กุศล หมายถึง บุญ ความดี ความฉลาด[1][2]
ในทสุตตรสูตร พระสารีบุตรกล่าวว่ารากเหง้าของกุศลมี 3 อย่าง คือ ความไม่โลภ ความไม่คิดประทุษร้าย และความไม่หลง[3]
อกุศล หมายถึง บาป, ความชั่วร้าย,[4] ไม่เป็นมงคล,[5] ไม่ฉลาด, กรรมชั่ว ตรงกันข้ามกับ กุศล ซึ่งแปลว่า ความดี
ในสัมมาทิฏฐิสูตร พระสารีบุตรอธิบายว่า อกุศล คือ
- ปาณาติบาต หมายถึง การทำชีวิตให้ตกล่วง
- อทินนาทาน หมายถึง การถือเอาของที่เขามิได้ให้ โดยอาการขโมย, ลักทรัพย์
- กาเมสุมิจฉาจาร หมายถึง ความประพฤติผิดในกาม
- มุสาวาท หมายถึง คำโกหก
- ปิสุณาวาจา หมายถึง คำส่อเสียด
- ผรุสวาจา หมายถึง คำหยาบ
- สัมผัปปลาปะ หมายถึง คำพูดเพ้อเจ้อ
- อภิชฌา หมายถึง การเพ่งเล็งอยากได้ของเขา
- พยาบาท หมายถึง การคิดร้ายผู้อื่น
- มิจฉาทิฐิ หมายถึง ความเห็นผิด
รากเหง้าแห่งอกุศลข้างต้นเรียกว่า อกุศลมูล ได้แก่ โลภะ โทสะ และโมหะ