Bloggang.com : ชุติกาญจน์ : จิตเศร้าหมอง

จิตเศร้าหมอง

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค คัททูลสูตร

“เมื่อจิตเศร้าหมอง สัตว์ทั้งหลายจึงชื่อว่าเศร้าหมอง
เมื่อจิตบริสุทธิ์ สัตว์ทั้งหลายจึงชื่อว่าบริสุทธิ์ด้วย”

คำว่า จิตเศร้าหมอง
ไม่ใช่แค่ความเศร้าโศกเสียใจหรือโมโหโกรธเคืองเท่านั้น
แต่รวมถึงความพอใจหลงระเริงดีใจที่ไม่ใช่กุศล
อันได้แก่โลภะมูลจิตทั้งหลาย

โลภะมูลจิตทั้งหลายก็คือความพอใจในรูปรสกลิ่นเสียงสัมผัสต่างๆนั่นเอง
โดยปรกติคนทั่วไปก็มักจะรังเกียจโทสะมูลจิตอยู่แล้ว เช่นไม่ชอบความหงุดหงิด ความไม่พอใจอะไรต่างๆ ความโกรธ ความน้อยเนื้อต่ำใจ ความรำคาญ ความเบื่อ ฯลฯ ใครแสดงอาการอย่างนี้ก็จะไม่เป็นที่ชอบใจ

แต่พอเป็นโลภะมูลจิต อันได้แก่ ความดีใจ ความพอใจในสิ่งต่างๆ หลงใหลได้ปลื้มในสิ่งต่างๆ รื่นเริงในสิ่งต่างๆ(ที่ไม่ใช่ธรรมะ)
ก็มักจะไม่ระวัง และชื่นชมทำตามๆกันไป เพราะโดยปรกติคนเราชอบอาการของโลภะ เนื่องจากไม่เห็นว่าเป็นความเศร้าหมอง

ทั้งๆที่โดยสภาพธรรมจัดเป็นความเศร้าหมองอย่างหนึ่ง

หากไม่ใช่สภาพของกุศลธรรม ก็ต้องเป็นอกุศลธรรมแน่นอน
และแน่นอนว่าจะสะสมเป็นเหตุปัจจัยให้อกุศลจิตเกิดได้ง่ายขึ้น
เมื่ออกุศลจิตเกิดบ่อย กำลังของอกุศลก็จะมีมากขึ้น
สติก็จะเกิดได้ยากขึ้น และการกระทำชั่วก็จะเกิดได้ง่ายขึ้น
โดยไม่รู้ว่าเป็นความชั่วด้วยซ้ำ เหตุเพราะว่าสติเจตสิกไม่เิิกิด จึงไม่ทราบว่าขณะนั้นไม่ใช่กุศล แต่เข้าใจผิดคิดว่าเป็นกุศล
เหตุเพราะชอบอาการของโลภะมูลจิต

เพราะเหตุนี้ จึงเรียกว่าจิตเศร้าหมอง
เป็นความไม่บริสุทธิ์โดยสภาพจิต ซึ่งเป็นสิ่งที่มีจริง

จึงเป็นความไม่บริสุทธิ์อย่างแท้จริง

Create Date : 02 ธันวาคม 2553

Last Update : 2 ธันวาคม 2553 10:07:14 น.

1 comments

Counter : 499 Pageviews.

โลภะ เป็นสมุทัยของสังสารวัฏฏ์

โดย: ชุติกาญจน์

วันที่: 2 ธันวาคม 2553 เวลา:15:23:40 น.