เสียงจากปกากะญออุ้มผางกับการท่องเที่ยว
ประชา แม่จัน pracha_meachun@yahoo.com
พวกเรายินดีต้อนรับทุกท่านที่มาเยือน แต่ไม่เอาการท่องเที่ยว
อุ้มผางในปี 2549 นี้ เป็นปีที่ฝนตกมากที่สุดในรอบ 15 ปีนับตั้งแต่ปี 2534 เชื่อว่าจะทำให้ทีล่อซูเป็นน้ำตกที่สวยงามด้วยนำปริมาณมหาศาล นอกจากน้ำตกทีหล่อชูแล้ว หุบเขาในอุ้มผางยังมีสถานที่สวยงามมากมาย หลายสถานที่มีชื่อเสียงแต่ไปถึงลำบาก เช่น บึงลากะโต ที่ต้องเดินเท้าจากบ้านเซปะละเป็นระยะทาง 1 วันครึ่งของกะเหรี่ยง แม่น้ำแม่กลองรอดเขาถัดจากบ้านเซปะละประมาณ 3 ชั่วโมงกะเหรี่ยง ทุ่งมอละโกะปรอส่วนหนึ่งของทุ่งใหญ่นเรศวรที่มีสัตว์ป่ามากมาย เขามอโกตู ยอดเขาสูงชายแดนไทยพม่ากับแหล่งน้ำตกที่ท้าทายหลายแห่ง ใกล้บ้านทิจอชีและกุยเลอตอ
ชาวปกากะญอกับป่า
ผืนป่าเขาแหล่งสุดท้ายของประเทศส่วนใหญ่อยู่ตามแนวชายแดนไทยพม่าและที่อาศัยของชาวปกากะญอ แน่นอนด้วยวิถีชีวิตของพวกเขาในฐานะผู้รักษาป่าเขาเหล่านี้ แต่กลับถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่ป่าไม้ตลอดเวลา
พื้นที่เขตป่าเขาของอุ้มผางที่ส่วนหนึ่งแนวป่าผืนนี้เป็นที่อาศัยของชาวปกากะญอ (กะเหรี่ยง) ผู้นิสัยใจคอและวิถีชีวิตคล้ายกับคนไทยในอดีต พวกเขามีการต้อนรับผู้เยือนดีมาก หลายครั้งที่เมื่อมีแขกมาถึงบ้านทั้งที่ไม่เคยรู้จักมาก่อน พวกเขาจะทำอาหารเลี้ยงต้อนรับอย่างดีด้วยการฆ่าไก่ ออกหาปลา แม้กระทั่งซื้อปลากระป๋องทั้งที่พวกเขายากจน (รายได้เฉลี่ยปีละ 3,000 บาทต่อครัวเรือน)
พวกเขารู้จักคุณค่าของธรรมชาติและใช้ทรัพยากรเหล่านี้อย่างระมัดระวัง ไม่มีการไร่ที่ขุนห้วย ทำไร่แบบหมุนเวียนที่ทำให้ป่ามีการฟื้นตัว วิถีชีวิตของพวกเขาทำให้ป่าแถบนี้เป็นมรดกของประเทศไทย
การท่องเที่ยวกับชาวปกากะญอในอุ้มผาง
ในแต่ละปี ทีหล่อชูเป็นแหล่งดึงดูดใจให้คนมาเยือนอุ้มผางปีละหลายหมื่นคน ในช่วงวันหยุดยาว น้ำตกทีลอซูมีนักเที่ยวมากางเต็นท์ค้างแรมจำนวนมาก บางครั้งประมาณ 2,000 คน แต่รายได้จากการท่องเที่ยวไม่เคยถึงท้องถิ่น ส่วนใหญ่อยู่ในอุ้มผาง โดยเฉพาะผู้ประกอบการท่องเที่ยว
การแสวงหากำไรสูงสุดเป็นเป้าหมายของผู้ประกอบการธุรกิจ รวมถึงผู้ประกอบการท่องเที่ยว ดูเหมือนจะเป็นเรื่องธรรมดาที่คนกลุ่มนี้ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรที่ชาวปกากะญอรักษาไว้มาสร้างความมั่งคั่งให้กับตัวเอง
ตัวอย่างบ้านโคะทะ ผู้ประกอบการท่องจัดการท่องเที่ยวแบบโฮมเสตย์ โดยการสร้างบ้านของตัวเองไว้และให้นักท่องเที่ยวเข้าพัก หรือบางชุดพานักท่องเที่ยวค้างแรมใกล้บ้าน ผู้ประกอบการเหล่านี้ใช้ป่าเขาธรรมชาติ วิถีชีวิต ขนบธรรมเนียม และประเพณีของเขามาแสวงหาผลประโยชน์ โดยไม่มีจัดสรรแบ่งคืนกลับไปสู่ผู้รักษาธรรมชาติและในฐานะวัตถุของแหล่งรายได้แม้แต่น้อย ชาวบ้านโคะทะนอกจากเป็นแหล่งรายได้ให้กับผู้ประกอบการท่องเที่ยวแล้ว พวกเขามีหน้าที่เก็บขยะที่นักท่องเที่ยวคณะแล้ว คณะเล่าที่ผ่านไปได้ทิ้งไว้
วัฒนธรรมของเราไม่มีไว้ขาย
จอวาโพ บ้านกุยต๊ะ หมู่ 6 ตำบลแม่จัน ในปี 2547 ได้นำชาวบ้านประมาณ 100 คน อดข้าวประท้วงเจ้าหน้าที่อุทยานที่จำกัดพื้นที่เพาะปลุกของชาวบ้าน ในครั้งนั้นเขาได้ทำสิ่งทอ เครื่องจักรสาน เครื่องดนตรี เครื่องมือในการดำรงอื่นๆขึ้นมา ในการอดข้าวครั้งนั้น เจ้าหน้าที่จากจังหวัดได้กล่าวกับเขาว่า พวกเขาลดการเพาะปลูกและทำเครื่องจักรสานออกจำหน่ายจะดีกว่า เขาตอบว่า ถ้าเครื่องจักรสานขายดี เราก็ต้องไปตัดไม้ทำลายป่าของพวกคุณมาทำเครื่องจักรสาน เจ้าหน้าที่ผู้นั้นได้ขอซื้อเครื่องจักรสาน เขาตอบว่า สิ่งของเครื่องใช้ที่พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย สืบทอดมานี้ไม่ได้มีไว้ขาย ถ้าอยากได้ให้เอาไปเลย ไม่ต้องซื้อ เมื่อการอดข้าวยุติลง เขาได้นำสิ่งที่เขาทำขึ้นมาจัดทำเป็นพิพิทธภัณฑ์วัฒนธรรม เมื่อมีผู้ขอซื้อ เขายืนยันว่า วัฒนธรรมของเขาไม่มีไว้ขาย
ยินดีต้อนรับทุกแต่ไม่เอาการท่องเที่ยว
ในตำบลแม่จันมีบางหมู่บ้านที่ต้องการให้นักท่องเที่ยวเข้าไปโดยหวังว่าพวกเขาจะได้ค่าจ้างการเป็นลูกหาบหรือนำทาง แต่มีบางหมู่บ้าน เช่น บ้านกรูโบ หมู่ 8 ที่มีแหล่งอาศัยของนกเงือก จากการเปิดเผยของครูเจี๊ยบ (ครูนฤมล แก้วสัมฤทธิ์) บอกว่า ชาวบ้านมีความเห็นว่าไม่ควรเปิดเป็นแหล่งเที่ยว เพราะพวกเขาคงไม่ได้ประโยชน์จากการท่องเที่ยวและต้องค่อยเก็บขยะเหมือนชาวบ้านโคะทะ
จอวาเอหรืออดีตสหายจริงจัง สมาชิก อบต. หมู่บ้านทิจอชี หมู่ 11 ตำบล แม่จัน ได้กล่าวว่า เขาได้ห้ามเจ้าหน้าที่อุทยานมาสำรวจน้ำตกในเขตหมู่บ้านและนำไปเปิดสถานที่ท่องเที่ยว เพราะการท่องเที่ยวจะนำการเสื่อมเสียทางวัฒนธรรม การแต่งตัวโป๊ แสดงความรักเปิดเผย และอีกหลายที่ขัดกับวัฒนธรรมของเขา รายได้การท่องเที่ยวส่วนใหญ่ตกอยู่ในอุ้มผาง ไม่บ้านถึงบ้านของพวกเรา สำหรับพวกเรายินดีต้อนรับทุกท่านที่มาเยือน แต่ไม่เอาการท่องเที่ยว
ที่มา ประชา แม่จัน. เสียงจากปกากะญอ อุ้มผางกับการท่องเที่ยว, สยามปริทัศน์ (1 ธค.2549-1 มค.2550) :36-37
ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในประเทศไทย
ประชา แม่จัน ผู้เขียน "อุ้มผางเบื้องหลังธรรมชาติ", จุลภาค, 2551
Create Date : 03 กรกฎาคม 2552 |
|
5 comments |
Last Update : 26 กรกฎาคม 2552 23:26:39 น. |
Counter : 1349 Pageviews. |
|
|
|