ชานไม้ชายเขาฉบับพิเศษ....ความมหัศจรรย์ของแสงทไวไลท์ ในการถ่ายภาพ นิตยสารฉบับพิเศษฉบับนี้เป็นฉบับแนะนำการถ่ายภาพครับ เป็นเทคนิคการถ่ายภาพงานสถาปัตยกรรม งานตกแต่งภายในช่วงแสงทไวไลท์ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สำคัญในการถ่ายภาพของผม และถือโอกาสประมวลภาพสถานที่ที่ผมประทับใจจากหลายๆทริปที่ผ่านมาไปด้วยกัน หลายๆคนที่ติดตามผลงานของผมมักจะได้เห็นภาพช่วงที่ท้องฟ้าเป็นสีน้ำเงินเข้มและอาจจะสงสัยว่าการถ่ายภาพแนวนี้ ต้องทำอย่างไรและต้องมีอุปกรณ์อะไรบ้าง ลองมาดูความมหัศจรรย์ของช่วงเวลาที่เรียกว่าแสงทไวไลท์ และเทคนิคการถ่ายภาพช่วงเวลานี้จากประสบการณ์การถ่ายภาพของผม ที่จะทำให้การถ่ายภาพสนุก มีสีสันในทุกๆทริป ไม่เว้นแม้แต่วันที่สภาพอากาศไม่เป็นใจ ผมขอวางแผงนิตยสารฉบับส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ ซึ่งเป็นฉบับที่ 95 และเป็นฉบับที่สองของเดือนธันวาคม กับชานไม้ชายเขาฉบับพิเศษ ความมหัศจรรย์ของแสงทไวไลท์ ในการถ่ายภาพ 1. บทนำ ในการออกไปถ่ายภาพในแต่ละทริป หลายๆคนคาดหวังจะได้เจอสภาพอากาศที่ปลอดโปร่ง ฟ้าใสๆ แดดดีๆ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สามารถถ่ายภาพได้สวยงาม (สถานที่ Soneva Kiri Koh Kood ตราด) ถ้าได้สภาพอากาศดีๆ การถ่ายภาพงานสถาปัตยกรรมให้มีสีสันสดใสทำได้ไม่ยาก (สถานที่ Paresa ภูเก็ต) แต่สภาพอากาศดังกล่าวไม่ได้เกิดขึ้นทุกๆวัน ในทุกๆทริป และเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้ บางครั้งอาจจะเจอกับสภาพอากาศที่ฟ้าปิด ฟ้าหม่น เกิดพายุฝน ถ้าเราออกทริปแล้ว เจอสภาพอากาศไม่เป็นใจ คำถามที่ตามมาก็คือจะทำอย่างไรถึงจะทำให้การถ่ายภาพในช่วงเวลาที่ไม่เอื้ออวยให้ภาพที่มีสีสันสดใส คำตอบก็คือการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ โดยอาศัยแสงจากหลอดไฟในตัวอาคารกับบรรยากาศภายนอก ซึ่งมีเทคนิคในการถ่ายที่ไม่ยาก (สถานที่ Sala Khaoyai นครราชสีมา) 2. แสงทไวไลท์คืออะไร และทำไมต้องรอแสงทไวไลท์ แสงทไวไลท์คือแสงท้องฟ้าช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เพิ่งลับขอบฟ้าในตอนเย็น หรืออีกช่วงเวลาหนึ่งคือพระอาทิตย์กำลังจะโผล่พ้นเส้นขอบฟ้าในตอนเช้า ดังนั้นในหนึ่งวันจะมีช่วงเวลาที่เกิดแสงทไวไลท์สองครั้งคือก่อนพระอาทิตย์ขึ้น และหลังพระอาทิตย์ตก โดยที่แสงของท้องฟ้าในช่วงแสงทไวไลท์ไม่ใช่แสงจากดวงอาทิตย์โดยตรงแต่เป็นแสงที่เกิดจากการหักเหกับชั้นบรรยากาศ ทำให้ช่วงเวลาที่เกิดแสงทไวไล์เป็นช่วงเวลาที่ไม่ถึงกับมืด แต่ก็ไม่สว่างมาก ภาพแสดงบรรยากาศช่วงแสงทไวไลท์ในตอนเย็น (สถานที่ Peter Pan Resort เกาะกูด ตราด ) บรรยากาศแสงทไวไลท์ในตอนเช้า (สถานที่ Sala Khaoyai นครราชสีมา) ในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ในงานสถาปัตยกรรม ควรจะมีแหล่งกำเนิดแสงสองแบบภายในภาพ แหล่งกำเนิดแสงแรกคือแสงธรรมชาติที่เราต้องรอช่วงแสงทไวไลท์ และแหล่งกำเนิดแสงอีกแบบคือแสงประดิษฐ์ เช่นแสงจากหลอดไฟ ตะเกียง หรือเทียน ในภาพ บริเวณ A คือบริเวณที่ได้รับแสงธรรมชาติ บริเวณ B คือบริเวณที่ได้รับแสงจากหลอดไฟ (สถานที่ ไร่แสงอรุณ เชียงราย) เหตุผลที่เราต้องรอแสงทไวไลท์เนื่องจาก ในการถ่ายภาพที่มีแหล่งกำเนิดแสงสองแหล่งในภาพเดียวกัน ถ้าแหล่งกำเนิดแสงทั้งสองให้ความสว่างต่างกันมาก เช่น A สว่างกว่า B มากๆ ถ้าเราวัดแสงที่แหล่งกำเนิดแสง A บริเวณ B ก็จะมืดไป ถ้าเราวัดแสงที่ B บริเวณ A จะสว่างไปซึ่งจะให้ภาพที่ขาดรายละเอียดในบางส่วน เราจึงควรถ่ายภาพเมื่อแหล่งกำเนิดแสงทั้งสองแหล่งให้ความสว่างพอๆกันซึ่งจะทำให้ภาพได้รายละเอียดทั้งในส่วน A และ B ถ้าเป็นกลางวันแสงธรรมชาติจะสว่างกว่าแสงจากหลอดไฟมาก ช่วงเวลาที่แสงธรรมชาติมีความสว่างใกล้เคียงกับแสงจากหลอดไฟก็คือช่วงแสงทไวไลท์ (สถานที่ ไร่แสงอรุณ เชียงราย) ลองมาดูความสำคัญของเวลาจากตัวอย่างภาพต่อไปนี้ ภาพสองภาพนี้ถ่ายจากมุมใกล้ๆกันของแสงทไวไลท์เย็น ภาพบนถ่ายตอน 17.58 ซึ่งยังไม่เกิดการบาลานซ์ของแสงธรรมชาติและแสงเทียน แสงธรรมชาติเวลานั้นสว่างกว่าแสงเทียนค่อนข้างมาก ส่วนภาพล่างถ่ายตอนเวลา 18.17 รอเวลาให้แสงท้องฟ้ามืดลงใกล้เคียงกับแสงเทียนมากขึ้น ดังนั้นภาพบนดูเหมือนจะถูกถ่ายเร็วเกินไป (สถานที่ เศรษฐปุระ อุบลราชธานี) มาชมการเปรียบเทียบภาพอีกคู่หนึ่งครับ ภาพบนถ่ายตอน 18.37 จะเห็นได้ว่าเราเห็นรายละเอียดทั้งในห้องพักและบรรยากาศข้างนอก ส่วนภาพล่างถ่ายตอน 19.01 ซึ่งเห็นรายละเอียดในห้องพักแต่บรรยากาศข้างนอกมืด ไม่แสดงรายละเอียด เราจึงสรุปได้ว่า ภาพล่างเป็นภาพที่ถ่ายช้าเกินไป ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ เรื่องเวลาเป็นสิ่งสำคัญ (สถานที่ Sala Khaoyai นครราชสีมา) 3. การปรับค่าของกล้องในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์และอุปกรณ์ที่ใช้ คำถามที่ผมได้รับบ่อยๆในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์คือควรมีการปรับค่าของกล้องอย่างไร และมีอุปกรณ์เพิ่มเติมอะไรบ้าง อุปกรณ์เพิ่มเติมเพียงอย่างเดียวที่ผมใช้คือ ขาตั้งกล้องครับ เพราะเป็นช่วงที่แสงน้อย การถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ไม่จำเป็นต้องใช้ฟิลเตอร์ ไม่จำเป็นต้องใช้แฟลช หรือชุดไฟ (ผมจะพกเทียนอันเล็กๆไปด้วยครับเผื่อบริเวณไหนที่มืดเกินไป เราสามารถใช้เทียนเป็นแสงประดิษฐ์เพื่อบาลานซ์แสง) ส่วนการปรับค่าของกล้อง ผมจะถ่ายภาพในโหมด M (Manual) ปรับ White Balance (WB) ตามแหล่งกำเนิดแสง ส่วนมากผมจะใช้ WB เป็น Incandescent (Tungsten) หรือ Fluorescent (หรือสามารถใช้ WB โดยการปรับอุณหภูมิสีซึ่งจะปรับได้ละเอียดครับ) ส่วน ISO ควรตั้งให้มีค่าต่ำๆเพื่อให้เกิด noise น้อยๆ จากนั้นเลือกความเร็วชัตเตอร์ให้สัมพันธ์กับรูรับแสง ลองคงค่ารูรับแสง (F-stop) แล้วเลือกความเร็วชัตเตอร์ ถ้าภาพออกมามืดไป ก็ให้ลดความเร็วชัตเตอร์ หรือถ้าภาพสว่างไปก็ให้เพิ่มความเร็วชัตเตอร์ จนกว่าจะได้ภาพที่แสงพอเหมาะ (อาจจะลองใช้โหมด P, A, S หรือ P, Av, Tv ในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์โดยเซ็ตค่า WB, ISO ถ้าภาพที่ถ่ายมามืดหรือสว่างไปสามารถใช้การชดเชยแสงเข้าช่วย) ตัวอย่างภาพและการเซ็ตค่า การย่อขนาดและการทำให้ภาพคมขึ้น(Unsharp mask :USM) ทำในโปรแกรม Photoshop ครับ ตัวอย่างภาพและการเซ็ตค่า ตัวอย่างภาพและการเซ็ตค่า ตัวอย่างภาพและการเซ็ตค่า ตัวอย่างภาพและการเซ็ตค่า 4. การไล่แสง เทคนิคการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์เพื่อให้ได้ปริมาณภาพที่มากขึ้น ปัญหาหนึ่งในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์คือ ช่วงที่เกิดแสงทไวไลท์เกิดขึ้นค่อนข้างเร็ว ถ้าไม่มีการวางแผนที่ดี หรือใช้หลักการเข้ามาช่วย อาจจะทำให้ได้ปริมาณภาพที่ไม่มาก การไล่แสงเป็นหลักการง่ายๆที่ผมเรียนรู้จากประสบการณ์ถ่ายภาพของผม ซึ่งพอที่จะช่วยเรียงลำดับการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ได้บ้างว่าควรถ่ายมุมไหนก่อน มุมไหนหลัง ผมสมมุติสถานการณ์ง่ายๆ มีห้องพัก 3 ห้องอยู่ติดกันคือห้อง A ห้อง B และ ห้อง C มีการตกแต่งแตกต่างกัน และผมต้องการถ่ายภาพภายในห้องทั้ง 3 ในแสงทไวไลท์เย็นของวันเดียวห้องละ 1 ภาพ จากการสำรวจผมพบว่า ห้อง A ใช้ไฟ 40 วัตต์ ห้อง B ใช้ไฟ 20 วัตต์ ส่วน ห้อง C จุดเทียน จะเห็นได้ว่า ห้อง A เป็นห้องที่สว่างที่สุด ตามมาด้วย ห้อง B ส่วนห้อง C สว่างน้อยสุด เนื่องจากแสงทไวไลท์เย็นเป็นแสงที่สว่างลดลงเรื่อยๆ ดังนั้นแทนที่เราจะสุ่มลำดับการถ่ายภาพว่าจะถ่ายห้องไหนก่อนหลัง เราสามารถพอบอกได้ว่า เราควรถ่ายภาพห้อง A ก่อน เพราะเกิดการบาลานซ์ของแสงก่อน(แสงภายนอกจะมีความสว่างพอๆกับแสงจากหลอดไฟ 40 วัตต์ก่อน) จากนั้นค่อยถ่ายห้อง B และถ่ายห้อง C เป็นห้องสุดท้าย ที่สำคัญอีกอย่างคือต้องอย่าใช้เวลากับมุมใดมุมหนึ่งนานเกินไป (ในความเป็นจริงผมจะถ่ายภาพในห้องพักห้องเดียวในหนึ่งแสงทไวไลท์ แต่จะใช้การไล่แสงในห้้องพักเช่นควรถ่ายภาพในห้องก่อนระเบียงห้องในแสงทไวไลท์เย็น เพราะส่วนมากหลอดไฟในห้องพักจะสว่างกว่าที่ระเบียง) ลองมาชมภาพต่อไปนี้ที่ผมถ่ายจากแสงทไวไลท์เย็นของวันเดียว โดยในภาพจะแสดงเวลาถ่ายไว้ด้วยครับ สถานที่ ปานวิมาน เชียงใหม่ ลำดับการถ่ายภาพของแสงทไวไลท์เย็นจะเริ่มจากบริเวณที่แสงประดิษฐ์สว่างมากที่สุดไล่ไปยังแสงประดิษฐ์ที่สว่างน้อยที่สุด หรืออีกคำพูดหนึ่งคือไล่จากบริเวณที่เกิดการบาลานซ์ของแสงก่อนไปยังบริเวณที่เกิดการบาลานซ์ของแสงทีหลัง ภาพที่ 1-2 ภาพที่ 1 เป็นภาพที่ไม่เห็นบรรยากาศภาพนอกแต่มีบางจุดที่ได้รับแสงธรรมชาติซึ่งจะเห็นเป็นสีน้ำเงิน ควรถ่ายภาพลักษณะนี้ก่อน ภาพที่ 3-4 ภาพที่ 5-6 ภาพที่ 7-8 ภาพที่ 9-10 ภาพที่ 11-12 สมมุติว่าเราคงค่ารูรับแสงและค่า ISO เราสามารถตรวจสอบได้ว่าเราไล่แสงได้ถูกต้องหรือไม่ ถ้าเราไล่แสงถูก ความเร็วชัตเตอร์ที่ใช้จะช้าลงเรื่อยๆสำหรับแสงทไวไลท์เย็น ส่วนการไล่แสงสำหรับแสงทไวไลท์เช้าจะกลับกันครับ เนื่องจากแสงทไวไลท์เช้าจะเริ่มจากสว่างน้อยไปสว่างมาก ดังนั้นเราควรถ่ายภาพจุดที่สว่างน้อยๆก่อนไล่ไปยังจุดที่สว่างขึ้นเรื่อยๆ ผมเองบางครั้งก็ยังถ่ายภาพได้ไม่กี่ภาพในหนึ่งแสงทไวไลท์ บางทีก็คำนวณเวลาพลาดไป หรือใช้เวลาหามุมนานไป สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ให้ได้ปริมาณมากคือการวางแผนที่ดี การหามุมที่เร็ว ดังนั้นเมื่อฝึกการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ได้แล้ว ลองฝึกการไล่แสง การหามุมในช่วงเวลาที่จำกัด ซึ่งเป็นเรื่องท้าทายและน่าสนุกอีกอย่างหนึ่ง ภาพที่ 13-14 5. แสงทไวไลท์กับวันฟ้าหม่น ฝนตก สภาพอากาศไม่เป็นใจ นอกจากการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์จะให้ภาพที่สีสันสดใส โดยใช้หลักการบาลานซ์แสงแล้ว ความมหัศจรรย์อีกอย่างหนึ่งของแสงในช่วงเวลานี้สำหรับผมคือ ช่วงเวลาแสงทไวไลท์เกิดขึ้นทุกวัน ไม่ว่าจะเป็นวันอากาศดี วันฟ้าปิด เมฆเยอะ หรือกระทั่งแม้แต่วันที่ฝนตก เราจะได้พบกับแสงทไวไลท์วันละสองเวลาเสมอ เพราะฉะนั้นถ้าเราฝึกการถ่ายภาพช่วงเวลานี้ จะทำให้การถ่ายภาพสนุกในทุกๆทริป ไม่ว่าสภาพอากาศจะเป็นอย่างไร ผมเคยเดินทางไปพักที่รีสอร์ทในสภาพอากาศที่เลวร้ายมากที่สุดครั้งหนึ่งเมื่อปลายเดือนมีนาคม 2554 ที่เกาะสมุย ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เกิดพายุฝนและเกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งบนเกาะ สภาพอากาศที่เจอคือฟ้าปิดเมฆเยอะตั้งแต่เช็คอินจนถึงเวลาเช็ตเอ๊าท์ ยิ่งไปกว่านั้นช่วงเวลาแสงทไวไลท์ที่ผมอยู่ที่สมุยช่วงนั้นมักจะมาพร้อมกับสายฝน ข้อจำกัดเพียงอย่างเดียวของการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ช่วงฝนตกคืออย่าให้กล้องโดนฝน หรืออยู่ในสภาพที่ชื้นมากๆครับ เช่นสามารถถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ในตัวอาคาร ห้องพัก lobby ห้องอาหาร ลองมาชมตัวอย่างภาพที่ถ่ายช่วงแสงทไวไลท์ในวันฝนตก ฟ้าปิด ภาพที่ Lobby ของ W Retreat Koh Samui ภาพในห้องอาหาร ของ W Retreat Koh Samui ภาพในห้องพัก ของ W Retreat Koh Samui ภาพที่ Lobby ของ Veranda Resort & Spa ชะอำ ในวันฟ้าปิด 6. กล้อง Compact กับการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ เคยมีบางคนถามผมว่า ถ้าใช้กล้อง compact ตัวเล็ก สามารถถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ได้หรือไม่ ช่วงแรกๆที่ผมเริ่มถ่ายภาพก็เริ่มจากกล้อง compact ครับ แต่เนื่องจากกล้อง compact ที่ผมใช้สามารถปรับค่าการถ่ายภาพแบบ manual ได้บ้างเลยทำให้การถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ทำได้ไม่ยาก โดยยึดการปรับเหมือนเดิมคือ ปรับ White Balance ปรับค่า ISO และปรับค่าความเร็ว Shutter ให้สัมพันธ์กับความกว้างรูรับแสง (ภาพนี้เป็นภาพแรกที่ถ่ายด้วยกล้องใหม่ของผม 5D Mark II ที่ผมโพสลงในอินเตอร์เน็ต ขนาดใช้ ISO 4000 ภาพยังโอเค สถานที่ ร้านกาแฟใหม่ของพี่สาวในจังหวัดสตูล) สำหรับกล้อง compact รุ่นใหม่ๆบางรุ่น มีโหมดการถ่ายภาพสำหรับแสงทไวไลท์โดยเฉพาะซึ่งทำให้การถ่ายภาพช่วงนี้ง่ายลงไปอีก สำหรับกล้องที่ไม่มีโหมดนี้และไม่มีโหมด Manual อาจจะลองถ่ายโหมด P (Program) กล้องจะเซ็ตค่าความกว้างรูรับแสงและความเร็วชัตเตอร์ให้ แต่เรายังสามารถตั้งค่า ISO และ White Balance ได้ แต่ถ้าภาพที่ถ่ายมามืดหรือสว่างไป อาจจะต้องใช้การชดเชยแสงเข้าช่วย การใช้โหมดนี้ขึ้นกับการวัดแสงของกล้องพอสมควร ถ้าภาพที่ถ่ายมามืดไป การชดเชยแสงอาจจะทำให้ภาพสว่างขึ้นได้บ้างแต่ก็ไม่มากนักซึ่งภาพอาจจะยังคงมืดอยู่ ตัวอย่างภาพที่ถ่ายช่วงแสงทไวไลท์จากกล้อง compact ของ Sony รุ่น DSC-W1 (เป็นกล้อง compact รุ่นแรกๆที่ตอนนี้ตกรุ่นไปนานแล้วครับ)ในโหมด manual สถานที่ Anantara Sikao Beach Resort จังหวัดตรัง (เมื่อก่อนจะเป็น Amari Trang Beach) ภาพนี้ถ่ายจากกล้อง compact ตัวเดิม สถานที่ พุทรักษา หัวหิน 7. ตัวอย่างภาพและการจัดองค์ประกอบภาพช่วงแสงทไวไลท์ จุดเด่นที่สำคัญอีกอย่างของการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์คือ เราสามารถจัดองค์ประกอบภาพให้เห็นทั้งบรรยากาศในอาคารและบรรยากาศภายนอกในภาพเดียวกัน ทำให้ผู้อื่นมองภาพแล้วสามารถนึกบรรยากาศตามได้ทันทีว่า ถ้าได้อยู่ในสถานที่นั้นๆแล้วจะเห็นวิว บรรยากาศภายนอกอย่างไรหรือสวยขนาดไหน ลองมาชมมุมมองการถ่ายภาพที่ผมมักจะใช้ในการถ่ายภาพสไตล์ของผมครับ ภาพในหัวข้อนี้ถ่ายในช่วงแสงทไวไลท์ โดยมีการเซ็ตค่ากล้องในโหมด Manual ค่า white balance เป็น Incandescent (Tungsten) หรือ Fluorescent ค่า ISO ที่ 100 ใช้ขาตั้งกล้อง ไม่ใช้แฟลช ใช้การปรับภาพใน Photoshop โดยใช้คำสั่ง shadow highlight ปรับ level และตามด้วย color balance และ selective color ย่อขนาดภาพและใช้ Unsharp mask ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองที่เห็นบรรยากาศในห้องพักและบรรยากาศภายนอก (เวลา 18.57 17 mm, f/4, 1/2 s) สถานที่ ศรีพันวา ภูเก็ต ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองที่เห็นบรรยากาศในอาคารและวิวด้านนอก(เวลา 19.08 11 mm, f/4.5, 1 s) สถานที่ Renaissance Bangkok Ratchaprasong ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองแบบหน้าตรง (เวลา 18.59 11 mm, f/4, 6 s) สถานที่ Phulay Bay, a Ritz Carlton Reserve กระบี่ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้าในมุมมองแบบหน้าตรง (เวลา 5.45 10 mm, f/4, 2.5 s) สถานที่ V Villa หัวหิน ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็น เป็นภาพที่ไม่เห็นบรรยากาศภายนอกโดยตรง แต่มีบางส่วนในภาพที่ได้รับแสงจากภายนอกซึ่งเป็นสีน้ำเงินในภาพ (เวลา 18.08 10 mm, f/4.5, 1/2 s) สถานที่ X2 Kui Buri ประจวบคีรีขันธ์ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองแบบมีฉากหน้าฉากหลัง (เวลา 18.54 17 mm, f/5, 1.3 s) สถานที่ Hilton Pattaya ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองแบบมีฉากหน้าฉากหลัง (เวลา 18.38 24 mm, f/2.8, 2 s) สถานที่ Soneva Gili Maldives ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองที่มีฉากหน้าฉากหลัง (เวลา 19.06 17mm, f/2.8, 2.5 s) สถานที่ Evason Hua Hin ประจวบคีรีขันธ์ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้า ภาพนี้ถ่ายตอนเช้ามืด ตอนที่ฟ้าเริ่มจะสว่าง โดยการบาลานซ์แสงจากท้องฟ้า แสงดาว และแสงบริเวณระเบียงห้อง เทคนิคการถ่ายภาพดาวพร้อมกับเห็นระเบียงห้องพัก ยังคงใช้การบาลานซ์แสงเช่นเดิมครับ แต่เนื่องจากแสงดาวสว่างน้อยมาก เราควรหามุมห้องพักที่สว่างน้อยๆ เพื่อจากบาลานซ์กับแสงดาว จริงๆแล้วบรรยากาศที่เห็นจาก viewfinder จะมืดกว่าในภาพมาก แต่อาศัยการเปิดหน้ากล้องทิ้งไว้นานๆ (เวลา 5.51 11 mm, f/2.8, 30 s) สถานที่ Paresa Phuket ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นกับการบาลานซ์แสงในสระว่ายน้ำ แสงตะเกียง และแสงท้องฟ้า (เวลา 18.57 17mm, f/4, 13 s) สถานที่ Paresa ภูเก็ต ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็น ในมุมมองสะท้อนผิวน้ำ (เวลา 19.07 17 mm, f/4, 10 s) สถานที่ Le Meridien Chiang Rai ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็น ในมุมมองหน้าตรง (เวลา 18.20 17 mm, f/4, 3 s) สถานที่ Veranda Chiang Mai, the High Resort ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้า ในมุมมองที่เห็นบรรยากาศในอาคารและวิวด้านนอก (เวลา 6.13 17 mm, f/3.2, 1.3 s) สถานที่ X2 Samui สุราษฎร์ธานี ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้าในมุมมองที่เห็นบรรยากาศในห้องพักและบรรยากาศภายนอก (เวลา 5.50 20 mm, f/3.5, 2 s) สถานที่ Six Senses Hua Hin ประจวบคีรีขันธ์ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองมีเส้นนำสายตา (เวลา 18.47 17 mm, f/4.5, 0.62 s) สถานที่ X2 Kui Buri ประจวบคีรีขันธ์ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็นในมุมมองมีเส้นนำสายตา (เวลา 19.05 31mm, f/2.8, 1.3 s) สถานที่ Kirimaya Resort & Spa เขาใหญ่ ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้า ในมุมมองหน้าชัดหลังเบลอ (เวลา 6.21 50 mm, f/2.8, 1 s) สถานที่ ศรีพันวา ภูเก็ต ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เย็น ในมุมมองหน้าชัดหลังเบลอ (เวลา 19.05 50 mm, f/2.8, 0.77 s) สถานที่ The Scenery Vintage Farm ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้า ในมุมมองหน้าชัดหลังเบลอ โดยใช้เทียนเป็นแสงประดิษฐ์ในการบาลานซ์แสง สถานที่ ไร่แสงอรุณ เชียงราย (เวลา 6.31 50 mm, f/3.5, 1 s) ภาพถ่ายแสงทไวไลท์เช้า ในมุมมองหน้าตรง (เวลา 6.45 17 mm, f/4, 8 s) สถานที่ พราวภูฟ้า เชียงใหม่ สุดท้ายเป็นภาพจากปกครับ เป็นภาพแสงทไวไลท์เช้าโดยการบาลานซ์แสงจาก สามแหล่ง คือแสงท้องฟ้า แสงดาว และแสงจากหลอดไฟในห้องนอน โดยหลักการก็คือ จากแหล่งกำเนิดแสงทั้งสามแหล่ง แสงดาวจะเป็นแสงคงที่ ที่เราไม่สามารถเปลี่ยนความสว่างได้ ส่วนแสงท้องฟ้า เราสามารถรอจังหวะที่ฟ้าเริ่มสว่างนิดๆ และสุดท้ายคือแสงจากห้องนอน โชคดีที่ในวิลลาของศรีพันวาสามารถเปิดไฟสลัวๆแบบ night mode ได้ จะเห็นได้ว่าภาพนี้ต้องรอจังหวะแสงของท้องฟ้า ถ้าถ่ายเร็วกว่านี้ ฟ้าจะมืด และถ้าถ่ายช้ากว่า ฟ้าจะสว่างและไม่เห็นแสงดาว ดังนั้นจังหวะเวลาของการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์เป็นสิ่งที่สำคัญ (เวลา 5.52 17 mm, f/2.8, 30 s, ISO 320) สถานที่ ศรีพันวา ภูเก็ต 8. บทสรุป ผมหวังว่านิตยสารฉบับพิเศษฉบับนี้คงให้เทคนิคการถ่ายภาพเล็กๆน้อยๆที่จะทำให้การถ่ายภาพสนุกและท้าทายขึ้นในทุกสภาพอากาศ ผมมีข้อแนะนำอีกนิดครับเกี่ยวกับถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ครับ 1. การถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ให้ได้หลายมุมและหลายๆภาพ ควรมีการวางแผนล่วงหน้า หามุมและคำนึงถึงการไล่แสง และไม่ควรใช้ค่า f-stop สูงเกินไป เพราะต้องเปิดหน้ากล้องนาน (ในกรณีที่ ISO ต่ำๆ) 2.แสงทไวไลท์ในแต่ละวันมาเร็วมาช้าขึ้นกับฤดูและสภาพอากาศ เช่นแสงทไวไลท์เย็นช่วงฤดูหนาวจะมาเร็วกว่าฤดูร้อน หรือแสงทไวไลท์เย็น ช่วงฝนตกฟ้าครึ้มจะมาเร็วกว่าปกติ 3. ในการถ่ายภาพช่วงแสงทไวไลท์ บริเวณที่ได้รับแสงธรรมชาติจะเป็นสีน้ำเงิน ถ้าไม่ต้องการให้มีสีน้ำเงินมากเกินไป สามารถจัดองค์ประกอบให้ มีบริเวณที่ได้รับแสงจากหลอดไฟมากขึ้น 4. การในพิมพ์ภาพ เนื่องจากการพิมพ์ภาพบนกระดาษไม่สามารถแสดงเฉดสีได้มากเท่ากับหน้าจอคอมพิวเตอร์ ภาพที่ได้จากการพิมพ์อาจจะมีสีไม่สด และไม่สวยเท่ากับการมองจากหน้าจอ 5. ข้อนี้สำคัญครับ ถ้าไปเที่ยวกับคนรู้ใจ ช่วงเวลาทไวไลท์เย็นคือช่วงเวลาที่โรแมนติกที่สุด และช่วงเวลาทไวไลท์เช้าคือช่วงเวลาที่หลับสบายที่สุด ดังนั้นอย่าถ่ายภาพเพลินจนลืมนึกถึงคนข้างๆนะครับ^^ ขอให้มีความสุขและสนุกกับการถ่ายภาพ ในโอกาสขึ้นปีใหม่ 2555 นี้ผมขอให้ทุกๆคน มีความสุข สุขภาพแข็งแรง ประสบความสำเร็จในทุกๆด้าน และขอบคุณมากๆครับสำหรับมิตรภาพดีๆที่เริ่มจากสังคมออนไลน์แห่งนี้ ^^   Create Date : 28 ธันวาคม 2554 82 comments Last Update : 28 ธันวาคม 2554 16:30:14 น. Counter : 18736 Pageviews. Share Tweet

มีความสุขทุกครั้งที่ได้เข้ามาชม สวัสดีปีใหม่ 2555   โดย: สมศรี IP: 119.46.108.130 28 ธันวาคม 2554 17:12:46 น.

ภาพชุดฉบับนี้นอกจากสวยงานแล้ว ยังให้ประโยชน์มากมายเลยคะ ขอบคุณ คุณชานไม้ที่นำเสนอสิ่งสวยงามมาตลอดปี 2554 สุขสันต์วันปีใหม่ ขอให้มีแต่ความสุข สมหวังทุกประการในปี 2555 และตลอดไปนะคะ   โดย: nunidka IP: 58.137.11.170 28 ธันวาคม 2554 17:33:10 น.

ว้าวววววว ยอดเยี่ยมมากเลยครับ อ. ผมได้ความรู้เรื่องกายถ่ายภาพมากมายครับ อ. มีงานเขียนเกี่ยวกับการถ่ายภาพตามแนวทาง อ. ไหมครับ ผมอยากจะซื้อเก็บไว้เป็นฐานความรู้เรื่องนี้จริง ๆ ครับ นอกจากนั้น ผมคาดว่า น่าจะมีแฟนคลับของ อ. รอคอยแบบผมแน่นอน ครับ ^^   โดย: kongkawee IP: 223.205.97.139 28 ธันวาคม 2554 17:38:51 น.

ข้อนี้สำคัญครับ ถ้าไปเที่ยวกับคนรู้ใจ ช่วงเวลาทไวไลท์เย็นคือช่วงเวลาที่โรแมนติกที่สุด และช่วงเวลาทไวไลท์เช้าคือช่วงเวลาที่หลับสบายที่สุด ดังนั้นอย่าถ่ายภาพเพลินจนลืมนึกถึงคนข้างๆนะครับ^^ เวลาไปเที่ยวผมคำนึงถึงข้อนี้บ่อยมาก เลยไม่ได้ถ่ายรูปสวยๆตลอดเลยครับ 55555   โดย: Rawin IP: 101.109.23.48 28 ธันวาคม 2554 17:39:27 น.

ขอบคุณครับ ได้ความรู้มากเป็นพิเศษ สุขสันต์วันปีใหม่ครับอาจารย์   โดย: ระบัดใบ IP: 124.120.161.122 28 ธันวาคม 2554 17:49:08 น.

ขอบคุณมากครับ สำหรับความรู้และเทคนิคดีๆ ในการถ่ายภาพ   โดย: PKTC IP: 171.4.236.214 28 ธันวาคม 2554 17:54:58 น.

มีคววามรู้เพิ่มเลยคะ ขอบคุณคะ สวัสดีปีใหม่นะคะ มีความสุขตลอดปี ตลอดไปคะ   โดย: bow IP: 61.90.143.146 28 ธันวาคม 2554 18:10:39 น.

สวยเหมือนเดิม   โดย: Pooparanee IP: 192.168.2.111, 180.183.67.160 28 ธันวาคม 2554 19:26:48 น.

ขอบคุณสำหรับเทคนิคดี ๆ และภาพสวย ๆ ที่ทำให้มีความสุขเสมอได้เข้ามาดูภาพคะอาจารย์ สวัสดีปีใหม่ค่ะ   โดย: Katie IP: 172.16.60.39, 58.10.77.80 28 ธันวาคม 2554 19:43:47 น.

เจ๋งมากครับอาจารย์   โดย: SUT#11 IP: 192.168.50.144, 124.121.4.148 28 ธันวาคม 2554 20:03:45 น.

ได้ประโยชน์มากเลยค่ะ ขอบคุณค่ะ   โดย: I69 IP: 118.175.72.12 28 ธันวาคม 2554 20:06:17 น.

มาเรียนเทคนิคการถ่ายภาพกับอาจารย์ค่ะ ภาพสวยมากๆ ขอบคุณมากค่ะ   โดย: tui/Laksi 28 ธันวาคม 2554 20:33:18 น.

สวยงามอะไรเช่นนี้ ขออนุญาตเอาไปแชร์ที่หน้าเพจหน่อยนะคะ ขอบคุณมากค่ะ   โดย: ณ ปลายฉัตร 28 ธันวาคม 2554 20:54:05 น.

ชอบค่ะ ได้ความรู้เยอะเลยค่ะ   โดย: tung-o IP: 124.121.237.151 28 ธันวาคม 2554 20:56:36 น.

ขอบคุณค่าาาา ได้ความรู้อีกแล้ว   โดย: We R OyOy 28 ธันวาคม 2554 21:08:53 น.

สวยทุกรูปเลยค่ะ ขอขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆนะค่ะ   โดย: อมรรัตน์27 IP: 49.49.124.6 28 ธันวาคม 2554 21:10:15 น.

สวยทุกรูปเลยค่ะ ขอขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆนะค่ะ   โดย: อมรรัตน์27 IP: 49.49.124.6 28 ธันวาคม 2554 21:11:08 น.

ขอขอบคุณอาจารย์มากๆ เพราะเป็นสิ่งที่ผมกำลังต้องการเรียนรู้พอดี ขอเรียนบทเรียนอื่นๆ ด้วยนะครับอาจารย์ ถ้ามีโอกาส ติดตามด้วยความชื่นชมอาจารย์มาตลอด ปีใหม่นี้ก็ขอให้อาจารย์มีความสุขและสุขภาพแข็งแรงตลอดไปนะครับ   โดย: vw_lp IP: 171.99.212.53 28 ธันวาคม 2554 22:36:24 น.

ได้ความรู้มากๆเลยค่ะ ได้ดูภาพสวยๆ พร้อมบรรยายเลย ขอบคุณมากค่ะ สุขสันต์ปีใหม่นะคะ ^^   โดย: auna IP: 171.7.99.238 28 ธันวาคม 2554 23:16:41 น.

ได้ชมภาพสวยๆ จากสถานที่ก่อนๆอีกรอบ สวยงามและได้ความรู้มากมายเลยค่ะ   โดย: XiiiX IP: 171.4.82.145 29 ธันวาคม 2554 0:30:53 น.

ขอให้อาจารย์สุขภาพแข็งแรง ผลิตผลงานดีๆ ให้พวกเราได้ชมตลอดไปนะครับ ขอเป็นกำลังใจและขอให้มีความสุขมากๆ ครับ   โดย: yai IP: 223.207.177.96 29 ธันวาคม 2554 4:37:56 น.

เมื่อได้จังหวะบาลานซ์ของแสงตามต้องการแล้ว ปัญหาของผมตอนนี้คือ ผมจะเลือกวัดแสงตรงไหนดี อาจารย์มีคำแนะนำหรือเทคนิคดีๆ ไหมครับ   โดย: G IP: 10.49.144.67, 58.137.10.34 29 ธันวาคม 2554 8:05:45 น.

นอกจากจะได้ชมภาพสวยๆแล้ว ยังได้รับความรู้ในการถ่ายภาพอีกด้วย ขอบคุณมากๆครับ   โดย: khun OB IP: 203.150.32.29 29 ธันวาคม 2554 8:24:56 น.

ขอบคุณมากคับสำหรับความรู้และภาพสวยๆ   โดย: mhoo IP: 101.109.92.217 29 ธันวาคม 2554 9:13:32 น.

ขอบคุณมาก สวัสดีปีใหม่นะคะ คงได้ชมภาพสวยๆกันอีกในปีต่อๆไปนะคะ   โดย: สุนี IP: 58.8.40.44 29 ธันวาคม 2554 9:55:34 น.

Thank you very much krub   โดย: Bond IP: 209.6.62.103 29 ธันวาคม 2554 10:01:37 น.

ขอบคุณสำหรับความรู้การถ่ายภาพแสงทไวไลท์ค่ะ ได้ความรู้และเทคนิคเยอะเลยและสวัสดีปีใหม่ ขอให้อาจารย์มีความสุขมากๆ สุขภาพร่างกายแข็งแรงค่ะ   โดย: Soup IP: 172.20.35.115, 203.144.130.176 29 ธันวาคม 2554 11:44:22 น.

ขอบคุณมากครับ สวัสดีปีใหม่ครับ ขอให้สุขภาพร่างกายแข็งแรงนะครับ จะได้มีรูปสวยๆมาให้ดูอีก   โดย: iumas IP: 49.49.100.62 29 ธันวาคม 2554 12:22:37 น.

ขอบคุณที่นำเทคนิคดีๆมาเผยแพร่นะคะ และแล้วการถ่ายภาพสวยๆก็ไม่เป็นเรื่องลึกลับอีกต่อไป แต่จะทำได้ไม่ได้ิเป็นอีกเรื่องนึง   โดย: ดีดี IP: 81.255.63.179 29 ธันวาคม 2554 12:33:06 น.

ขอบคุณมาคะที่เอาสาระความรู้ เทคนิคดีๆ มาแบ่งปันกันคะ..ฝีมือดีและมีน้ำใจ...เป็นกำลังใจให้ตลอดคะ   โดย: aeya IP: 210.213.58.42 29 ธันวาคม 2554 14:23:44 น.

สวัสดีปีใหม่ค่ะอาจารย์ ขอบคุณสำหรับงานและความรู้ที่แบ่งปันนะคะ   โดย: Nikki IP: 198.240.133.75 29 ธันวาคม 2554 16:30:23 น.

ขอบคุณนะคร๊าบบ สำหรับเทคนิคดีๆ สุขสันต์วันปีใหม่ มีความสุขมากๆนะคับ....   โดย: jackky IP: 115.31.163.165 29 ธันวาคม 2554 16:46:14 น.

เห็นภาพแล้ว มีความสุขจัง ขอบคุณนะคะสำหรับภาพสวยๆๆๆๆๆๆๆ   โดย: บัว2517 IP: 180.183.116.175 29 ธันวาคม 2554 18:32:22 น.

ขอให้อาจารย์มีสุขภาพแข็งแรง จะได้ท่องเที่ยวและถ่ายรูปสวยให้ชมกันตลอดไป   โดย: อ้วน484862 IP: 124.122.93.219 29 ธันวาคม 2554 20:38:00 น.

ขอให้อาจารย์และทีมงานสุขภาพแข็งแรง และสวัสดีปีใหม่ 2-555 ครับผม   โดย: เสือ IP: 223.206.168.188 29 ธันวาคม 2554 21:08:40 น.

ขอบคุณอาจารย์ค่ะ มีความสุขในปีใหม่นี้นะคะ   โดย: ต่าย เซฟวัน IP: 171.98.130.13 29 ธันวาคม 2554 22:08:26 น.

สุดยอดค่ะ ขอบคุณที่ให้ความรู้ ขอให้อาจารย์ประสบความสุขและสำเร็จในสิ่งที่หวังในปีใหม่ค่ะ   โดย: มยุรา IP: 110.168.85.202 29 ธันวาคม 2554 22:45:27 น.

ขอให้อาจารแข็งแรง สุขสมหวัง และนำภาพสวยๆมาฝากอีกนะครับ ขอขอบคุณเทคนิคดี   โดย: BaLL IP: 171.7.229.39 29 ธันวาคม 2554 23:39:35 น.

สวยทุกครั้งที่ชม ชอบทุกครั้งที่เห็น ปีใหม่นี้ขอให้อาจารย์มีสุขภาพแข็งแรง และทำผลงานดีๆสวยๆมาให้พวกเราชืนชมอีกนะคะ   โดย: yingpat IP: 223.205.114.240 30 ธันวาคม 2554 7:03:16 น.

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆที่มาแบ่งปันครับ ขอสวัสดีปีใหม่อาจารย์ด้วยครับ ขอให้สุขภาพแข็งแรงตลอดไปครับ   โดย: โชค IP: 103.1.164.52 30 ธันวาคม 2554 8:48:58 น.

ขอบคุณครับ   โดย: Shine IP: 110.49.251.212 30 ธันวาคม 2554 9:25:23 น.

สวัสดีปีใหม่นะคะ แวะมาชมความงามและรับความรู้ดี ๆ ด้วยคนคะ   โดย: PM IP: 203.170.19.2 30 ธันวาคม 2554 11:16:26 น.

ขอให้มีความสุขตลอดปีและตลอดไป สวัสดีปีใหม่ค่ะ   โดย: tawanchary IP: 115.87.21.21 30 ธันวาคม 2554 15:30:09 น.

ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ จะพยายามฝึกฝนตัวเอง ขอนำฉบับนี้แนะนำให้เ่ืพื่อนมาเรียนรู้ด้วยนะครับ   โดย: GLOCKBOY IP: 124.121.184.104 30 ธันวาคม 2554 16:09:36 น.

โหวตโฟโต้บล็อกให้นะคะ   โดย: สาวไกด์ใจซื่อ 30 ธันวาคม 2554 16:23:21 น.

ขอบคุณสำหรับเทคนิค+ความรู้ดีๆ และภาพตัวอย่างสวยๆแบบนี้ครับ   โดย: Annop IP: 118.173.128.19 30 ธันวาคม 2554 16:30:26 น.

สวยมากค่ะ   โดย: ติ๊ก IP: 10.211.7.102, 202.12.97.119 31 ธันวาคม 2554 0:35:26 น.

ภาพสวยมาก เป็นแบบอย่างการถ่ายภาพได้อย่างดี สำหรับรุ่นน้องต่อไป   โดย: ชาติชาย IP: 223.206.139.150 31 ธันวาคม 2554 14:34:29 น.

เทศกาลปีใหม่นี้ขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายดลบันดาลให้อาจารย์และทีมงานชานไม้ชานเขา สุขภาพแข็งแรง คิดสิ่งโดหวังสิ่งใดขอให้ประสพผลสำเร็จทุกประการ...และ..มีพลังและแรงใจเพื่อทำผลงานต่อไป......   โดย: ชาติชาย IP: 223.206.139.150 31 ธันวาคม 2554 14:50:58 น.

ประทับใจทุกครั้งที่ได้เข้ามาชมผลงานของอาจารย์ค่ะ คราวนี้มาทั้งภาพที่สวยงาม และความรู้ที่อาจารย์กรุณานำมาแบ่งปัน ขอบคุณมากค่ะ ปีใหม่ 2555 ขอให้อาจารย์และครอบครัว ร่ำรวยเงินทอง และความสุข สุขภาพแข็งแรงนะคะ   โดย: *~หมูบินตัวกลม~* IP: 110.77.160.176 1 มกราคม 2555 7:23:14 น.

ชอบครับ สวยทุกภาพเลย   โดย: บุญส่ง IP: 118.172.209.164 1 มกราคม 2555 18:17:12 น.

ขอบคุณมากสำหรับความรู้ ที่สรุปจากประสบการณ์ล้วนเลย ขอบคุณอีกครั้งครับอาจารย์   โดย: วรวุฒิ IP: 223.205.126.182 1 มกราคม 2555 23:35:37 น.

สุดยอดครับ ขอบคุณสำหรับความรู้ อยากให้อาจารย์ออกเป็นหนังสือเทคนิคการถ่ายภาพสถาปัตยกรรมภายใน-นอกจังครับ   โดย: luukmaionly IP: 58.8.189.161 3 มกราคม 2555 10:58:07 น.

สวัสดีปีใหม่นะคะ อาจารย์ ขอบคุณสำหรับภาพสวยๆ และเทคนิคดีๆที่แนะนำกันค่ะ..จะพยายามฝึกถ่ายภาพให้ได้แบบอาจารย์บ้างค่ะ...แรงบันดาลใจให้พยายามเลยนะคะ... มีความสุขมากๆค่ะ   โดย: auau_py 4 มกราคม 2555 10:10:59 น.

ได้ความรู้เทคนิคการถ่ายภาพมากมายเลยครับ   โดย: วิเชียร ลิมปชยาพร IP: 49.49.120.176 4 มกราคม 2555 12:01:38 น.

ขอบคุณมากครับสำหรับเทคนิค จะลองไปฝึกฝนดูครับ จะคอยติดตามต่อไปครับ   โดย: jetmom3425 4 มกราคม 2555 12:41:28 น.

ขอบคุณครับ อาจาร์ย สำหรับเทคนิค   โดย: hide IP: 58.11.56.116 4 มกราคม 2555 16:09:27 น.

ภาพสวยๆทั้งนั้นเลยค่ะ ขอบคุณค่ะ   โดย: รัชต์ IP: 58.9.209.133 5 มกราคม 2555 7:53:20 น.

มาจ่ายค่าสมาชิก ค่ะ ขอบคุณสำหรับภาพสวยๆและเทคนิคดีๆในการถ่ายภาพ ยังเป็นกำลังใจให้สำหรับฉบับต่อๆไปและสวัสดีปีใหม่ด้วยค่ะ   โดย: เด็กน้อย IP: 61.7.170.225 6 มกราคม 2555 15:00:54 น.

รับรู้ถึงความโรแมนติกมาก ๆ ค่ะ   โดย: pink pooh IP: 58.97.55.158 8 มกราคม 2555 1:24:35 น.

รับรู้ถึงความโรแมนติกมาก ๆ ค่ะ   โดย: pink pooh IP: 58.97.55.158 8 มกราคม 2555 1:25:01 น.

ขอบคุณมากครับสำหรับเทคนิคทไวไลท์ ดูแล้วผมคงได้ใช้แน่ๆครับ   โดย: Nick Chon IP: 49.48.28.68 10 มกราคม 2555 22:35:41 น.

ขอบคุณครับสำหรับภาพสวยๆและเทคนิคดีๆในการถ่ายภาพแสงทไวไลท์ เป็นประโยชน์มากครับ จะนำกลับไปลองฝึกถ่ายดูครับ และจะคอยติดตามผลงานของอาจารย์ต่อไปนะครับ   โดย: charkornsu IP: 118.174.95.231 11 มกราคม 2555 15:06:22 น.

สวยสดใสทุกรูป ขอบคุณมากครับ   โดย: ชายคลอง IP: 118.173.146.33 11 มกราคม 2555 17:11:45 น.

สุขสันต์ปีใหม่ค่ะ ขอให้มีความสุขมากๆ สุขภาพแข็งแรง ขอขอบคุณภาพสวย ๆที่นำมาฝาก ชอบมาก.กก. ชอบทุกรูปค่ะ ขอบคุณเทคนิคถ่ายภาพดีดีที่แนะนำ จะติดตามผลงานไปตลอดค่ะ   โดย: เก๋ IP: 10.0.0.86, 118.174.2.242 14 มกราคม 2555 20:31:09 น.

สุดยอดมากเลยครับ ขอบคุณสำหรับภาพสวยๆและเทคนิคดีๆนะครับ ผมขอยืมไปใช้บ้างนะครับ   โดย: เจ IP: 110.169.112.163 15 มกราคม 2555 21:55:35 น.

100 คะแนนเต็มค่ะ   โดย: jan ning IP: 180.183.118.210 17 มกราคม 2555 12:35:02 น.

ขอบคุณครับ อาจารย์ ได้ความรู้มากๆครับ....ไว้ไปเที่ยวคราวหน้า จะลองวิชา ถ่ายบ้างครับ   โดย: ตี๋265 IP: 58.137.211.26 17 มกราคม 2555 18:15:27 น.

ถ่ายภาพได้สื่อให้เข้าถึงบรรยากาศได้ดีมากครับ   โดย: URAP3 IP: 223.207.213.24 25 มกราคม 2555 9:33:37 น.

ฉบับนี้ให้ทั้งความสวยงามและความรู้ มีค่ามากค่ะ   โดย: Wan IP: 171.4.119.229 26 มกราคม 2555 10:50:27 น.

ขอบคุณคะ คนชานไม้ชายเขา ได้บุญมากเลยน๊ะที่ทำอย่างนี้   โดย: suparat apitikulwong IP: 110.77.232.190 9 กุมภาพันธ์ 2555 15:32:07 น.

ดูรูปแล้วมีความสุขมากค่ะ ขอบคุณมากค่ะ   โดย: jk bee IP: 171.7.110.42 9 กุมภาพันธ์ 2555 21:32:39 น.

ผมตามผลงานของอาจารย์ตลอดมา เทคนิควิธีการต่างๆ ที่อาจารย์แนะนำ ผมนำไปใช้ ช่วยให้ผมถ่ายภาพได้ดีขึ้น ขอบคุณอาจารย์มากๆ ครับ   โดย: Kman IP: 171.7.162.159 24 มีนาคม 2555 9:30:50 น.

เพิ่งเข้ามาชมครับ สวยงามทุกภาพเลยครับ ขออนุญาตเก็บภาพไว้เป็นแบบอย่างในฝึกหัดการถ่ายภาพนะครับ ขอขอบคุณอาจารย์ มากๆครับ สุขสันต์ในช่วงวันสงกรานต์ ๒๕๕๕ ครับ   โดย: Yossara IP: 125.24.184.64 16 เมษายน 2555 16:42:43 น.

ประทับใจในความสวยของภาพมากคะ ครั้งแรกที่ดู ภารีสา ภูเก็ตใน pantip ยังรู้สึกเลยว่าใครกันที่ถ่ายภาพได้สวยขนาดนี้ ติดตามมาเรื่อยๆๆ จนมาล่าสุด ชมภาพที่ อมารี เกาะช้าง สวยบาดใจ ขอบคุณมากนะคะที่ทำให้ภาพมีชีวิตอีกครั้ง สวยจริงๆๆ :D   โดย: Sunny IP: 223.207.172.151 16 ตุลาคม 2555 1:10:50 น.

บอกเพื่อนเวปนี้ ..... ตัวตัวเองดันลืม .... เป็นซ่ะงั้น รื้อกล้องตัวโปรด ...... หาอาจารย์คนเดิม ว้าวววว ....... ทุกทีซิที่ดูรูป กราบขอบพระคุณงาม ๆ ค่ะ ติ้ด ๆ ............ โดน   โดย: ธนัตรุ่ง IP: 58.137.55.26 1 พฤศจิกายน 2555 23:16:00 น.

ติดตามผลงานมานานแล้ว ชอบมาก   โดย: สุพจน์ สืบวงษา IP: 110.169.140.224 12 มกราคม 2556 16:51:26 น.

ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆ จะลองนำไปใช้ดู   โดย: กิตติพิชญ์ IP: 1.2.140.200 27 กุมภาพันธ์ 2556 11:06:19 น.

ขอบคุณมากๆ ดูเพลินเลยครับ   โดย: อนุ IP: 124.120.210.77 1 มีนาคม 2556 22:30:22 น.

สวยไร้ที่ติทุกภาพเลยค่ะ.. ขอบคุณภาพถ่ายดีๆ ที่ให้แรงบันดาลใจในการใช้ชีวิตนะคะ   โดย: Junkojopum 29 พฤษภาคม 2556 9:54:15 น.

Wow, this is in every reescpt what I needed to know.   โดย: Terry IP: 192.99.14.34 29 พฤษภาคม 2557 22:05:17 น.

ขอบคุณครับ ได้รู้อะไรเพิ่มเยอะเลย   โดย: Torziila IP: 27.130.158.92 15 กันยายน 2558 0:14:10 น.