ปรางค์วัดจุฬามณี อำเภอเมือง พิษณุโลก

ได้ไปใหม่ หยิบมาเขียนใหม่ในอีกมุมมองขององค์ความรู้ที่ค้นมาได้นะคะ






พบโดย เสด็จลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนลพบุรีราเมศวร ในรัชกาลที่ 5 เมื่อเสด็จตรวจราชการมณฑลฝ่ายเหนือ

พบวัดจุฬามณีเป็นวัดร้างพร้อมทั้งพบศิลาจารึกหลังมณฑป เป็นจารึก พ.ศ. 2222 สมัยสมเด็จพระนารายณ์

ที่ได้ทรงให้ทาบรอยพระพุทธบาทไปประดิษฐานที่วัดจุฬามณี

และจารึกไว้ที่มณฑปพระพุทธบาทจำลอง - จารึกวัดจุฬามณี

ใจความว่า

พ.ศ. 2007 สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถโปรดให้สร้างวัดจุฬามณี ที่จะเสด็จออกทรงมหาภิเนกษกรม

พญาล้านช้าง พญาล้านนา พญาหงษาวดี ชมพระราชศรัทธาจึงแต่งเครื่องอัฐบริขารมาถวาย

พ.ศ. 2008 เดือน 8 ขึ้น 14 ค่ำ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ได้ให้พระสงฆ์บวชเป็นแบบก่อน 5 รูป ( ? ปัญจวัคคีย์ ) แล้วท่านจึงบวชตาม

แล้วบรรจุพระเกษาที่ตัดไว้ในเจดีย์วัดจุฬามณี

มีข้าราชบริพาร ตามเสด็จออกบวชถึง 2,348 รูป บวชอยู่ได้ 8 เดือน 15 วันก็ได้ลาผนวช





เพิ่มเติมข้อน่าคิดดังนี้

เครื่องอัฐบริขาร คือเครื่องใช้ที่จำเป็นของพระภิกษู

ได้แก่ สบง (ผ้านุ่ง) จีวร (ผ้าห่ม) สังฆาฏิ (ผ้าซ้อน) บาตร มีดโกน เข็ม ประคดเอว ธมกรก (ที่กรองน้ำ)


เดือน 8 หมายถึง อาสาฬห

วันเพ็ญเดือน 8 และถือเป็นวันที่มีพระรัตนตรัยครบบริบูรณ์ คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์


เจดีย์จุฬามณีเป็นเจดีย์ที่บรรจุพระเกษาพระพุทธเจ้าที่พระอินทร์ได้นำไปบรรจุในเจดีย์บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

"วัดจึงชื่อว่าจุฬามณี"









มณฑปพระพุทธบาท








สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงเป็นพระโอรสของเจ้าสามพระยา และพระราชธิดาของพระมหาธรรมราชา ไม่แน่ใจว่า ที่ 2 หรือ 3 แห่งสุโขทัย

จึงมีเชื้อสายสุพรรณภูมิ และสุโขทัย

ตอนนั้น สุโขทัยเป็นเมืองในกำกับของอยุธยาเรียบร้อยแล้วตั้งแต่ขุนหลวงพงั่ว

เมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถพระชนมายุได้ 15 พรรษา ได้ไปครองเมืองพิษณุโลก - เมืองหน้าด่านทางเหนือของอยุธยา

ได้สัญญากับยุษธิษฐิระเจ้าเมืองเชลียงว่า หากขึ้นครองราชย์แล้วจะตั้งยุทธิษฐิระเป็นเจ้าครองเมืองสุโขทัย

แต่เมื่อขึ้นครองราชย์กลับแต่งตั้งให้เป็นพระยาสองแคว ครองเมืองพิษณุโลก ทำให้ยุษธิษฐิระไม่พอใจ

จึงลอบส่งสารไปทูลพระเจ้าติโลกราช ขอขึ้นกับเมืองเชียงใหม่

พระเจ้าติโลกตีได้เมืองสุโขทัย

พระเจ้าติโลกราชจึงส่งหมื่นด้งมาคุมเมืองเชลียง หรือล้านนาเรียกเชียงชื่น

แล้วให้ยุทธิษฐิระไปครองเมืองภูคาและครองเมืองพะเยา

ควบคุมเมืองแพร่กับเมืองน่าน - ควบคุมเส้นทางในแม่น้ำยม และแม่น้ำน่าน


สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ จึงยกทัพมาที่เมืองพิษณุโลกเพื่อทำสงครามกับล้านนาเพื่อแย่งเมืองคืน

ได้สร้างวัดจุฬามณี เพื่อบวช แล้วจะขอบิณฑบาตเมืองเชลียง-เชียงชื่น คืนจากพระเจ้าติโลก

ตามรอยที่ พญาลิไทย เคบบวช และขอบิณฑบาตเมืองสุโขทัยจากพระรามาธิบดีที่ 1 ได้

แต่พระเจ้าติโลกไม่ให้










ในที่ราบลุ่มแม่น้ำภาคกลาง มีการนับถือศาสนาพุทธในวัฒนธรรมทวารวดี

จากจารึกศาลสูง หรือ ศาลพระกาฬหลักที่ 1 ระบุถึง พ.ศ. 1567

ซึ่งตรงกับสมัยพระเจ้าสูรยวรมันที่ 1 และเป็นเวลาหลังจากที่พระองค์ได้ชัยชนะเหนือมอญโบราญที่มีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองลพบุรี หรือ ละโว้แล้ว

ในจารึกปรากฏคำว่ามหายานสถวิระ

สถวิรนิกายเป็นศาสนานิกายเถรวาทแบบทวารวดี , มหายานเป็นลัทธิมหายานและตันตระยานแบบเขมร

แสดงถึงอิทธิพลของศิลปะเขมรโบราณได้เข้ามาสู่ภาคกลางของไทย และปะปนของวัฒนธรรมทวารวดีมอญโบราณ

ก่อนการเข้ามาของศาสนาพุทธจากลังกา


ปรางค์เป็นภาษามอญ แปลว่า หอ

วัดที่สำคัญของเมืองลพบุรีหรือละโว้ ที่สำคัญศักดิ์สิทธิ์จนส่งผ่านให้อยูธยาตอนต้นคือ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรี

ดังนั้นยุคแรกของอยุธยาจึงสร้างเจดีย์เป็นแบบปรางค์ได้แก่

วัดพุทไธศวรรย์ สร้างโดย สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 พระเจ้าอู่ทอง

วัดมหาธาตุ สร้างโดย สมเด็จพระบรมราชาธิราช ขุนหลวงพงั่ว

วัดราชบูรณะ สร้างโดยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 เจ้าสามพระยา

และ

วัดจุฬามณี สร้างโดย สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ





ปรางค์ประธานวัดจุฬามณี สร้างโดยศิลาแลง มีตรีมุขด้านหน้า - ตรีมุขคือมีมุขสามด้าน








เป็นปรางค์ฐานเตี้ย มีฐานลูกฟักซ้อนสองชั้น

ฐานบัวลูกฟัก คือ การประดับลวดบัวโดยคาดท้องไม้ เป็นแถบนูน ขอบสันของลวดบัว ปาดมุมมน ... ไม้ได้ชี้ในรูปดูออกไหมคะ








ปรางค์มีประตูหลอก 3 ด้าน บานประตูประดับลวดลายเทพพนมครึ่งตัวบนดอกบัว !!














มีเรือนธาตุเริ่มเอียงสอบเข้าไป - จุดเด่นปรางค์อยุธยาที่พัฒนาจากผนังเรือนธาตุตรงของปรางค์เขมร

มุมประธานใหญ่กว่ามุมบริวาร








ลวดลายปุนปั้นคล้ายพระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรี - แสดงว่าวัดพระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรียังมีความสำคัญอยู่

หน้าบันประดับใบระกา ยอดซุ้มเป็นพระพุทธรูปยืน

ปลายซุ้มกรอบหน้าบัน เป็นรูปพระนารายณ์ทรงครุฑยุดนาค 3 เศียร - แบบบายน








คุณหอมกรว่ามองไม่ออก ... เห็นพระบาทสองข้างกับชายจีวร

เลยไปค้นรูปด้านที่ยังเหลือเต็มองค์มาให้ค่ะ








ลวดลายปูนปั้นประดับปรางค์








บัวฟันยักษ์สลับนิยมลายเทพพนมครึ่งตัวบนดอกบัว !!

ลายเทพพนมครึ่งตัวบนดอกบัวเพิ่งปรากฎครั้งแรกในสมัยนี้








กนกวงโค้งเป็นกนกมากกว่า

อุบะพวงสด - อุบะคล้องรอบปรางค์เหมือนเขมร แต่ดอกไม้เป็นแบบจีน








ลวดลายด้านล่าง








หงส์และลายดอกซีกดอกซ้อน

หงอนเป็นกนก กรองศอ หางเป็นกนกสองตัว








ไปเยือนวัดนี้เมื่อ 25-9-2555 และ 17-6-2563

จึงเก็บภาพรวมทั้งสองครั้งมาฝาก

หอพระพุทธบาท ยามใกล้ค่ำ ก่อนฝนตกหนัก ต้องรีบกลับ








มื้อเย็นที่ครัวเจ๊โชค











Create Date : 30 มิถุนายน 2563
Last Update : 1 กรกฎาคม 2563 6:46:28 น.
Counter : 1555 Pageviews.

20 comments
The Proud Exclusive Hotel นครปฐม ที่พักทันสมัยใจกลางเมือง แมวเซาผู้น่าสงสาร
(17 เม.ย. 2567 09:22:45 น.)
春和歌山市 : My First Hanami @ Wakayama Castle mariabamboo
(16 เม.ย. 2567 12:49:02 น.)
กงสุลใหญ่สมใจ ตะเภาพงษ์“ร่วมฉลองสงกรานต์ปีใหม่ไทยในไทม์สแควร์” newyorknurse
(17 เม.ย. 2567 02:18:24 น.)
วัดพระธาตุเสด็จ อำเภอเมือง ลำปาง tuk-tuk@korat
(14 เม.ย. 2567 13:54:44 น.)

ผู้โหวตบล็อกนี้...
คุณหอมกร, คุณInsignia_Museum, คุณคนผ่านทางมาเจอ, คุณทนายอ้วน, คุณnonnoiGiwGiw, คุณSleepless Sea, คุณภาวิดา คนบ้านป่า, คุณธนูคือลุงแอ็ด, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณkatoy, คุณวลีลักษณา, คุณตะลีกีปัส, คุณกะว่าก๋า, คุณSweet_pills, คุณที่เห็นและเป็นมา, คุณสองแผ่นดิน, คุณ**mp5**, คุณKavanich96, คุณnewyorknurse

  
tuk-tuk@korat Travel Blog ดู Blog
พระพุทธรูปยืนเนี่ยมองไม่ออกเลยค่ะพี่ตุ๊ก



โดย: หอมกร วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:13:15:59 น.
  
เนื้อหาที่ได้มาด้วยการค้นคว้าและเทียบเคียงกับหลักฐาน เหนื่อยแต่ผลที่ได้ล้ำค่า
ขอเป็นกำลังใจให้กับความพยายามครับ

โดย: Insignia_Museum วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:14:09:32 น.
  

หนังสือกองดองค่ะ
ดองไว้นานมาก
กว่าจะได้หยิบมาอ่าน
เป็นหนังสือแปลเล่มแรก
ี่ที่อ่านจบไวมาก
ปกติจะอ่านดองนานเลย
กว่าจะจบเล่มน่ะค่ะ

เดินทางปลอดภัยๆนะคะ


โดย: sunny-low วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:14:35:41 น.
  
อ่านเพลินเลยคราบ
โดย: ทนายอ้วน วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:14:45:25 น.
  
เข้ามาเก้บความรู้ค้าาา
โดย: nonnoiGiwGiw วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:15:58:51 น.
  
อ่านเพลิน ได้ความรู้
แต่คงจำไม่ได้นาน
ขอบคุณนะคะ

โดย: ภาวิดา คนบ้านป่า วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:17:25:38 น.
  
มาชมโบราณสถาน ได้ความรู้ด้วยครับ

โดย: Sleepless Sea วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:17:34:28 น.
  

ขอบคุณครับคุณตุ๊ก เรื่องแรก ที่อนุญาตให้ใช้แปลภาษาได้ในคลิปเพลงฯ
ขอบคุณเรื่องที่2 ข้อมูลวัตถุโบราณที่เล่าบอกรายละเอียดมา เยี่ยมยอดมากครับ ไม่มีโอกาสได้ไปชมภาพจริงๆ

ขอแสดงความเห็น....
ศิลปะฯลฯโบราณของไทย มีมากมายมหาศาลจริงๆ โดยเฉพาะด้านศาสนา ผมชมภาพที่คุณตุ๊กนำมาให้ชมแล้ว ก็คิดนึกเลยไปไกลแสนไกล ทำไมหนอ?ฝีมือช่าง งานปูนปั้น จึงละเอียดอ่อนช้อย ซึ่งมันไม่ง่ายเอาเลย ที่งานฝีมือช่างจะแกะสลักด้วยหินแกรนิตเช่นนั้นได้งดงามยิ่งนักครับ

โดย: ธนูคือลุงแอ็ด วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:18:46:27 น.
  
ถ้าไปดูเองน่าจะไม่ค่อยรู้เรื่องสักเท่าไร
ตามคุณตุ๊กไปได้ความรู้เยอะเลย
โดย: วลีลักษณา วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:21:53:24 น.
  
ของเก่า
ดูอย่างเดียวไม่ได้
ต้องศึกษาความเป็นไปเป็นมาด้วยนะครับพี่ตุ๊ก

ใช่แล้วครับพี่
ผมไปเชียงรายมาครับ

โดย: กะว่าก๋า วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:22:10:19 น.
  
ชมโบราณสถานไม่เคยพินิจลวดลายละเอียดแบบนี้เลยค่ะ
ขอบคุณพี่ตุ๊กสำหรับภาพและคำบรรยายที่ให้ความรู้นะคะ
โดย: Sweet_pills วันที่: 30 มิถุนายน 2563 เวลา:23:46:01 น.
  

อรุณสวัสดิ์ครับพี่ตุ๊ก

โดย: กะว่าก๋า วันที่: 1 กรกฎาคม 2563 เวลา:5:48:26 น.
  
ต้องอ้อมไปทางพร้าวครับพี่ตุ๊ก
มาดามสยองเลย 555
ขับยากมาก
ถนนแคบ โค้งเยอะ ขึ้นดอยตลอดเวลา
ขับวนอยุ่ตรงนั้นเกือบ 2 ชั่วโมง
กว่าจะขับไปถึงเวียงป่าเป้าได้
อ้อมไกลมากครับ

โดย: กะว่าก๋า วันที่: 1 กรกฎาคม 2563 เวลา:7:03:52 น.
  
วันนี้มาชวนไปกินเส้นหมี่น้ำยาปูกันครับ
โดย: ทนายอ้วน วันที่: 1 กรกฎาคม 2563 เวลา:12:21:15 น.
  
ภาพที่พี่ตุ๊กนำไปฝากชัดมากค่ะ

โดย: หอมกร วันที่: 1 กรกฎาคม 2563 เวลา:12:50:36 น.
  
แวะมาเยี่ยมและส่งกำลังใจครับ
โดย: **mp5** วันที่: 1 กรกฎาคม 2563 เวลา:16:14:09 น.
  
ขอบคุณที่แบ่งปัน
โดย: Kavanich96 วันที่: 2 กรกฎาคม 2563 เวลา:3:08:43 น.
  

มาเที่ยวด้วยค่ะ
อาหารน่ากินมาก
โดย: newyorknurse วันที่: 2 กรกฎาคม 2563 เวลา:3:11:16 น.
  
สวัสดีมีสุขค่ะ

ดูเพลิน อ่านเพลิน ยิ่งมีข้อมูลเชิงชี้
ยิ่งทำให้เข้าใจเพิ่มขี้นค่ะ

อุบะ ลายกนก ลายหงส์ ลายพันเครือต่างๆงดงามจริงๆ เป็นของดั้งเดิม หรือบูรณะบ้างแล้วคะ ด้วยเห็นว่าซุ้มสีแปลกจากส่วนอื่น

ชอบค่ะ
โดย: ตะลีกีปัส วันที่: 3 กรกฎาคม 2563 เวลา:14:14:07 น.
  
เป็นวัดที่ประวัติน่าสนใจและน่าไปค่ะ
โดย: sawkitty วันที่: 7 กรกฎาคม 2563 เวลา:15:27:55 น.
ชื่อ :
Comment :
 *ใช้ code html ตกแต่งข้อความได้เฉพาะสมาชิก
 

Tuk-tukatkorat.BlogGang.com

tuk-tuk@korat
Location :
นครราชสีมา  Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]
 ผู้ติดตามบล็อก : 148 คน [?]

บทความทั้งหมด