เรื่องของคนเขียนบทหนัง

บล๊อคนี้พักท่องเที่ยวก่อนเพราะมีเพื่อนบล๊อค(ตั้ง) 2 คนขอให้ผมบันทึกเรื่องเกี่ยวกับคนเขียนบทหนังในฮอลีวู๊ด อันนี้จากความทรงจำเลยนะครับ

คนเขียนบทในทั่วๆไปแล้วจะแบ่งเป็น 2 ประเภท

แบบแรกเขาเรียก Writing, Screenplay Written Directly for the Screen แปลว่าเป็นคนเขียนบทที่ครีเอทคิดบทออกมาด้วยตนเอง ทั้งพล๊อคเรื่องและตัวละครต่างๆเป็นความคิดริเริ่มของเขาแต่เพียงผู้เดียว(หรือทีมเดียว)

แบบที่สองคือ Writing, Screenplay Based on Material Previously Produced or Published แปลว่าเป็นผู้ที่ดัดแปลงบทภาพยนตร์มาจากนวนิยายหรือละครเวทีต่างๆ มาเป็นหนังเรื่องหนึ่ง

แต่เดิมรางวัลใหญ่ๆอย่างออสก้าร์หรือลูกโลกทองคำมีเพียงรางวัลเดียวคือบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเพิ่งมาเปลี่ยนเอาเมื่อไม่กี่สิบปีมานี้

ผู้เขียนบทมีอิทธพลมากแค่ไหนในวงการภาพยนตร์เป็นเรื่องพูดยาก เพราะในการขายบทให้ผู้สร้างในฮอลีวู๊ดนั้นมีหลายรูปแบบ บรรดาผู้อำนวยการสร้างต่างๆจะมีทีมงานที่เรียกว่า book editer คือผู้ที่ย่อเอาหนังสือต่างๆที่มีอยู่ในตลาดและมีแววว่าจะเป็นหนังที่นิยมส่งมาให้ผู้อำนวยการสร้างทั้งหลาย หรือทีมการตลาดในสตูดิโอนั้นๆได้วางแผนแล้วว่าหนังรูปใดใด หรือดาราคนไหนเป็นที่นิยม ก็จะว่าจ้างให้นักเขียนบทมาเขียนบทภาพยนตร์ให้ต่อไป

ว่ากันว่า book editer นั้น สามารถย่อหนังสือหนาถึงหลายพันหน้าอย่างพระคัมภีร์ไบเบิ้ลได้เหลือเพียง 2 หน้าเท่านั้น

ถ้าในสองกรณีที่ว่ามานี้ผู้เขียนบทจะไม่ค่อยมีอิทธิพลเท่าไรเพราะถ้าไม่ทำ สตูดิโอสามารถจ้างคนอื่นๆที่ต้องการทำงานซึ่งมีมากมายได้ไม่ยาก อีกอย่างผู้กำกับบางคนก็มีความเชื่อมั่นในทางกำกับของตัวเองสูง และไม่สนใจในฝีมือคนอื่นๆก็มีไม่น้อย



วู๊ดดี้ อัลเลน ไม่เคยให้ใครเขียนบทให้เลย

ผู้กำกับบางคนจึงไม่ยอมให้คนอื่นเขียนบทให้เลย จะกำกับภาพยนตร์จากบทของตนเองเขียนเท่านั้น ยุคเก่าก่อนก็เช่น นาย ชาร์ลี แชปปลิ้น / ปีเตอร์ ฟอนดา หรือ ยุคกลางๆเก่าก็เช่น จอร์จ ลูคัส หรือ วู๊ดดี้ อัลเลน ท่านมุ้ย ส่วนยุคใหม่ๆก็เช่น เอ๊ดเวิทร์ เบรินท์ / เควนติน ทราแรนติโน แต่ในอีกทางผู้กำกับที่เก่งๆหลายๆคนก็ไม่เคยเขียนบทเองเลย ใช้แต่มือเขียนบทที่จ้างเอาเท่านั้น เช่น Alfred Hitchcock / สตีเว่น สปริลเบริกท์ / มาร์ติน สกอร์เซอร์เซ่ / ไมเคิล เบย์ เป็นต้น อย่างไรก็ตามผู้กำกับเหล่านี้(ยกเว้นสปริลเบริก) ก็จะมีมือเขียนบทที่รู้ใจประจำตัวเอาไว้ คอยเขียนบทให้กำกับเรื่อยๆ

แต่ก็มีนักเขียนบทบางคนที่สามารถสร้างบทดีๆได้ด้วยตนเองจนมีชื่อเสียงและสตูดิโอเกรงใจ เช่น ซิลเวอร์เตอร์ สตาโลน ที่เขียนบทหนังอย่าง ร๊อคกี้ จนทำให้ตนเองเป็นดาราค้างฟ้าติดต่อมาจนเกือบ 20 ปี จะว่าไปบรรดาคนเขียนบททั้งหลายต่างก็มุ่งหมายที่จะได้เป็นผู้กำกับกันทั้งนั้น แต่จะประสบความสำเร็จหรือไม่ก็อีกเรื่อง เช่น นาย Kevin Williamson ผู้เขียนบทเรื่อง scream ที่พอกำกับหนังเองก็แทบจะหมดอนาคตในวงการเลยทีเดียว หรือนักเขียนบางคนอย่าง สไปท์ จอนห์ ( being john malcovic / adaptation ) ก็ไม่ยอมกำกับเลย เขียนแต่บทเพียงอย่างเดียวก็โด่งดัง

ปรกตินักเขียนบทจะมีรายได้จากค่าบท บางคนที่มีชื่อเสียงสตูดิโอก็จะจ่ายค่าจ้างไปก่อนเลย โดยที่ไม่ต้องดูบท ที่ฮือฮามากๆก็เช่น ราว 15 ปีก่อนที่นาย เชน เบล๊ค ที่เพิ่งประสบความสำเร็จจาก Lethal Weapon (ริกส์ คนมหากาฬ) ทั้ง 3 ภาคสตูดิโอจึงยอมจ่ายเงินถึง 3.75 ล้านเหรียญ สำหรับบทหนังอย่าง the long kiss goodnight (ซึ่งล้มกระจุย) ที่ตอนจ่ายเขายังไม่ได้เขียนเลยซักตัว



นาย เชน แบล๊ค เคยครองตำแหน่งนักเขียนบทค่าตัวสูงสุดคือ 3.75 ล้าน / เรื่อง

แต่บางคนที่ยังไม่มีชื่อเสียงก็ต้องดิ้นรนเอามาก กว่าผลงานที่ตัวเองเขียนจะมีโอกาสได้สร้างเป็นภาพยนตร์ ผลประโยชน์พวกเขานอกจากค่าบท บางคนอาจขอถือลิขสิทธิ์ไว้ในกรณีทำภาคต่อ แต่ส่วนใหญ่มักจะเป็นการซื้อขาดจากสตูดิโอ จะได้สตางค์เพิ่มก็เมื่อหนังทำรายได้ไปถึงระดับหนึ่งเท่านั้น (เช่นถ้าได้ 100 ล้านเหรียญ เจ้าของบทได้อีก 1 เปอร์เซ็นต์)

การประท้วงในครั้งหมายถึงอะไร

เท่าที่ทราบ พวกเขาขอลิขสิทธิ์ในการนำภาพยนตร์ไปหารายได้ทางอื่นๆ เช่น ดีวีดี หรือ ขายทางเคเบิลทีวี อินเตอร์เนต เป็นต้น จาก 4 เซนต์เป็น 8 เซนต์ ซึ่งก็เป็นเรื่องใหม่และเราต้องติดตามดูกันต่อไป เพราะทุกวันนี้ค่ารายได้จากการขายและให้เช่าแผ่นดีวีดีสูงมาก จนเกือบจะได้ครึ่งส่วนหรือมากกว่าด้วยซ้ำ เพราะค่าแผ่นหนังบางเรื่องถูกกว่าตั๋วหนังเสียอีก พอตลาดพวกนี้โตมากขึ้น พวกเขาก็ย่อมจะเรียกร้องผลตอบแทนในอีกทาง นอกจากที่กล่าวไปแล้วเรื่องรายได้อื่นๆ
จริงๆเรื่องนี้มันก็มีช่องทางไว้ คราวที่ จอร์จ ลูคัส เขียนบทเรื่อง สตาร์วอร์เสร็จ ข้อเสนอหนึ่งของเขาต่อสตูดิโอ คือเขาขอลดค่าบทภาพยนตร์และค่ากำกับลดลงไปอีกเท่าตัว แต่ขอเอาลิขสิทธิ์ภาคต่อและตัวละครทั้งหมดไว้

ก็เรียกว่าแทงหวยถูก เพราะจนทุกวันนี้สตาร์วอร์กลายเป็นขุมทรัพย์ที่ลูคัสและลูกหลานน่ะ อย่าว่ากินกันแต่ชาตินี้เลย กินไปอีกกี่สิบชาติก็ไม่หมด

สำหรับผมคนเขียนบทจะว่าไปก็เหมือนคนออกแบบบ้าน บางคนออกแบบตามใจคนจ้าง บางคนออกแบบตามใจตัวเองแล้วเอาไปขาย บางคนที่อารมณ์ศิลปินมากหน่อย ใครไปแก้แบบก็โกรธเป็นฟืนเป็นไฟเลยทีเดียว แต่เอาเข้าจริงๆสิทธิ์ขาดมักจะอยู่ที่ผู้อำนวยการสร้าง รองมาก็ผู้กำกับ รองมาอีกก็ดารานำ(ที่มักจะแก้บทโดยพละการบ่อยๆ เพราะมักคิดไปเองว่าจะทำให้ตัวเองดูดีกว่า) นักเขียนบทพอขายเรื่องไปแล้ว ก็หมดสิทธิ์จะทำอะไรไปเลยทีเดียว

เท่าที่ผมดูนะเพื่อนทั้งสอง - ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร - เพราะสมาคมนักเขียนบทภาพยนตร์ของสหรัฐหรือไรต์เตอร์สกิลด์ ออฟ อเมริกา ที่ประท้วงย่อมทำได้ตามเสรีภาพ และนักเขียนส่วนใหญ่ก็อยู่ในสมาคม คงจะร่วมมือร่วมใจเรียกร้องเอารายได้ที่พวกเขาสมควรได้รับเอามาได้

ในอดีตเคยมีมาแล้วในปี ในปี 2531 ซึ่งนานถึง 22 สัปดาห์ มีผลเสียหายแก่อุตสาหกรรมภาพยนตร์และโทรทัศน์กว่า 500 ล้านดอลลาร์สหรัฐหรือราว 17,000 ล้านบาท คิดว่าคราวนี้บรรดาสตูดิโอคงไม่ปล่อยให้เสียหายมากมายขนาดนั้น น่าจะสรุปได้เร็วๆนี้เองครับ

Create Date : 09 มกราคม 2551 Last Update : 9 มกราคม 2551 12:12:07 น. Counter : 987 Pageviews.		14 comments
Share Tweet

	ดาวประกาย : ก.ศยามานนท์ สามปอยหลวง (18 พ.ย. 2564 08:47:04 น.)		ฝาหม้อน้ำ(รู้ทั้งรู้ แต่ละเลย หวุดหวิดจะยกเครื่อง...) mitrapap (16 พ.ย. 2564 12:47:41 น.)
	9064_The Green Knight หอมกร (9 พ.ย. 2564 10:26:15 น.)		8964_ส้มป่อย หอมกร (5 พ.ย. 2564 11:31:07 น.)