นกกระจอกใหญ่

นกกระจอกใหญ่ Passer domesticus (House Sparrow ) มีความยาวจากปลายปากจรดปลายหางประมาณ 14-18 เซ็นติเมตร น้ำหนัก 24-39.5 กรัม ขึ้นอยู่กับเพศ ชนิดย่อย และสิ่งแวดล้อม

นกตัวผู้มีขนคลุมหลังไหล่สีน้ำตาลมีลายดำ ส่วนหลังตอนล่าง ตะโพกและหางสีน้ำตาลแกมเทา กระหม่อมสีเทาค่อนข้างเข้ม ขณะที่แก้มและขนคลุมลำตัวด้านล่างเป็นสีเทาอ่อนกว่า บริเวณระหว่างปากจนถึงตา ตา คอและขนคลุมอกส่วนบนสีดำ โดยขนกคลุมอกนี้เป็นตัวแสดงความก้าวร้าวของนก นกตัวไหนมีขนคลุมอกสีดำกว้างกว่าใครก็จะเป็นขาใหญ่ที่นั่น ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ปากหนาแข็งแรงสำหรับขบเมล็ดพืชของนกตัวผู้จะเป็นสีดำ แต่นอกฤดูผสมพันธุ์จะเป็นสีเนื้อๆและขนอกส่วนบนที่เป็นสีดำสนิทจะจางลงบริเวณปลายทำให้ดูสีอ่อนลงทั้งหมด







นกตัวเมียแตกต่างจากนกตัวผู้คือมีขนคลุมลำตัวโดยทั่วไปเป็นสีน้ำตาลอ่อน ไม่มีหัวสีเทา ไม่มีเคราสีดำ มีคิ้วสีเนื้อ มีจุดที่ใช้จำแนกออกจากนกกระจอกตาลตัวเมียคือมีลายขีดสีน้ำตาลจางๆบนลำตัวด้านบน







นกกระจอกใหญ่มีชนิดย่อย 15-25 ชนิด ขึ้นอยู่กับว่าสถาบันไหนจัด ในบรรดาชนิดย่อยเหล่านี้ นกก็ถูกจำแนกออกเป็นสองกลุ่มใหญ่ คือ กลุ่ม domesticus ซึ่งอาศัยอยู่ในเขตพาลีอาร์กติก (Palearctic) และกลุ่ม indicus ในเขต Indomalayaโดยกลุ่มหลังจะมีแก้มขาวกว่า กระหม่อมสีสดใสกว่า ปากเล็กกว่า และเคราดำยาวกว่า

นกชนิดนี้มีแหล่งกำเนิดในตะวันออกกลางและกระจายออกไปพร้อมๆกับการเกษตรไปยังส่วนใหญ่ของยูเรเชีย และบางส่วนของอาฟริกาเหนือ ตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 19 นกก็กระจายไปอยู่เกือบทั่วโลก ทั้งจากการที่มนุษย์นำเข้าไปอย่างตั้งใจ และจากการเดินทางของนกเอง นกกระจอกใหญ่ถูกนำเข้าไปยังทวีปอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง อเมริกาใต้ อาฟริกาใต้ บางส่วนของอาฟริกาตะวันตก ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และเกาะต่างๆทั่วโลก จัดเป็นนกในธรรมชาติที่มีการกระจายพันธุ์กว้างขวางมากที่สุดในโลก ในบางที่นกชนิดนี้กลายเป็นสัตว์รบกวน และไปรุกรานนกเจ้าถิ่นจนแทบสูญพันธุ์







นกกระจอกใหญ่เป็นนกกินเมล็ดพืช ถ้าเลือกได้ เมล็ดพืชที่ชอบคือเมล็ดข้าวโอ๊ตและเมล็ดข้าวสาลี แต่ถ้าเลือกไม่ได้ มีอะไรให้กินก็กินได้ แม้กระทั่งไม่มีน้ำ นกกระจอกใหญ่ก็อาศัยน้ำจากพวกผลเบอร์รี่ได้ นกชนิดนี้เป็นนกสังคม มักพบหากินกันเจี๊ยวจ๊าว อาบน้ำ อาบฝุ่นและจับกลุ่มส่งเสียงร้องจากในพุ่มไม้

รังของนกกระจอกใหญ่มีหลายรูปแบบมาก ทั้งอยู่ตามซอกตึก โพรงต้นไม้ที่ผุพัง รังเก่าของนกอื่น หรือแม้กระทั่งแย่งรังนกอื่นๆเอาดื้อๆ โดยรังนกชั้นนอกวัสดุจะเป็นพวกรากไม้ กิ่งไม้ ชั้นกลางเป็นใบไม้ใบหญ้าที่ตายแล้วและชั้นในสุดจะเป็นขนหรือวัสดุอ่อนนุ่มอื่นๆ







นกตัวผู้เป็นผู้รับผิดชอบในการสร้างรังเสียเป็นส่วนใหญ่ นกตัวเมียเป็นเพียงผู้ช่วย โดยปรกตินกจะวางไข่ครอกละ 4-5ฟอง บางครั้งนกก็ไปไข่ใส่รังอื่นทำให้บางรังมีไข่ถึง10ฟอง แต่บรรดาไข่แปลกหน้าพวกนี้บางทีพวกแม่ๆก็จับได้และเขี่ยทิ้งไป

ไข่ของนกกระจอกใหญ่เป็นสีขาวมีจุดสีน้ำตาล ขนาดประมาณ 20-25มม.*15-16มม. หนักประมาณ 2.9กรัม ในระหว่างกกไข่ แม่นกกระจอกบ้านจะพัฒนา brood patch (ผิวหนังที่ไม่มีขน)ขึ้นที่บริเวณท้องที่ใช้กกไข่เพื่อให้ความอบอุ่นแก่ไข่และลูกนก โดยนกตัวเมียจะนั่งกกไข่ทั้งคืนขณะที่นกตัวผู้เกาะคอนนอนใกล้รัง ไข่จะฟักเป็นตัวพร้อมกันหลังจากกไข่มาเป็นเวลา 9-16 วัน







ลูกนกกระจอกใหญ่จะผสมพันธุ์ทันทีเมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ถัดไป กล่าวคือนกบางตัวอายุไม่กี่เดือน ยังโตไม่เต็มวัยก็ผสมพันธุ์แล้ว แต่โดยปรกติมักไม่สำเร็จ นกที่อายุมากกว่าจะประสบความสำเร็จในการสืบพันธุ์มากกว่า

สำหรับประเทศไทย เดิมมีรายงานการพบนกชนิดนี้น้อยมาก โดยพบเฉพาะในตัวอำเภอแม่สอดจังหวัดตาก คาดว่านกบินข้ามแม่น้ำเมยจากประเทศพม่ามาอาศัยหากิน จากนั้นก็ทำรัง และแพร่ขยายเผ่าพันธุ์เรื่อยๆจนสามารถพบได้ทุกภาคแล้ว เว้นภาคใต้ตอนล่าง ซึ่งคงอีกไม่นานเพราะนกสามารถปรับตัวได้เก่งมาก นกอาศัยตามแหล่งที่หาอาหารได้ง่าย ใกล้มนุษย์ โดยมักพบตามปั๊มน้ำมันบริเวณชานๆเมือง นาข้าวโดยอาจพบหากินร่วมกันกับนกกระจอกอีกสองชนิดคือนกกระจอกบ้านและนกกระจอกตาลหรือหากินกับพวกนกกระติ๊ด ซึ่งเป็นนักขบเมล็ดพืชเหมือนกัน







ภาพนกในบล็อกถ่ายจากจังหวัดสมุทรสาคร นกอาศัยทำรังในรังเก่าของนกกระติ๊ดขี้หมูและกระติ๊ดตะโพกขาวซึ่งทำจากหญ้าเป็นทรงกลมมีทางเข้าด้านข้างบนต้นปาล์ม พ่อแม่นกสลับกันนำแมลงจำพวกตั๊กแตน หนอนและข้าวสุกมาป้อนลูกนก แต่แม่นกดูจะแข็งขันขยันป้อนมากกว่ามาก


ข้อมูลจาก :

//en.wikipedia.org

//noktawan.multiply.com/

Create Date : 27 กุมภาพันธ์ 2553 Last Update : 27 กุมภาพันธ์ 2553 20:50:24 น. Counter : 35236 Pageviews.		12 comments
Share Tweet