|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | |
|
|
|
|
|
|
|
อ่านโคลงหวานผ่านโคลงนิราศ
อ่านโคลงหวานผ่านโคลงนิราศ
แต่ไหนแต่ไรที่จอมยุทธฯ ไม่ค่อยชอบแต่งโคลงในแนวหวาน เคยพยายามลองแต่งถ้าไม่ใช่หวานรันทดก็ออกลิเกไปเลยยกตัวอย่างมาให้ดูสักบทสองบท
๏ สัตย์วาจาร่วมน้อง.................เคยประกาศ กราบพระพุทธชินราช...............ถิ่นนี้ ร่วมใจร่วมชีวาตม์.....................เคียงคู่ กันแฮ แต่นุชกลับหลีกลี้.....................ทอดทิ้งเรียมไฉน ๚ จาก โคลงชุดสองแคว หรือ
๏ มองฟ้าครามฟ้าสด................ระหว่างทาง หมู่เมฆลอยนภางค์...................ลิบโพ้น ฝากเมฆบอกต่อนาง.................เรียมร่ำ รักนา กายห่างสุดฟ้าโน้น....................จิตใกล้ใฝ่ถวิล ๚ จาก โคลงชุดสัตยารัก
บทแรกที่ยกมาครูหนอนฯ เคยวิจารณ์ว่าออกลิเกไปหน่อย มาอ่านดูอีกทีก็ลิเกจริงๆ ฮ่า ฮ่า บทที่สองแม้จอมยุทธฯ จะมองว่าดีขึ้นมาหน่อย แต่ก็ยังไม่ดีดั่งใจที่ต้องการเหมือนขาดๆ หรือแปร่งๆ ยังไงก็ไม่รู้
กระทู้นี้เจอ พี่xxx(เฒ่า) ชวนแต่งโคลงแนวหวาน พยายามแต่งเท่าไหร่ก็ไม่ได้ดังใจจริงๆ อย่ากระนั้นเลยลองอ่านโคลงต้นแบบแนวหวานที่เจ๋งๆ ของยอดกวีรุ่นก่อนดีกว่า เพื่อศึกษาลีลาและแนวคิดของรูปแบบการเดินโคลงในแนวหวานเผื่อจะได้ไอเดียมาปรับใช้สำหรับตัวเองบ้าง อ่านแล้วได้อะไรหลายๆอย่าง เลยอยากนำมาถ่ายทอดให้เพื่อนๆได้รับรู้ด้วย ขอรับ
ต้นแบบโคลงแนวหวานที่น่าศึกษาทีสุด เห็นจะต้องเป็นโคลงจากนิราศต่างๆ ที่กวีกล่าวรำพันถึงนางอันเป็นที่รัก ยามต้องจากไกล
โคลงที่ถือว่าเป็นต้นแบบของวรรณคดีนิราศ คือ โคลงทวาทศมาส ซึ่งเชื่อกันว่าแต่งในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแต่ก็มีนักวรรณคดีบางท่านบอกว่าเก่ากว่านั้น แต่อย่าไปสนใจดีกว่าขอรับ มาดูที่เนื้อหาที่ประกอบด้วยศฤงคารสเป็นเลิศเป็นจินตนาการและประดิษฐการของกวี อันเป็นแบบอย่างแห่งการเขียนนิราศ ที่กวีรุ่นหลังยึดถือเป็นแบบอย่าง กันดีกว่า
โคลงทวาทศมาสแม้จะเป็นโคลงดั้น มีศัพท์ยากสำหรับการอ่านสักหน่อย แต่จอมยุทธฯ ขออ่านเพื่อศึกษาแล้วกันขอรับ เพราะบทที่กล่าวคร่ำครวญนั้น มีหลายบทที่กวียุคต่อมานิยมแต่งเลียนแบบ ขอยกมาเป็นตัวอย่างแล้วกัน
๏ ปางบุตรนคเรศไท้...................ทศรถ จากสีดาเดียวลี-.........................ลาศแล้ว ยังคืนสู่เสาวคต..........................ยุพราช ฤๅอนุชน้องแคล้ว.......................คลาศไกล ๏ ศรีอนิรุทธราศร้าง....................แรมสมร ศรีอุษาเจียรไคล........................คลาศแคล้ว เทวานราจร...............................จำจาก ยังพร่ำน้าวน้องแก้ว.....................คอบคืน ๏ สมุทรโฆเรศร้าง......................แรมพิน- ทุมดีดาลฝืน..............................ใฝ่เต้า ปางเจ็บชำงือถวิล........................ลิวโลด ยังพร่ำน้าวน้องเหน้า.....................ร่วมเรียง ๏ พระศรีเสาวเรขสร้อย.................สุธน จากมโนหราเคียง.........................คิดน้อง ยังเสด็จไพรสนฑ์........................สังวาส สังเวชนงนุชคล้อง........................เคลือกองค์ ๏ ปราจิตรเจียรเหน้าหน่อ...............อรพินท์ พระพิราไลยปลง.........................ชีพแล้ว คืนสมสุดาจิน..............................รสร่วม กันนา กรรมแบ่งกรรมแก้วแก้ว.................ช่วยกรรม ๏ ปางศิลปปรเมศท้าว....................สุธนู จากสมเด็จนุชจันทร......................แจ่มเหน้า เจียรรัปประภาตรู..........................เตราสวาสดิ์ ยังพร่ำน้าวน้องเข้า........................คอบสมร
โคลง ๖ บทนี้กล่าวถึงคู่รัก ๖ คู่ คือ พระรามกับนางสีดา พระอนิรุทธ์กับนางอุษา พระสมุทรโฆษกับนางพินทุมดีพระสุธนกับนางมโนราห์ พระปราจิตกับนางอรพินท์ พระสุธนูกับนางจิรประภา ทั้ง ๖ คู่นี้ต้องพลัดพรากกัน มีความทุกข์ทนหม่นไหม้ แต่ก็ยังกลับคืนมาพบกัน
การใช้คู่รักที่มีในประวัติและนิทานเก่าๆ มาอ้างเปรียบเทียบความรักและความพลัดพรากของกวี ชุดนี้ถือว่าเป็นต้นแบบอย่างไร เดี๋ยวมาอ่านศึกษากันต่อขอรับ
Create Date : 29 พฤศจิกายน 2548 |
|
49 comments |
Last Update : 21 กันยายน 2549 14:16:21 น. |
Counter : 9757 Pageviews. |
|
 |
|
|
| |
โดย: Malijauna IP: 61.7.158.188 13 ธันวาคม 2548 2:42:38 น. |
|
|
|
| |
โดย: ไรท์ IP: 203.113.41.38 10 มกราคม 2549 20:17:31 น. |
|
|
|
| |
โดย: 007 IP: 202.129.9.225 19 มิถุนายน 2549 20:50:53 น. |
|
|
|
| |
โดย: cried IP: 58.9.122.214 31 กรกฎาคม 2549 20:28:50 น. |
|
|
|
| |
โดย: noname IP: 125.24.119.84 11 สิงหาคม 2549 8:55:56 น. |
|
|
|
| |
โดย: เจ้าหญิง IP: 202.44.136.50 4 กันยายน 2549 14:38:44 น. |
|
|
|
| |
โดย: นานา IP: 125.24.182.5 26 มกราคม 2550 9:52:49 น. |
|
|
|
| |
โดย: เจน IP: 203.113.80.16 11 กุมภาพันธ์ 2550 15:02:24 น. |
|
|
|
| |
โดย: เดียร์ IP: 222.123.232.84 24 เมษายน 2550 20:30:43 น. |
|
|
|
| |
โดย: l IP: 124.157.138.91 18 มิถุนายน 2550 16:52:40 น. |
|
|
|
| |
โดย: แต๋น IP: 125.24.154.34 28 มิถุนายน 2550 17:52:06 น. |
|
|
|
| |
โดย: ... IP: 58.8.172.124 16 กรกฎาคม 2550 18:44:57 น. |
|
|
|
| |
โดย: no name IP: 58.8.172.124 16 กรกฎาคม 2550 18:46:03 น. |
|
|
|
| |
โดย: 54878/ IP: 125.27.69.243 30 กรกฎาคม 2550 15:33:24 น. |
|
|
|
| |
โดย: 543210 IP: 125.27.148.38 13 กันยายน 2550 12:33:08 น. |
|
|
|
| |
โดย: โฮ IP: 203.113.80.15 17 กันยายน 2550 21:16:37 น. |
|
|
|
| |
โดย: classic bear IP: 203.172.75.192 2 พฤศจิกายน 2550 18:37:53 น. |
|
|
|
| |
โดย: 125 IP: 202.183.178.137 18 ธันวาคม 2550 16:25:55 น. |
|
|
|
| |
โดย: pack IP: 203.113.70.11 20 ธันวาคม 2550 21:01:46 น. |
|
|
|
| |
โดย: Ja-ae+ IP: 125.25.211.0 10 มกราคม 2551 20:08:19 น. |
|
|
|
| |
โดย: แอนนี้ IP: 222.123.37.118 3 กุมภาพันธ์ 2551 13:16:54 น. |
|
|
|
| |
โดย: แอนนา IP: 222.123.37.118 3 กุมภาพันธ์ 2551 13:20:39 น. |
|
|
|
| |
โดย: ben IP: 124.121.109.196 24 พฤษภาคม 2551 8:50:19 น. |
|
|
|
| |
โดย: teeee IP: 124.121.109.196 24 พฤษภาคม 2551 8:50:59 น. |
|
|
|
| |
โดย: tit IP: 124.121.109.196 24 พฤษภาคม 2551 8:51:37 น. |
|
|
|
| |
โดย: แพร IP: 118.173.35.118 25 พฤษภาคม 2551 20:53:56 น. |
|
|
|
| |
โดย: ทมู IP: 222.123.233.144 26 พฤษภาคม 2551 18:58:14 น. |
|
|
|
| |
โดย: เนลล์ IP: 168.120.27.61 10 มิถุนายน 2551 18:09:45 น. |
|
|
|
| |
โดย: inkom_333_@hotmail.com IP: 118.174.102.18 6 ธันวาคม 2551 9:55:29 น. |
|
|
|
| |
โดย: 555 IP: 118.173.159.124 29 พฤศจิกายน 2552 21:10:45 น. |
|
|
|
| |
โดย: film_bie IP: 113.53.95.172 26 สิงหาคม 2553 18:40:02 น. |
|
|
|
| |
โดย: น้องจิน IP: 115.67.238.106 11 กันยายน 2553 11:07:32 น. |
|
|
|
| |
โดย: น้องจิน IP: 61.19.66.13 15 กันยายน 2553 14:34:13 น. |
|
|
|
| |
โดย: dannyloa 21 พฤศจิกายน 2554 1:42:30 น. |
|
|
|
| |
โดย: der IP: 180.183.205.110 18 กุมภาพันธ์ 2555 13:00:47 น. |
|
|
|
| |
โดย: 123 IP: 180.183.205.110 18 กุมภาพันธ์ 2555 13:01:07 น. |
|
|
|
| |
โดย: 88 IP: 180.183.205.110 18 กุมภาพันธ์ 2555 13:01:27 น. |
|
|
|
| |
โดย: ลอยลม IP: 180.183.69.118 8 ธันวาคม 2556 1:22:15 น. |
|
|
|
|
|
|
|
พูดถึงโคลงทวาทศมาส ถ้าไม่พูดถึงโคลงหริภุญไชย ก็ยังไงอยู่ เพราะว่ากันว่าโคลง
หริภุญไชยนี้ก็เป็นโคลงแบบฉบับของโคลงนิราศ ซึ่งเขียนกันมากในกรุงรัตนโกสินทร์ สมัยกรุงศรีอยุธยานั้นยังไม่เรียกชื่อนิราศ แม้โคลงศรีปราชญ์ก็เรียก กำสรวล แต่ปัจจุบันมักเรียกโคลงหริภุญไชยว่า โคลงนิราศหริภุญไชย
ความจริง จอมยุทธฯ เองไม่มีต้นฉบับ โคลงนิราศหริภุญไชย แต่ก็จะคัดข้อมูลจากหนังสือที่มีอยู่มานำเสนอ เพื่อไม่ให้ขาดตอนกับการศึกษาต้นแบบ ๒ โคลงนิราศนี้
โคลงหริภุญไชยนี้ กวีทางพายัพเป็นผู้แต่ง และแต่งเป็นภาษาเหนือต่อมาจึงมีผู้แปลงโคลงนี้ออกมาเป็นภาษาภาคกลางแต่ถึงเช่นนั้นก็คงภาษาภาคภายัพไว้มากมาย จนไม่อาจตีความให้กระจ่างได้ สำหรับโคลงชุดนี้ ผู้แต่งกล่าวอาลัยถึงหญิงที่รัก เมื่อตนจากที่พำนักในนครเชียงใหม่ ไปนมัสการพระธาตุหริภุญไชย เมืองลำพูน
โคลงหริภุญไชย ใช้โคลงสี่สุภาพในการแต่ง ว่ากันว่าเป็นโคลงแบบฉบับที่นักโคลงพึงอ่านศึกษาในลีลาเชิงรำพันพิศวาสแม้จะมีปัญหาเรื่องถ้อยคำบ้าง แต่ก็ยังพอรู้สึกซึ้งใจ
ในเชิงพรรณา และการแสดงอารมณ์ของกวีผู้แต่ง
ทัศนะกวีและอารมณ์กวี ซึ่งปรากฎในโคลงหริภุญไชย มีหลายบทคล้ายคลึงกับโคลงทวาทศมาส โคลงกำสรวล นิราศนรินทร์ และโคลงนิราศอื่นๆ ขอยกตัวอย่างเท่าที่จะหาได้แล้วกัน
๏ ดังฤๅร้างแก้วก่อน.....................กรรมสัง
รอยแม่งสารีรัง............................ราชรื้อ
บพิตรพระเมืองมัง.......................รายราช รักเอย
เชิญต่ำนายนั้นหื้อ..........................ค่อยแก้กรรมเรียม
๏ จากเจียนเนื้อเกลี้ยงกลิ่น...............องค์ออน
องค์อ่อนสมสมรนอน....................พรากขวั้น
พรากขวัญเดือดแดดอน................อกม่อน มรเอย
อกม่อนมรบ้านั้น...........................บิ่นบ้าในทรวง
๏ ปานนี้นักนิ่มเนื้อ........................สมสมร
จักโอบเอวองค์อร........................อ่อนเหล้น
หนาวลมละวาดอรชร......................ใจพี่ มาเอย
เปลี่ยนเปล่านุชน้องเร้น..................ร่ำร้องเถิงอวร
๏ ระลึกหน้าน้องดุจ.......................หันเห็น นาแม่
ยินแต่ตาจักฝัน.............................ใช่หน้า
รอยดลแต่ใจขวัญ.........................ศรีถิ่น มาฤๅ
ศรแม่มาน้อมหน้า...........................กว่าคล้องกระหายหน
๏ รามาธิราชร้าง...........................สีดา เดียวแม่
พระก็เอานงค์พงา..........................แม่ผ้าย
ยังลุส่ำบุญตรา.............................ตรูเจตน์ เดียวเอย
เสิกส่วนยังได้ส้าย..........................เพื่อผู้หนุมาน
๏ ปภาพิโยคสร้อย.........................สุธนู ก็ดี
สมุทรโฆษร้างพินธู.........................แม่งม้าง
ขุนบาจากเจียนอู............................สาราช
อกพี่เวนร้องร้าง............................กว่าเบื้องบุรเพ
จอมยุทธฯ อาจจะไม่ได้เรียงโคลงที่ยกมาตามลำดับ เพราะไม่มีต้นฉบับในมือ โคลงดังกล่าวเป็นโคลงที่ทัศนะกวี และอารมณ์กวี เป็นต้นแบบสำหรับโคลงนิราศสมัยต่อมา เป็นแบบใดเดี๋ยวอ่านต่อไปเรื่อยๆครับ ก่อนจะกล่าวถึงโคลงนิราศเรื่องต่อไป ขอคัดโคลงหริภุญไชย พร้อมคำแปลมาให้อ่านอีก ๒ บท ขอรับ
๏ อัสดงคดาค่ำแล้ว.......................รอนรอน
สรส่องเกวียนซอนซอน..................คลาดคล้อย
ปักษีส่งเสียงวอน..........................วอนเจต รักเฮย
โอ้อิ่นดูชู้สร้อย..............................มิได้สุดาดล
๏ ราตรีเทียนทีปแจ้ง......................เจาะงาม
มัวม่วนนนตรีตาม..........................ติ่งทร้อ
อุดสากั่นโลงนาม...........................ชักชอบ ชื่นแฮ
บุญพี่บ่อเปืองป้อ..........................เปล่าซ้ำเซาทรวง
ดวงตะวันกำลังจะตกลงไปรอนๆ แสงแดดที่ส่องลงมาต้องเกวียนนั้นก็ลับไป ได้ยินนกส่งเสียงร้อง พาให้ใจนึกไปถึงความรัก นึดใคร่เห็นคนที่รัก ก็มิได้นางมาให้พบเห็น
ในเวลากลางคืนเช่นนี้ มีดวงประทีปสว่างไสว ยินเสียงดนตรีบรรเลงรับกัน ได้ฟังเสียงขับเป็นที่ชอบชื่นใจ แต่ว่าบุญของพี่ไม่มี จึงต้องจำจากน้องมาเปล่าเปลี่ยวอกในแดนนี้
คำแปล โคลง ๒ บทนี้คัดจากหนังสือ จินตวรรณคดีไทย ของ อ.เปลื้อง ณ นคร
เดี๋ยวมาว่าถึง กำสรวลศรีปราชญ์ กันต่อ