วันวิสาขบูชา,ความสำคัญของวันวิสาขบูชา


 
235 วันวิสาขบูชา
 

     คำว่า วิสาขบูชา เป็นชื่อของพิธีบูชา และการทำบุญในพระพุทธศาสนาอย่างหนึ่ง ซึ่งปรารภวันประสูติ  วันตรัสรู้ และวันปรินิพพาน ของพระพุทธเจ้าเป็นเหตุ
 
     คำว่า  วิสาขบูชา  เป็นคำเรียกสั้น ที่ตัดมาจากคำภาษาบาลีว่า วิสาขปุณณมีปูชา บางทีก็เขียนเป็น วิศาขบูชา ซึ่งเป็นรูปที่ตัดมาจากคำภาษาสันสกฤตว่า  วิศาขปูรณมีปูชา  แปลว่า  การบูชาในวันเพ็ญเดือน ๖
 
     วันเพ็ญเดือน ๖ นี้เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาวันหนึ่งในรอบปี เพราะเป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน เหตุการณ์ทั้งสามร่วมกันในวันนี้  เป็นมหัศจรรย์
 
- ความสำคัญของวันวิสาขบูชา
 
     บรรดาวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา  ประเภทรำลึกถึงเหตุการณ์ และบุคคลสำคัญในอดีต วันวิสาขบูชา นับว่าเป็นวันสำคัญที่สุด ทั้งในแง่ที่เป็นวันเก่าแก่  มีมาแต่โบราณ และในแง่ที่เป็นสากล คือเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง มีการจัดงานฉลองกันทั่วไปในประเทศทั้งหลายที่นับถือพระพุทธศาสนา
 
     ว่าถึงเฉพาะในประเทศไทย  การจัดงานฉลองวันวิสาขบูชาคงจะได้มีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยอาจจะสืบมาจากการติดต่อกับลังกาทวีป ที่มีงานวิสาขบูชามานานแล้ว และหนังสือเรื่องนางนพมาศ ก็เล่าเรื่องพิธีวันวิสาขบูชาในกรุงสุโขทัยไว้ด้วย
 
     ในสมัยอยุธยา   ก็เข้าใจว่ามีการฉลองใหญ่   ทั้งงานหลวงงานราษฎร์ตลอด ๓ วัน ๓ คืน ครั้นกรุงแตกแล้ว ประเพณีจึงเสื่อมทรามไป จนมีการฟื้นฟูขึ้นใหม่ในรัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์โดยมีพระราชโองการ เมื่อ จ.ศ. ๑๑๗๙ (พ.ศ. ๒๓๖๐) กำหนดให้มีงานสมโภชประจำปีเป็นการใหญ่ยิ่งกว่างานใดๆอื่น
 
     ความในพระราชกำหนดพิธีวิสาขบูชา จ.ศ. ๑๑๗๙ ว่าทรงมีพระทัยปรารถนาจะบำเพ็ญพระราชกุศลให้มีผลวิเศษยิ่งกว่าที่ได้ทรงกระทำมา จึงมีพระราชปุจฉาถามคณะสงฆ์มีสมเด็จพระสังฆราช (มี) เป็นประธาน ซึ่งได้ถวายพระพรถึงโบราณราชประเพณีงานวิสาขบูชาดังสมัยพระเจ้าภาติกราช แห่งลังกาทวีปเป็นเหตุให้ทรงมีพระราชโองการกำหนดวันพิธีวิสาขบูชานักขัตฤกษ์ใหญ่ ครั้งละ ๓ วัน สืบมา
 
     อย่างไรก็ตาม ครั้นกาลล่วงนานมา  สภาพสังคมเปลี่ยนแปลงไป  งานวันวิสาขบูชาก็ค่อยซบเซาลงอีกโดยลำดับ
 
     ในรัชกาลที่ ๔ คือประมาณ ๑๐๐ ปีเศษล่วงแล้ว เมื่อประชาชนยังยึดมั่นในประเพณีดีอยู่ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชดำริถึงความสำคัญของการประชุมใหญ่แห่งพระมหาสาวกของพระพุทธเจ้า ที่เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต จึงได้ทรงจัดงานวันมาฆบูชา ขึ้นเป็นครั้งแรก ทำให้มีวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาเพิ่มขึ้นอีกวันหนึ่ง
 
     เวลาล่วงมาอีกนาน จนถึง พ.ศ. ๒๕๐๐ มีการจัดงานฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ เป็นงานสมโภชครั้งยิ่งใหญ่  
 
     หลังเสร็จงานแล้ว คณะสงฆ์ไทยครั้งนั้น ได้ประชุมกันมีมติว่า วันเพ็ญเดือน ๘ ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาโปรดพระเบญจวัคคีย์เป็นวันที่สำคัญมาก เพราะเป็นการประดิษฐานพระพุทธศาสนา สมควรจัดขึ้นเป็นวันสำคัญที่มีการเฉลิมฉลองเป็นพุทธบูชาอีกวันหนึ่ง วันอาสาฬหบูชา จึงได้เกิดมีขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๐๑ เป็นต้นมา
 
     นอกจากนี้ยังมีวันสำคัญประเภทบูชาอีกวันหนึ่ง คือ วันอัฏฐมีบูชา ตรงกับแรม ๘ ค่ำ  เดือน ๖ เป็นวันที่ระลึกงานถวายพระเพลิงพระบรมสรีระของพระพุทธเจ้า
 
     วันอัฏฐมีบูชานี้แม้ว่าคงจะได้มีมาแต่โบราณใกล้เคียงกับวันวิสาขบูชา แต่ไม่มีประวัติเด่นชัด ทั้งไม่เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง และในปัจจุบันก็ไม่จัดเข้าเป็นวันสำคัญในทางราชการ   จึงไม่จำต้องนำมาเปรียบเทียบด้วย
 
     ส่วนในวงการพระพุทธศาสนาระหว่างประเทศ วันสำคัญที่รู้จักกันทั่วไปมีเพียงวันเดียว คือ วันวิสาขบูชา
 
     แม้ว่าการคำนวณวันเวลาจะแตกต่างกัน และเรียกชื่อวันแตกต่างกันไปบ้าง เช่น ประเทศพุทธศาสนาในอาเซียตะวันออกเฉียงใต้   จัดงานตามปฏิทินจันทรคติในวันเพ็ญเดือน ๖  แต่ชาวพุทธญี่ปุ่นจัดงานฉลองวันประสูติพระพุทธเจ้าตามปฏิทินสุริยคติ   ในวันที่ ๘ เมษายน  คนไทยเรียก  วิสาขบูชา  คนลังกาเรียกเพี้ยนไปว่า วีสัค หรือ วีซัค (Vesak หรือ Wesak) ดังนี้ เป็นต้น  แต่สาระสำคัญของงานก็คงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
 
     ปัจจุบัน ในวงการพระพุทธศาสนาระหว่างประเทศ ได้มีการพยายามชักชวนให้ชาวพุทธทุกประเทศจัดงานวันวิสาขบูชาพร้อมตรงในวันเดียวกัน คือ ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ และเรียกชื่อวันนั้นว่า “The Buddha Day
 
     วันวิสาขบูชา เป็นวันที่ระลึกการประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า เป็นวันที่เกี่ยวข้องกับพระบรมศาสดาผู้ทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนาโดยตรง   เมื่อมีวันวิสาขบูชาแล้ว  จึงมีวันอาสาฬหบูชา และมาฆบูชา เป็นต้น ได้
 
     เจ้าชายสิทธัตถะประสูติแล้ว   มีพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นแล้วเหตุการณ์อื่นๆ  เช่น  การแสดงธรรม และการประชุมพระสาวกจึงติดตามมา แม้พิจารณาในแง่นี้ ก็ต้องนับว่า วันวิสาขบูชา สำคัญที่สุด
 
     การประสูติ ตรัสรู้ และปรินพพานของพระพุทธเจ้าปรากฏขึ้นตรงในวันเดียวกัน คือวันเพ็ญเดือน ๖ เป็นความประจวบพอดีที่หาได้ยากยิ่งนัก หรืออาจจะหาไม่ได้อีกเลย นับว่าเป็นเรื่องน่าอัศจรรย์ ทำให้วันวิสาขบูชา เป็นวันที่ระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญที่สุดทั้ง ๓ อย่าง ที่เกี่ยวข้องกับองค์พระพุทธเจ้าทั้งวันที่พระองค์อุบัติเป็นมนุษย์ ทั้งวันที่อุบัติเป็นพระพุทธเจ้าและวันที่สิ้นสุดพระชนมชีพ
 
      วันวิสาขบูชาจึงมิใช่แต่เพียงเป็นวันที่สำคัญอย่างเดียวเท่านั้น   แต่ยังเป็นวันที่น่าอัศจรรย์อีกด้วย และความมหัศจรรย์ข้อนี้จัดได้ว่าเป็นส่วนประกอบอย่างหนึ่งแห่งความเป็นอัจฉริยบุรุษของพระพุทธองค์
 
     อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ในวันวิสาขบูชานี้ แม้ว่าจะสำคัญและน่าอัศจรรย์เพียงใด ก็เป็นคุณวิเศษจำเพาะของพระพุทธเจ้าแต่พระองค์เดียว  คุณค่าที่พุทธศาสนิกชนจะรับมาเป็นประโยชน์แก่ตนได้ ก็เพียงแต่ให้บังเกิดความภาคภูมิใจในองค์พระบรมศาสดา และเป็นเครื่องเพิ่มพูนความเลื่อมใสศรัทธาให้แน่นแฟ้น แต่ก็คงสุดวิสัยที่จะนำมาเป็นแบบอย่างสำหรับปฏิบัติตาม

     ความสำคัญ และความน่าอัศจรรย์ของพระพุทธศาสนานั้น อยู่ที่เป็นสิ่งซึ่งนำมาปฏิบัติได้ ให้ผลสมจริง
 
     เหตุการณ์ทั้ง ๓ ในวันวิสาขบูชา ก็มีความสำคัญและความน่าอัศจรรย์ในทางปฏิบัติเช่นนี้ด้วย จึงนับได้ว่า เป็นความสำคัญและความน่าอัศจรรย์ที่แท้จริง ยิ่งใหญ่กว่าความสำคัญและความน่าอัศจรรย์อย่างที่กล่าวมาในตอนแรกเสียอีก
 
     ความสำคัญและความน่าอัศจรรย์เช่นว่านี้ ก็คือความสำคัญและความน่าอัศจรรย์แห่งความหมาย ซึ่งเราทั้งหลายสามารถถือเป็นแบบอย่าง นำไปประพฤติปฏิบัติตามได้
 
     ความประจวบพอดีกันของเหตุการณ์ทั้ง ๓ ในวันวิสาขบูชามีความสำคัญ และความน่าอัศจรรย์โดยทำให้เราเกิดความภาคภูมิใจ และความเลื่อมใสศรัทธา แล้วกระทำอามิสบูชาต่อพระรัตนตรัย
 
     แต่ความหมายอันลึกซึ้งที่ประสานกันของเหตุการณ์ทั้งสามนั้น  มีความสำคัญ และความน่าอัศจรรย์โดยเป็นอนุสติเตือนใจให้เราระลึกถึงหลักธรรมแล้วกระทำปฏิบัติบูชา
 
     พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่า  อามิสบูชา คือ การบูชาด้วยสิ่งของ เช่น ดอกไม้ธูปเทียน และอาหาร แม้จะสำคัญ ก็ยังเป็นรองปฏิบัติบูชา คือการบูชาด้วยการปฏิบัติธรรมจึงจะสูงสุด และสำคัญอย่างแท้จริง  เป็นประโยชน์ยิ่งใหญ่  ทั้งแก่ตัวผู้ปฏิบัติเอง  ทั้งแก่สันติสุขของพหูชน และเป็นเครื่องสืบต่ออายุพระศาสนาที่มั่นคงแน่นอน
 
     เมื่อปฏิบัติบูชามีอยู่  อามิสบูชาก็เป็นกำลังสนับสนุนและพลอยมีความสำคัญ   แต่ถ้าไร้ปฏิบัติบูชา  อามิสบูชาก็หมดความหมาย


(มีต่อ)

 



Create Date : 14 พฤศจิกายน 2567
Last Update : 14 พฤศจิกายน 2567 9:53:36 น.
Counter : 126 Pageviews.

0 comments
รวมธรรม25 นาฬิกาสีชมพู
(25 ม.ค. 2568 12:40:37 น.)
หลักฝึกปฏิบัติ ปัญญา Dh
(20 ม.ค. 2568 02:39:29 น.)
คคห. เรื่องกฎไตรลักษณ์ สมาชิกหมายเลข 6393385
(19 ม.ค. 2568 13:25:56 น.)
รวมธรรม20 นาฬิกาสีชมพู
(18 ม.ค. 2568 19:27:14 น.)
ชื่อ : * blog นี้ comment ได้เฉพาะสมาชิก
Comment :
 *ส่วน comment ไม่สามารถใช้ javascript และ style sheet
 

Samathijit.BlogGang.com

สมาชิกหมายเลข 6393385
Location :
  

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

บทความทั้งหมด