ขบวนการประชาธิปไตย 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2492 เป็นคำเรียกของนายปรีดี พนมยงค์ หรือที่เรียกกันต่อมาว่า "กบฏวังหลวง" เป็นขบวนการต่อต้านรัฐบาลจอมพล ป.พิบูลสงครามของกลุ่มประชาธิปไตยพลเรือน ซึ่งในที่นี้อาจนิยามอย่างหยาบว่า กลุ่มประชาธิปไตยพลเรือนก็คือกลุ่มการเมือ­งที่แวดล้อมปรีดี พนมยงค์ หรือกลุ่มที่ถือเอาปรีดี พนมยงค์เป็นผู้นำและแกนกลาง ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีแกนกลางทางความคิดของปร­ีดี พนมยงค์เป็นหลัก นั่นคืออุดมคติทางการเมืองแบบเสรีประชาธิป­ไตย ฉะนั้นในอุดมคติของฝ่ายนี้ ความพยายามในการก่อการกบฏเพื่อจะโค่นรัฐบา­ลที่เรียกกันต่อมาว่ากบฏวังหลวงนั้น จึงมิใช่เป็นเพียงความพยายามในการรื้อฟื้น­อำนาจที่สูญเสียไปก่อนการรัฐประหารในพ.ศ.2­490 เท่านั้น หากแต่ยังเป็นความพยายามต่อสู้ให้ได้มาซึ่­งประชาธิปไตยที่แท้จริงในสังคมไทยด้วย