Heroes of Might and Magic ยังเป็นอีก ซีรีส์หนึ่งที่มีมานานบนเกม Computer
และยังออกภาคใหม่ๆให้ผู้เล่นติดใจเรื่อยๆ แต่หลังจากได้หายไปถึง 3 ปี
ตอนนี้ก็กลับมาอีกแล้วในภาค 5 ที่รูปแบบเปลี่ยนไปตามยุคสมัย รวมทั้งผู้ผลิตจากเดิม
ที่ทำจากบริษัท New Computer World (ผู้จัดจำหน่าย 3DO)
และต้องไปรวมกับบริษัท Nival เนื่องจากเปลี่ยนผู้จัดจำหน่าย (Ubisoft )

บางคนอาจจะยังไม่ได้เล่นมาก่อนก็ไม่รู้ว่าเกมเป็นแนวอะไรเล่นอย่างไร
Heroes เป็นแนว Turn Base Strategy (TBS) นั้นหมายถึงเกมเป็นวางแผนการรบ
แต่สลับตาผลัดกับกับคู่ต่อสู้ (ซึ่งในปัจจุบันหาได้น้อยเต็มทีเนื่องจากการที่เกมพัฒนาขึ้นเป็น 3D
และมีไม่กี่ซีรีส์ เช่น Civilization, Disciple, Age of Wonder ที่ยังเหลือคนทำกันอยู่)

เอาละเมื่อกลับมาภาค 5 แล้ว สิ่งที่เปลี่ยนไปชัดๆก็คือ รูปแบบของเกมได้เป็น
3D เกือบทั้งหมด (ยกเว้น User Interface) จากเดิมที่เป็นภาพ 2D และระบบการแสดงภาพแบบ Sprite

ปกติแล้วแนว Strategy นั้นจะต้องจัดการสะสมทรัพยากรแล้วรวบรวมกำลังพลทหารไปรบ Heroes
ก็ไม่แตกต่างจากเกมเหล่านั้นเลย ทรัพยากรของเกมจะประกอบไปด้วย 7 อย่าง
ตามแบบฉบับของเกม Heroes ตั้งแต่ไหนแต่ไรมาแล้วก็จะมี ...
Wood, Ore, Mercury, Crystal, Suffer, Gem และ Gold
โดยที่แต่ละอย่างนั้นจะต้องไปยึดโรงผลิตด้วยถึงจะได้ผลผลิตออกมาใช้
(ยกเว้น Gold และบางอย่างที่เมืองสามารถผลิตได้เอง)

อาจจะคิดว่ามีเยอะ และจัดการไม่ไหว แต่จะขึ้นอยู่กับ Race (เผ่า) ที่เลือกเล่นด้วย
ในเกมจะมีทั้งหมด 6 Race ... Heaven, Inferno, Necropolis, Sylyan, Dungeon, Acedemy
แต่ละ Race นั้นจะมีความต้องการทรัพยากรที่แตกต่างกันออกไป รวมทั้ง Skill (ทักษะ) Ability (ความสามารถ)
รูปแบบของ Race จะแตกต่างกันออกไป ทั้งเมือง และ Hero ประจำ Race

เมืองของ Heroes นั้น ก็เช่นเดียวกับภาคก่อนๆ เมื่อเริ่มเกมแล้วผู้เล่นเองก็จะต้องพัฒนาเมือง
โดยการสร้างสถานที่ต่างๆในเมือง เพื่อให้ได้ทรัพยากรเพิ่มขึ้น หรือ สามารถสร้าง Unit (กองทหาร)เพื่อไปรบได้
ในการสร้างกองทหาร ส่วนใหญ่แล้วจะใช้ Gold ในการซื้อ
แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับว่ามีเหล่าทหารที่สามารถซื้อได้เหลืออยู่หรือไม่
Unit แต่ละ Race จะมี 7 Level ให้เลือกได้ แน่นอนว่า Level 7 นั้นถือว่าเก่งที่สุด
แต่ละ Level สามารถ Upgrade ได้ในระดับที่สูงขึ้น ทำให้มีความเก่งกว่า ระดับธรรมดา
(แน่นอนว่าถ้าจะทำให้ Upgrade ได้คุณก็ต้องพัฒนาเมืองเพิ่มขึ้นด้วย)
ไม่ใช่แค่ Upgrade เฉพาะ Level แต่ยังสามารถ Upgrade เปลี่ยน Level ของ Unit ให้สูงกว่าได้ด้วย
(ต้องสร้าง Training ซะก่อน)
เมืองยังจะมีตลาดสำหรับแลกเปลี่ยนซื้อขายทรัพยากร(แต่ต้องสร้างตลาดก่อน)

เมื่อเวลากด End Turn แล้วเวลาในเกมก็จะถือว่าเดินไปแล้ว 1 วัน และเมื่อครบ 7 วันนั้นก็จะคือ 1 สัปดาห์
มีข้อสำคัญมากเพราะต้องครบ 1 สัปดาห์ ถึงจะซื้อทหารชุดใหม่ได้

Hero เป็นสิ่งที่แปรผันที่สุดสำหรับเกมนี้ แน่นอนว่าถ้าเก่งแล้วการรบของคุณก็จะเป็นต่อมากขึ้น
โดยที่ Level และ Skill ของ Hero เองเป็นตัวกำหนดทั้ง Unit ว่าจะเก่งเพียงใด
ตัวอย่าง มีบาง Skill ที่ทำให้ Unit โจมตีแรงขึ้น หรือ ป้องกันได้ดีขึ้น
ไม่ใช่ว่าเกมจะให้เราถือครอง Hero ได้แค่ 1 ตัว แต่สามารถไปซื้อเพิ่มได้อีกด้วย (ที่เมือง)

Hero เท่านั้นที่จะสามารถเดินบน Adventure Map (แผ่นที่ดำเนินเรื่องหลัก) ได้อย่างเดียว
ผู้เล่นไม่สามารถนำ Unit เดินออกไปลุยเดี่ยวๆได้ ซึ่งบน Adventure Map จะมีทั้งสมบัติต่างๆ
ที่จะต้องนำ Hero ไปสำรวจเก็บรวบรวมมา รวมทั้งมีอาคารสถานที่อื่นๆที่สำคัญ และเมืองของศัตรูด้วย
Adventure Map จะประกอบไปด้วยบนพื้นดิน และ ใต้ดิน ที่จะเชื่อมกันด้วยบันได หรือวาร์ปต่างๆ

Hero จะต้องเก็บค่าประสบการณ์ด้วย เมื่อเต็ม Level แล้วก็จะได้เลือก Skill ประจำตัวตาม Race ของ Hero นั้นๆไป
เมื่อ Hero เอาชนะศัตรูได้ครั้งหนึ่งก็จะได้ประสบการณ์ตามความยากที่ต่อสู้ไปด้วย

ระบบเวทย์ของเกมนี้นั้นจะผูกกับ Skill ของ Hero ซึ่งจะต้องเลือก Skill ของ Hero
ให้ถูกกับเวทย์นั้นๆ Hero ถึงจะสามารถใช้เวทย์นั้นได้
ไม่ใช่ว่าแค่อัพ Skill แล้ว Hero ก็จะมีเวทย์ให้ใช้เลย ผู้เล่นจะต้องหาเรียนเวทย์ตามสถานที่ต่างๆ หรือ
สร้างและพัฒนา Magic Guild ในเมืองให้ถึงขั้นสูงสุด แล้วนำ Hero ไปเรียนถึงจะได้เวทย์นั้นๆมา
เวทย์จะแบ่งออกเป็น 2 ระบบ คือ เวทย์ที่ใช้บน Adventure Map หรือ เวทย์ที่ใช้บน Tactical Map

ระบบการต่อสู้ นั้นจะเกิดขึ้นเมื่อ นำ Unit ไปตีกับ Unit อื่นบนแผนที่
ซึ่งเมื่อเข้า Tactical Map แล้วจะเริ่มต้นด้วยการจัดจุดเริ่มต้นของ Unit ต่างๆ
และ Hero จะพิเศษกว่าก็คือจะอยู่นอกแผนที่คอยเป็นผู้คุมนอก Map และผู้โจมตีเท่านั้น
การต่อสู้จะ ไม่รอให้ Unit ของผู้เล่น เดินจนครบทุกตัว แล้วถึงผลัดตา
แต่จะเป็นการเดินแบบสุ่มลำดับการเดินมาให้เลย
เมื่อคลิกเดินคือเดินไปเลย(ไม่สามารถเปลี่ยนได้)แล้วเปลี่ยนผลัดไปยังตัวต่อไป(ตามคิวที่แสดงด้านล่าง)
แต่ละ Unit อาจจะมี เวทย์ให้ใช้แตกต่างกันไป รวมทั้ง Hero สามารถเรียกใช้ได้เมื่อถึงตา
เมื่อคลิกเปิด หนังสือเวทย์แล้ว สามารถเลือกใช้ได้ตามที่มี และขึ้นอยู่กับ Mana ซึ่ง
Mana จะจำกัดและไม่เพิ่มขึ้นจนกว่าจะจบการต่อสู้

ผู้เล่นเองจะไม่สามารถข้ามการต่อสู้ได้เลย
ถึงแม้เกมจะมี Auto ไว้ให้ใน Tactical Map แต่ก็ต้องรอจนกว่าจะต่อสู้เสร็จ
และยังมีปุ่มหนีและยอมแพ้ไว้ให้ด้วย (Flee, Surrender)
ซึ่งการ Flee หรือ Surrender ก็ไม่แตกต่างกันมากนัก ไม่ว่าเลือกอะไรก็จะเสีย Unit นั้นไปอยู่ดี
Flee ยังจะดีกว่า Surrender ตรงที่ Hero นั้นจะกลับไปยังที่เมืองให้เราซื้อกลับมาใหม่ได้

เนื่องจากการที่เกมมีหลาย Unit หลาย Race รวมทั้งหลายเวทย์ จึงมี Unit บาง Race ที่ค่อนข้างจะไม่สมดุล
บางเวทย์ใช้ Mana น้อยกว่า แต่โจมตีได้แรงกว่า เวทหมู่บางอย่างโจมตีได้แรงกว่าเวทย์เดี่ยวมากเกิน
Race บางส่วน มีมอนสเตอร์ค่อนข้างจะอ่อนแอ รวมทั้งราคาในการใช้ทรัพยากรค่อนข้างสูงในการซื้อ

คู่ต่อสู้ของผู้เล่นหลักๆของเกมก็คือ AI เกมจะมีปรับระดับได้แค่ 3 ระดับ Normal, Hard, Heroic
ไม่ว่าระดับไหน คุณจะต้องถูก AI ได้โกงแน่นอน จะโกงมากโกงน้อยนั้นจะขึ้นอยู่กับระดับ
รู้ได้ไงว่าโกงละ ถ้าคุณได้เล่นแล้วลองยึดฐานของศัตรูเกือบหมดดูแล้วปล่อยโอกาศให้มายึดกลับคืน
แค่ 1 ตาเท่านั้น ตัวเก่งๆระดับสูงๆ จะเต็มไปหมดทันที ยากที่จะกำจัด
สำหรับ Normal แล้ว AI จะโกงแต่พองาม ก็คือสะสมกองทหารที่มากพอสมควร
และยิ่งยากที่สุดแล้ว เราอาจจะต้องสะสม Unit Level 7 ถึงเกือบ 100 ตัวแน่นอนเพื่อสู่กับกองทหารเหล่านั้น

Graphic นั้น ถือว่าเป็นการอัพเกรดครั้งใหญ่อย่างมากของเกมตระกูลนี้
ภาคนี้แล้วจะเป็น Full 3D ทุกอย่าง (ยกเว้น Interface) และยังคงความสีสดอยู่ในระดับหนึ่ง
รูปแบบของเกมดูผ่านๆแล้วตั้งแต่เมนู จนถึงฉากในเกมจะดูใกล้เคียงกับเกมตระกูลของ Warcraft อย่างเลี่ยงไม่ได้
บน Adventure Map เกมยังได้พัฒนา effect ต่างๆ เช่น ต้นไม้เคลื่อนไหว น้ำ ให้ดูเหมือนจริง
รวมทั้งตัว Hero และ Unit เกือบทุกตัว ที่เป็น Model 3D ทั้งหมด ไม่ใช่ว่าแค่ Model เฉยๆอย่างเดียว
แต่ละตัวยังมี Effect แสง หรือเงาเฉพาะตัวด้วย
แม้แต่ Tactical Map เองที่เมื่อใช้เวทย์แล้วฉากก็เปลี่ยนสีไปตาม (Lighting)
อย่างไรก็ตาม การต่อสู้บน Tactical map ท่าทางของ Model นั้นยังค่อนข้างซ้ำซากมีแค่ 1 Action เท่านั้น
ดังนั้น Spec เครื่องขั้นต่ำก็หนีไม่พ้น การ์ดแสดงผลระดับ 4Ti หรือการ์ดแสดงผลที่สนับสนุนระบบ Shader 1.3

Sound เป็นเอกลักษณ์มากๆสำหรับเกมตระกูลนี้ ที่จะเน้นเพลงคลาสสิก ตามแต่ละ Race ที่กำลังเล่นอยู่ไป
ซึ่งค่อนข้างจะเหมาะสม แต่เพลงประกอบค่อนข้างจะน้อย
และแม้แต่เมื่อเข้าเมืองแล้ว เพลงประกอบก็จะเปลี่ยนไปด้วย ตามชนิดของเมือง
แต่อย่างที่บอกในโหมด Graphic ท่าทาง Model มี 1 action และ
เสียงก็มี 1 Action เช่นกัน เมื่อเล่นนานๆแล้ว อาจจะเบื่อที่จะฟังได้

สรุปแล้ว
Heroes of Might and Magic V อาจจะเป็นเกมที่หลายคนรอคอยอยู่ ซึ่งช่วงนี้เกม TBS ก็นานได้ออกมาสักทีหนึ่ง
แต่อย่างไรก็ตามการยกเครื่อง 3D ใหม่นี้ทำให้ดูน่าเล่นขึ้นอย่างมาก ถึงแม้รูปแบบอาจจะไปซ้ำเกมอื่นนิดหน่อย
- การต่อสู้ที่ไม่ลึกเลย ขาดตัวเลือกอะไรหลายๆอย่างไป
- คิวที่ได้เปรียบกับคนที่เก่งกว่าหรือมี Unit มากกว่า
- บาง Race, Unit ยังไม่สมดุลและเสียเปรียบ และยังกินทรัพยากรมากกว่า
- ขาด Auto Fighting ที่ต้องเข้าไปปรับใน Option mode อีกทีวุ่นวายสำหรับ
บางตอนที่ยังไม่อยากไปต่อสู้ในTactical Map
- ขาดตัวเลือก พันธมิตรใน Custom Game
- AI เก่งและยังไม่สมดุลกับผู้เล่น
และเกมยังไม่มี Editor ให้สร้าง Game เอง ณ ช่วงนี้ด้วย
อย่างไรก็ดี ข้อดีที่เกมมีให้ก็คือความสนุก และรูปแบบการเล่นที่ทำให้ติดหนึบ

Heroes of Might and Magic V จะมาพร้อมกับ 5 Campaign แต่ละ Campaign มี 5 Mission ย่อย
โดยที่ต้องเล่นตามเนื้อเรื่องไปเรื่อยๆถึงจะสามารถเล่น Campaign ใหม่ๆได้

ก็ขอยกให้เลยว่าเป็นเกมในระดับที่ดี Higher Medium (4/5)