รายละเอียดของศีลข้อที่ 2 ห้ามลักขโมย

กลับไปอ่านเรื่องของศีลข้อที่ 1 และทัศนคติของผมต่อการกินเนื้อสัตว์

การลักทรัพย์ ประกอบด้วยองค์ 5 ประการ คือ
1. เป็นทรัพย์ของผู้อื่น
2. รู้ว่าเป็นของผู้อื่น
3. มีจิตคิดจะลัก
4. เพียรเพื่อลัก (ลักด้วยตนเอง ใช้ผู้อื่นลัก ลักโดยใช้อาวุธ ลักโดยเครื่องไม่ให้จำหน้าได้ ลักโดยวิชาคุณ เช่น สะกดให้หลับ หรือลักด้วยฤทธิเดช)
5. ได้ทรัพย์เพราะความเพียรนั้น

ลักษณะของการขโมยนั้น มี 13 ประการดังนี้
1. ลัก ได้แก่การถือเอาทรัพย์ของผู้อื่นที่เข้ามองไม่เห็น พอทำให้ของขยับจากที่วางเพียงนิดเดียว ศีลก็ขาด
2. ชิง หรือวิ่งราว ได้แก่การชิงเอาทรัพย์ที่เขาถืออยู่หรือประดับตนอยู่ พอทรัพย์นั้นพ้นจากมือหรือที่ประดับนั้น ศีลก็ขาด
3. ลักต้อน ได้แก่การขโมยสัตว์เลี้ยงต้อนไป ไล่ไป จูงไป อุ้มไป พอเท้าที่ 4 พ้นจากพื้นหรือพ้นจากฐาน ศีลก็ขาด
4. แย่ง ได้แก่แย่งเอาของที่ผู้อื่นทำตก พอหยิบของนั้นพ้นจากพื้นหรือพ้นจากมือเจ้าของ ศีลก็ขาด
5. ลักสับ ได้แก่สับเปลี่ยนชื่อ สับเปลี่ยนสิ่งของ เมื่อสับเปลี่ยนเสร็จศีลก็ขาด
6. ตู่ ได้แก่การกล่าวตู่ของผู้อื่นว่าเป็นของตน ถ้าเจ้าของเถียงไม่ขึ้นจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม เมื่อเจ้าของทอดกรรมสิทธิ์ของตน ผู้กล่าวตู่ก็ศีลขาด
7. ฉ้อ คือการรับฝากของจากผู้อื่น ครั้นเจ้าของมาขอคือก็ปฏิเสธว่าไม่ได้รับฝาก หรือบอกว่าคืนไปแล้ว ถ้าเจ้าของทอดกรรมสิทธิ์ ศีลก็ขาด (ข้อนี้คงรวมถึงการรับฝากของจากคนหนึ่งมาให้อีกคนหนึ่งด้วย แล้วบอกว่าไม่ได้รับฝาก หรือให้ไปแล้วแต่ยังไม่ได้ให้ เป็นต้น)
8. ยักยอก ได้แก่ผู้ทำหน้าที่รักษาของหรือคลังพัสดุทำการยักยอกของนั้น เมื่อของนั้นออกนอกเขตที่ตนรักษา ศีลก็ขาด
9. ตระบัด ได้แก่สิ่งของที่ต้องเสียภาษี เมื่อผ่านด่านที่จะเก็บภาษีก็ซ่อนของเหล่านั้นเสียเพื่อจะได้ไม่ต้องเสียภาษี หรือซ่อนส่วนหนึ่งเพื่อจะได้เสียน้อยๆ เมื่อล่วงพ้นเขตเสียภาษี ศีลก็ขาด
10. ปล้น ได้แก่ร่วมกันทำการปล้น ทำเองหรือไม่ก็ตาม เมื่อตกลงร่วมกันปล้น เมื่อทำการถึงที่สุด ศีลก็ขาด
11. หลอกลวง ได้แก่การทำของปลอม เช่นทำเงินปลอม ทองปลอม แล้วหลอกขายว่าเป็นของแท้ หรือชั่งของ ตวงของโกง เมื่อขายได้ตามกำหนด ศีลก็ขาด
12. กดขี่ หรือกรรโชก ได้แก่การใช้อำนาจข่มเหงเอาทรัพย์ของผู้อื่นหรือขู่ว่าจะทำร้าย ให้เจ้าของทรัพย์กลัวแล้วจำต้องให้ เมื่อได้ทรัพย์มาศีลก็ขาด
13. ลักซ่อน เช่นเห็นคนทำของตกก็คิดขโมย จึงเอาดินกลบไว้ หรือเอาสิ่งอื่นปิดไว้ หรือของเขาวางไว้ในที่แห่งหนึ่งด้วยความพลั้งเผลอ จึงนำไปซ่อนเสียที่อื่น โดยเจตนาจะเอาไปภายหลัง ถ้ากลบเสร็จ ปิดเสร็จ หรือซ่อนเสร็จ ศีลก็ขาด

ข้อยกเว้นที่ศีลจะไม่ขาดดังต่อไปนี้
1. ถือเอาด้วยเข้าใจผิดคิดว่าเป็นของตน หรือคิดว่าเขาให้ตน
2. ถือเอาเพราะคิดว่าเขาทิ้งแล้ว
3. ถือเอาด้วยวิสาสะ (เป็นการกระทำที่ไม่ค่อยจะดีนัก แต่ก็ไม่ถึงกับเป็นขโมย)
4. ถือเอาเพราะคิดว่ายืม


ถ้าผิดศีลข้อนี้แล้วจะมีอานิสงฆ์อย่างไร
อทินนาทาน อันบุคคลเสพแล้ว เจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมยังสัตว์ให้เป็นไปในนรก ในกำเนิดสัตว์ดิรัจฉาน ในเปรตวิสัย
วิบากแห่งอทินนาทานอย่างเบาที่สุด ย่อมยังความพินาศแห่งโภคะให้เป็นไปแก่ผู้มาเกิดเป็นมนุษย์ ก็หมายความว่า ถ้าสามารถเกิดเป็นมนุษย์ได้อีก จะเป็นคนด้วยทรัพย์ เป็นคนขากจน เป็นคนอดยาก ไม่ได้สมบัติที่ตนต้องการ ต้องพินาศในการค้า ทรัพย์พินาศเพราะภัยต่าง ๆ เช่น อัคคีภัย อุทกภัย วาตภัย ราชภัย โจรภัย เป็นต้น


ถ้าถือศีลข้อนี้แล้วจะมีอานิสงฆ์อย่างไร
จะได้เกิดเป็นเทวดา หรือถ้าได้เกิดเป็นมนุษย์อีก จะเป็นผู้มีทรัพย์มาก มีข้าวของและอาหารมาก หาโภคทรัพย์ได้ไม่สิ้นสุด โภคทรัพย์ที่ยังไม่เกิดก็เกิดขึ้น โภคทรัพยที่ได้ไว้แล้วก็ยั่งยืนถาวร หาสิ่งที่ปรารถนาได้รวดเร็ว สมบัติไม่กระจายด้วยภัยต่างๆ หาทรัพย์ได้โดยไม่ถูกแบ่งแยก ได้โลกุตตรทรัพย์คือนิพพาน อยู่ที่ไหนก็เป็นสุข ไม่รู้ไม่เคยได้ยินคำว่าไม่มี

ผมคิดว่าอานิสงฆ์ที่ยิ่งใหญ่บางข้อ ไม่เพียงแต่จะไม่ลักขโมยเท่านั้น แต่คงต้องเป็นผู้ให้ทานด้วยน่ะครับ

---

ความเห็นส่วนตัว

* ขโมยมาแล้ว ของนั้นเป็นของใคร ?
ก็เห็นจะเป็นของผู้ขโมยเป็นแน่ใช่ไหมครับ เพราะคำกล่าวที่ว่า “ขโมยมาเป็นของตน” ก็แสดงว่าขโมยมาแล้วก็ต้องเป็นของผู้นั้น ถ้าไม่เป็นของตนแล้วจะเรียกว่าขโมยสำเร็จได้อย่างไร เพียงแต่ว่าศีลขาดไปเฉพาะช่วงเวลาชั่วขณะที่กระทำการขโมยเท่านั้น ภิกษุรับบาตรก็เพราะมีผู้ให้ และเห็นว่าของนั้นเป็นของผู้ให้เพราะมันมาจากมือเขา โดยไม่ต้องรู้ว่าของนั้นขโมยมาหรือไม่

* ถูกขโมยไปแล้ว แอบไปเอาของนั้นกลับคืน เรียกว่าขโมยได้หรือไม่?
แม้ของนั้นจะเรียกว่าเป็นของเขา เพราะเขาขโมยไปเป็นของเขา แต่ผมว่าการไปเอาคืนแบบไม่ให้เขารู้ตัว ไม่น่าจะเรียกว่าขโมย แต่น่าจะใกล้เคียงกับการถือวิสาสะมากกว่า ถือว่าของนั้นเป็นของตนเอง ตนเองมีสิทธิเป็นเจ้าของมัน แม้ว่าการลอบไปเอามาจะทำให้ขโมยผู้นั้นเดือดร้อนจากการไม่มีของนั้นก็ตาม แต่หากของที่ไปลอบนำมานั้น ไม่ใช่ของตนเอง แต่รู้ไปว่าขโมยคนนั้นขโมยมาจากคนอื่นอีกที แล้วเราลอบนำมาต่อ อันนี้ศีลคงขาดไม่เหลือครับ

* ขโมยมาแล้วเอาของนั้นมาทำบุญหรือให้ทาน ตัวผู้ให้นั้นจะได้อานิสงฆ์อย่างไร?
หลายๆท่านอาจจะงงๆว่าเขาได้บุญหรือได้บาป ไม่ว่าจะเป็นเสือใบ หรือโรบินฮูด และบุญกับบาปจะเอามาลบล้างกันได้หรือไม่ ผมมีทางออกให้ท่านคิดดังนื้ เปรียบเทียบนาย ก และนาย ข
นาย ก ขโมยมาแล้ว เอาของนั้นไปทำบุญหรือให้ทาน
นาย ข ขโมยมาแล้ว เอาของนั้นไว้เป็นของตน แล้วเอาของอย่างอื่นไปทำบุญหรือให้ทาน
ผมคิดว่า นาย ก และนาย ข ได้อานิสงฆ์หมือนกัน ผมจะไม่สรุปเอง แต่อยากให้คุณจะพิจารณาเห็นเองว่า บุญกับบาปมาลบล้างกันได้หรือไม่ โดยเราจะตัดแฟ็กเตอร์อื่นๆออกไปอันเป็นผลต่อระดับบุญ เช่น ทรัพย์นั้นมูลค่าเท่าไร ระดับความศรัทธาของผู้ให้ ระดับความต้องการของผู้รับ และระดับศีลธรรมของผู้รับ เป็นต้น

* เรื่องของการลักสับ หากของที่นำมาสับมีมูลค่ามากกว่าหรือเท่ากับ ศีลจะขาดหรือไม่ ?
ไม่รู้ว่าจะเอาของที่มูลค่ามากกว่ามาแลกกับของที่มูลค่าน้อยกว่าทำไม แต่ถ้าเกิดขึ้นได้ ศีลน่าจะขาดเช่นกัน เพราะถ้าศีลไม่ขาด น่าจะขอแลกสับกับเจ้าของได้โดยตรงโดยที่เขายินยอม แต่การลักสับนี้แสดงว่าเจ้าของไม่ยินยอมเป็นแน่ ดังกรณีนายทุนเสนอราคาสูงๆเพื่อซื้อบางสิ่งบางอย่าง แต่เจ้าของอาจไม่ยอมขายเสมอไป

Create Date : 18 มิถุนายน 2551 Last Update : 18 มิถุนายน 2551 17:17:18 น. Counter : 5944 Pageviews.		4 comments
Share Tweet

	เติมให้ความมี เติมให้ความไม่มี ปัญญา Dh (14 เม.ย. 2567 20:54:29 น.)		: หยดน้ำในมหาสมุทร 36 : กะว่าก๋า (14 เม.ย. 2567 06:17:30 น.)
	อยาก อยากได้ กฎที่ถูกที่ดี ปัญญา Dh (14 เม.ย. 2567 05:37:27 น.)		สมบัติรูป สมบัตินามที่ถูกรูป ปัญญา Dh (10 เม.ย. 2567 18:24:46 น.)