พันธุ์แท้พระเครื่อง
ราม วัชรประดิษฐ์

พระสมเด็จปิลันทน์ วัดระฆังโฆสิตาราม ชื่อเต็มว่า "พระสมเด็จพระพุทธบาทปิลันทน์" เป็นพระเนื้อผงใบลานเผา ส่วนใหญ่เนื้อออกสีเทาๆ

สร้างโดย หม่อมเจ้าสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัต เสนีย์วงศ์) ศิษย์เอกเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี)

หม่อมเจ้าสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัต เสนีย์วงศ์) เป็นพระโอรสในกรมหลวงเสนีย์บริรักษ์ (พระองค์เจ้าแดง) ในกรมพระราชวังบวรสถานภิมุข (วังหลัง) ประสูติเมื่อปี พ.ศ.2364 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

ทรงอุปสมบทเมื่อปี พ.ศ.2385 จำพรรษา ณ วัดระฆังโฆสิตาราม ต่อมาปี พ.ศ.2413 ทรงรับตำแหน่งเจ้าอาวาสสืบแทน สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ซึ่งชราภาพแล้ว

หม่อมเจ้าสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัต เสนีย์วงศ์) สิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ.2443

การสร้างพระสมเด็จพระปิลันทน์นั้น สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในช่วงปี พ.ศ.2407 ขณะดำรงสมณศักดิ์ที่ หม่อมเจ้าพระพุทธบาทปิลันทน์ ท่านได้ดำริสร้างพระพิมพ์ให้ครบ 84,000 องค์ ตามจำนวนพระธรรมขันธ์ตามคติโบราณนิยม

ส่วนหนึ่งเพื่อแจกผู้มีจิตศรัทธาเลื่อมใสไว้เป็นเครื่องคุ้มครองป้องกันภยันตราย อีกส่วนหนึ่งเพื่อบรรจุไว้ในพระสถูปเจดีย์ เพื่อเป็นพุทธบูชาและสืบสานบวรพระพุทธศาสนา

แบบและพิมพ์มีความประณีตงดงามด้วยฝีมือช่างหลวงหรือช่างสิบหมู่ ทั้งยังได้รับความอนุเคราะห์มวลสาร จากพระอาจารย์

ดังนั้น ลักษณะที่เป็นเนื้อผงใบลาน จึงสืบทอดตำราของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ไว้ด้วย จะสังเกตได้จากเนื้อผงสีขาวภายใน นอกจากนี้ ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ยังร่วมในการอธิษฐานจิตปลุกเสกด้วย

พระสมเด็จปิลันทน์ เรียกได้ว่าเป็น พระสำคัญฝั่งธนบุรี คนเก่าแก่มักเรียกว่า "พระเครื่องสองสมเด็จ" เนื่องจากต่อมา ท่านได้เลื่อนสมณศักดิ์ขึ้นเป็น สมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัต เสนีย์วงศ์) เช่นกัน

พระสมเด็จปิลันทน์ เปิดกรุเมื่อปี พ.ศ.2471 เนื่องจากมีผู้เข้าไปเจาะกรุพระเจดีย์เพื่อหวังทรัพย์สินของมีค่าเท่านั้น ไม่ประสงค์ในพระเครื่อง

ท่านเจ้าคุณพระธรรมทานาจารย์ (แนบ สิงหเสนี) ซึ่งอยู่ที่หอไตรฯ ในสระ ท่านเป็นเจ้าคณะและควบคุมดูแลในพระอุโบสถในขณะนั้น เมื่อทราบเรื่อง จึงให้นำพระเครื่องทั้งหมดมาเก็บไว้ในหอไตรฯ จนเมื่อเกิดสงครามอินโดจีน ท่านจึงนำพระเครื่องส่วนหนึ่งมอบให้แก่กระทรวงกลาโหม เพื่อแจกจ่ายแก่ทหารที่จะออกไปปฏิบัติราชการในสนามรบ

พระสมเด็จปิลันทน์ มีมากมายหลายพิมพ์ทรง อาทิ พิมพ์ปกโพธิ์ใหญ่, พิมพ์ปกโพธิ์เล็ก, พิมพ์โมคคัลลาน์-สารีบุตร, พิมพ์ครอบแก้วใหญ่, พิมพ์ซุ้มประตู, พิมพ์เปลวเพลิง, พิมพ์หยดแป้ง และพิมพ์ปิดตา ฯลฯ

ซึ่งล้วนเป็นที่นิยมสะสมในแวดวงนักนิยมสะสมพระเครื่องทั้งสิ้น โดยเฉพาะ "พระสมเด็จปิลันทน์ พิมพ์ซุ้มประตู" ได้รับความนิยมและยกย่องให้เป็น 1 ใน 5 ของ "พระชุดเบญจภาคีพระเนื้อผง" อีกด้วย

พระสมเด็จปิลันทน์ พิมพ์ซุ้มประตูนี้ พบทั้งพิมพ์ใหญ่และพิมพ์เล็ก การปลอม ก็มากมายมหาศาล พุทธลักษณะเป็นพระพุทธรูปประทับยืน แสดงปางห้ามญาติ เหนือฐานบัว ภายใต้ซุ้มจระนำ ลักษณะเหมือนซุ้มประตูสลักเสลาอย่างงดงาม บนพื้นผนังมีอักขระยันต์ศักดิ์สิทธิ์รอบซุ้ม เนื้อพระปรากฏทั้งสีดำอมเทา สีเทา แกมเขียว บางองค์พบการปิดทองสวยงาม

โบราณมีคำกล่าวว่า "ปิลันทน์ดูไข บางไผ่ดูเสี้ยน" เนื่องจากว่าพระปิลันทน์ ทุกพิมพ์จะปรากฏคราบไขสีขาวขึ้นตามผิวขององค์พระ ปรากฏทั้งลงกรุและไม่ลงกรุ องค์ที่ลงกรุจะเห็นคราบไขขาวชัดเจน ส่วนที่ไม่ลงกรุจะมีจำนวนน้อยกว่า สาเหตุเข้าใจว่าท่านทรงทำแรกๆ คงจะแจกญาติโยมไปแล้ว จึงมาบรรจุกรุในเจดีย์วัดระฆังโฆสิตาราม

วิธีการสังเกตคือ ขอบนอกจะทำเป็นสองชั้น ดูคราบไขสีขาว ส่วนที่ยื่นสูงจากพื้นถูกสัมผัสจะมันแวววาว ปลายล่างสุดของเสาซุ้มจระนำด้านล่างจะสอบแคบกว่าด้านบน และตัวเสามักมีลักษณะเอียงเล็กน้อยด้านใดด้านหนึ่ง น้ำหนักเบา ด้านหลังอูมนูนเล็กน้อย พบเรียบก็มี มีอักขระเลขยันต์ปรากฏอาจแตกต่างกันบางองค์ได้ 


หน้า 27

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

พันธุ์แท้พระเครื่อง - คุณราม วัชรประดิษฐ์

สิริสวัสดิ์จันทรวารค่ะ  

Create Date : 26 มกราคม 2558
Last Update : 26 มกราคม 2558 10:34:42 น.		0 comments
Counter : 1534 Pageviews.
Share Tweet