น บุคคลสำคัญของโลก ทีเดียว โดย องค์การยูเนสโก แห่งสหประชาชาติได้ถวายพระเกียรติดังกล่าวให้แด่พระองค์ท่าน เมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๐๕ ซึ่งเป็นปีที่พระชนมายุครบ ๑๐๐ พรรษา (หลังจากเสด็จสวรรคตแล้ว ๑๙ ปี) ด้วยถ้อยคำสดุดีไว้ว่า
พระองค์ท่านทรงกอปรด้วยวิทยาการ และความรู้แห่งประวัติศาสตร์ไทย โบราณคดี ศิลป พระพุทธศาสนา หลักพระศาสนาเปรียบเทียบ วรรณคดี กฎหมายปกครอง พระองค์ท่านได้ทรงนิพนธ์หนังสือจำนวนมากกว่า ๒๐๐ เล่ม ในเรื่องเหล่านี้
พระเกียรติที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงได้รับครั้งนั้น มิได้เป็นพระเกียรติเฉพาะพระองค์ท่านและพระประยูรวงศ์เท่านั้น หากยังเป็นเกียรติแก่ชาวไทยทั้งชาติด้วย รัฐบาลไทยในขณะนั้น (ฯพณฯ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรี) ได้จัดงานเฉลิมฉลองให้พระองค์ท่านเป็นพิเศษอย่างสมพระเกียรติ โดยได้แสดงผลงานของพระองค์ท่านทางโทรทัศน์ และวิทยุกระจายเสียง จัดการแสดงสาธิตผลงาน ณ ที่ทำการรัฐบาลหลายแห่ง นอกจากนี้ยังมีการบรรยายและปาฐกถา พระประวัติตลอดจนงานของพระองค์ท่านที่ได้ทรงปฏิบัติมา รวมระยะเวลาทั้งสิ้นถึง ๑๕ วัน
ดำรงราชานุสรณ์
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเป็นองค์ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยและได้ทรงปฏิบัติงานอยู่นานถึง ๒๓ ปี ตลอดระยะเวลาดังกล่าวพระองค์ได้ทรงวางรากฐานการปฏิบัติงาน การปฏิบัติตน ตลอดจนรูปแบบการบริหารการปกครองประเทศนานัปการให้
คนมหาดไทย ยึดถือเป็นแนวทางปฏิบัติมาจนถึงปัจจุบัน ความรู้สึกผูกพัน ที่มีต่อพระองค์ท่านของคนมหาดไทยทุกคนจึงยากที่จะเปรียบเปรยเป็นถ้อยคำใดได้ และเพื่อเป็นที่ระลึกถึงคุณความดีของพระองค์ท่านข้าราชการกระทรวงมหาดไทยในสมัย พลเอก ประภาส จารุเสถียร เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย จึงดำริร่วมกันสร้างพระอนุสาวรีย์สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประดิษฐานไว้เป็นอนุสรณ์เพื่อรำลึกถึงและเป็นตัวอย่างแก่ข้าราชการกระทรวงมหาดไทยทั่วไป โดยให้กรมโยธาเทศบาล ร่วมกับกองหัตถศิลป์ กรมศิลปากรปั้นหล่อพระอนุสาวรีย์ซึ่งทำด้วยโลหะสีดำ ประทับนั่ง ภูษาลำลองพลเรือนขนาดเท่าครึ่งพระองค์จริง ประดิษฐานไว้เหนือแท่นหน้ากระทรวงมหาดไทย
ชุดนี้มีเพียงสองตอนนะครับ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก//www.minister.moi.go.th
| Create Date : 22 มิถุนายน 2550 |
| Last Update : 22 มิถุนายน 2550 7:31:38 น. |
|
22 comments
|
| Counter : 1747 Pageviews. |
 |
|
|
โดย: the Vicky  วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:6:22:57 น. |
|
|
|
| โดย: d__d (มัชชาร ) วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:7:48:23 น. |
|
|
|
| โดย: ประกายดาว วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:8:21:02 น. |
|
|
|
| โดย: เป๋อน้อย วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:8:52:00 น. |
|
|
|
| โดย: อู๋ (ฟ้าสีส้ม ) วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:9:08:12 น. |
|
|
|
| โดย: thattron วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:9:51:26 น. |
|
|
|
| โดย: เราสองคน (ฝากเธอ ) วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:13:52:44 น. |
|
|
|
| โดย: random-4 วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:16:57:34 น. |
|
|
|
| โดย: อู๋ (ฟ้าสีส้ม ) วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:17:02:57 น. |
|
|
|
| โดย: whitelady วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:17:07:25 น. |
|
|
|
| โดย: แซนด์ซี วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:18:43:27 น. |
|
|
|
| โดย: นัท IP: 203.188.15.39 วันที่: 22 มิถุนายน 2550 เวลา:21:28:56 น. |
|
|
|
| โดย: แม่หยุมหยิม วันที่: 23 มิถุนายน 2550 เวลา:1:23:30 น. |
|
|
|
| โดย: fonrin วันที่: 23 มิถุนายน 2550 เวลา:2:33:16 น. |
|
|
|
| โดย: MoneyPenny วันที่: 23 มิถุนายน 2550 เวลา:6:12:30 น. |
|
|
|
| โดย: แม่หยุมหยิม วันที่: 24 มิถุนายน 2550 เวลา:15:40:22 น. |
|
|
|
| โดย: บีม IP: 125.24.84.248 วันที่: 8 ตุลาคม 2550 เวลา:10:41:49 น. |
|
|
|
| โดย: mamamai IP: 58.9.196.2 วันที่: 9 ธันวาคม 2550 เวลา:14:52:46 น. |
|
|
|
| โดย: saralee_peng@yahoo.com IP: 58.136.78.89 วันที่: 4 มกราคม 2552 เวลา:12:10:42 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 17 คน [
ตื่นแต่เช้าเชียว
วันนี้วันหยุดเลยแว่บมาหา สบายดีนะคะ