เหรียญทรงผนวช

พันธุ์แท้พระเครื่อง
ราม วัชรประดิษฐ์

ในโอกาสเดือนแห่งวันพ่อ ขอนำเสนอเหรียญแห่งประวัติศาสตร์ รัชกาลที่ 9 "พ่อหลวงของแผ่นดิน" นั่นคือ "เหรียญทรงผนวช" เหรียญล้ำค่าประจำรัชกาล

เหรียญทรงผนวช เป็นเหรียญที่ระลึกในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง เนื่องด้วยเป็นเหรียญที่มีพระบรมฉายาลักษณ์ในขณะทรงผนวช อันนับเป็นคตินิยมในมาแต่โบร่ำโบราณเพื่อสนองพระคุณพระราชบุพการี

ย้อนไปในปีพุทธศักราช 2499 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ผู้ที่ทรงนิยมนับถือโดยวิสาสะอันสนิท และทรงถือว่ามีคุณูปการส่วนพระองค์มามาก ได้ทรงประชวรลงพระอาการเป็นที่น่าวิตก แต่ด้วยเดชะบุญได้หายประชวรอย่างน่าประหลาด

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทรงมีพระราชดำริว่า ถ้าได้ทรงผนวชโดยสมเด็จพระสังฆราชทรงเป็นพระราชอุปัธยาจารย์แล้ว จะสมพระราชประสงค์ในอันที่จะได้ทรงแสดงพระราชคารวะและศรัทธาในพระองค์ท่านเป็นอย่างดี

จึงมีพระราชดำรัสแจ้งพระราชประสงค์ให้นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้นคือ จอมพล ป.พิบูลสงคราม ดำเนินการสนองพระราชดำริ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้แต่งตั้ง สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ด้วยความเห็นชอบของสภาผู้แทนราษฎร

ในวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ.2499 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงบรรพชาอุปสมบทในท่ามกลางสังฆสมาคม โดยมี สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ เป็นประธาน ทรงได้รับพระสมณนามว่า "ภูมิพโล" และทรงจำพรรษา ณ พระตำหนักปั้นหยา วัดบวรนิเวศวิหาร

ระหว่างที่ทรงดำรงสมณเพศ พระภิกษุพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจเช่นเดียวกับพระภิกษุทั้งหลายอย่างเคร่งครัด ตลอดระยะเวลา 15 วัน ที่พระองค์ทรงผนวช

"เหรียญทรงผนวช" นี้ แม้จะไม่ใช่เหรียญที่จัดสร้างเพื่อเป็นที่ระลึกเมื่อครั้งทรงผนวชในปี พ.ศ.2499 โดยตรง แต่ได้เชิญพระบรมฉายาลักษณ์ ซึ่งฉายไว้ในขณะทรงผนวช อันนับเป็นเหรียญที่ทำให้น้อมระลึกถึงพระราชพิธีสำคัญแห่งประวัติศาสตร์เมื่อครั้งอดีตกาลได้

เหรียญนี้ออกโดยวัดบวรนิเวศวิหาร ในปี พ.ศ.2508 ซึ่งเป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลในโอกาสที่มีพระชนมายุเสมอด้วยสมเด็จพระราชบิดา เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ โดยทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในการกุศล 4 อย่าง เรียกว่า "จาตุรงค มงคล"

มีความพิสดารแจ้งอยู่ในหมายกำหนดการและกำหนดการที่พิมพ์ไว้ในประมวลพระราชกรณียกิจสำคัญที่ทรงปฏิบัติใน "หนังสือจาตุรงค มงคล วัดบวรนิเวศวิหาร" พิมพ์เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ.2508 ในหัวข้อเรื่องที่ 4 มีความว่า การหล่อพระพุทธรูปปางประทานพร มีพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร. เหนือผ้าทิพย์ ตอนหนึ่งได้เอ่ยถึงที่มาของ "เหรียญทรงผนวช" ดังนี้

อนึ่ง ทางวัดบวรนิเวศวิหารได้ขอพระบรมราชานุญาตสร้างเหรียญพระบรมรูปทรงผนวช ซึ่งมีพระเจดีย์อยู่อีกด้านหนึ่ง เพื่อเป็นอนุสรณ์ในงานจาตุรงค มงคลนี้ เหรียญที่สร้างขึ้นนี้มีรูปกลมขนาดเหรียญบาท

ด้านที่มีพระบรมรูปทรงผนวช มีพระปรมาภิไธยซึ่งเป็นลายพระหัตถเลขาทรงไว้ในสมุดทะเบียนวัดว่า "ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร.ภูมิพโล" อยู่ภายใต้พระบรมรูป (ถ่ายทำจากลายพระหัตถ์ตามจริง) เบื้องบนมีอักษรว่า "ทรงผนวช ๒๔๙๙"

ส่วนอีกด้านหนึ่งมีรูปพระเจดีย์มีรูปพระเจดีย์วัดบวรนิเวศวิหาร มีอักษรเป็นวงกลมที่ขอบเหรียญว่า "เสด็จฯ สมโภชพระเจดีย์ทองบวรนิเวศในมงคลสมัยพระชนมายุเสมอสมเด็จพระราชบิดา ๒๙ สิงห์ ๒๕๐๘.."

เหรียญทรงผนวชทั้งหมด ได้นำเข้าพิธีพุทธาภิเษกในวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ.2508

จากข้อความในหนังสือ "จาตุรงคมงคล" ที่กล่าวมานี้ แสดงให้เห็นถึงความทรงคุณค่าของ "เหรียญทรงผนวช" รวมถึงพุทธลักษณะแม่พิมพ์ ซึ่งถึงแม้ในสมัยนั้นจำนวนการสร้างค่อนข้างมาก แต่ก็เป็นที่นิยมสูงตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สามารถแบ่งได้เป็น 2 บล็อก คือ บล็อกธรรมดา (บล็อกปกติ) และ บล็อกนิยม

ซึ่งจะได้อรรถาธิบายในฉบับต่อไปครับผม

หน้า 27

ขอบคุณ ช่าวสดออนไลน์

พันธุ์แท้พระเครื่อง
คุณราม วัชรประดิษฐ์

สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ

Create Date : 22 ธันวาคม 2557		0 comments
Last Update : 22 ธันวาคม 2557 11:23:10 น.
Counter : 1650 Pageviews.
Share Tweet