ประวัติกีฬาเปตอง

เปตองมีต้นกำเนิดจาก กรีก ตั้งแต่เมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสตกาล ชาวฝรั่งเศสกว่า 17 ล้านคน นิยมเล่นกีฬาชนิดนี้ในยามว่าง ประวัติศาสตร์เปตองในประเทศไทย มีผู้นำกีฬาเปตองเข้ามาเล่นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518   และได้รับการสนับสนุนจาก สมเด็จพระศรีนคริน ทราบรมราชินีนาถซึ่งทรงโปรดกีฬาชนิดนี้ตั้งแต่เมื่อทรงประทับอยู่ในสวิตย์เซอแลนด์ ทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์ และสนับสนุนให้มีการเล่นกีฬาเปตองในประเทศไทย “เปตองเป็นยาวิเศษสำหรับฉัน” เป็นคำตรัสของ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีหรือสมเด็จย่า ของปวงชนชาวไทยพระองค์โปรดการเล่นกีฬาเปตองเป็นอย่างยิ่ง พระองค์ทรงพระราชทานกีฬาเปตองให้แก่พสกนิกรชาวไทย  ไว้เพื่อออกกำลังกายและแข่งขัน อีกทั้งพระองค์ทรงเล็งเห็นว่าเปตองเป็นกีฬาที่ดี  มีประโยชน์ เล่นง่าย และค่าใช้จ่ายน้อย เป็นกีฬาที่เหมาะสำหรับคนไทยเป็นอย่างยิ่ง  พระองค์ท่านทรงเล่นกีฬาเปตองเป็นการออกพระกำลังกายเป็นประจำจนพบว่าทำให้สุขภาพร่างกายแข็งแรง ห่างไกลโรคอีกด้วย เมื่อมีโอกาสเสด็จไปเยี่ยมราษฎรตามชนบท  ยังโปรดให้ข้าราชบริพาร และประชาชนได้มาร่วมเล่นอย่างไม่ถือพระองค์พร้อมกับมีพระราชประสงค์ที่จะให้เกิดความรู้รักสามัคคี โดยใช้กีฬาเปตองที่พระองค์ทรงถนัดเป็นจุดศูนย์กลางเชื่อมความสามัคคี ซึ่งนับว่าได้ผลดีอย่างยิ่ง  ไม่ว่าพระ องค์จะทรงทำกิจกรรมใด ๆ ก็จะทรงใช้วิธีการเชื่อมโยงให้เกิดผลดีและมีประโยชน์ต่อประเทศชาติ และสังคมส่วนรวมเสมอ สมเด็จย่าทรงโปรดเกล้าฯรับสมาคมเปตองแห่งประเทศไทยไว้ในพระอุปถัมภ์  ต่อมาเปลี่ยนชื่อสมาคมเป็น สหพันธ์เปตองแห่ง ประเทศไทย ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระศรีนคริน ทราบรมราชชนนี  สมเด็จย่าทรงนำกีฬาเปตองเข้ามาเผยแพร่ในประเทศไทย และส่งเสริมให้ประชาชนชาวไทย ได้เล่นกีฬาเปตองจนเป็นที่รู้จักและนิยมเล่นกันอย่างแพร่หลายไปทั่วประเทศ  เพื่อให้กีฬาเปตองเป็นยาวิเศษ  ของปวงชนชาวไทยทุกคน ด้วยเหตุนี้นักกีฬาเปตองทั่วประเทศจึงได้ให้สมญา กีฬาเปตองว่า “กีฬาสมเด็จย่า” อุปกรณ์การเล่นเปตอง  1. ลูกบูล เป็นลูกทรงกลมด้านในกลวง ทำด้วยโลหะ มีเส้นผ่าศูนย์กลางระหว่าง 70.5-80 มิลลิเมตร  มีน้ำหนักระหว่าง 650 – 800  กรัม มีเครื่องหมายของโรงงานผู้ผลิต  ตัวเลขแสดงน้ำหนัก และเลขรหัสปรากฏอยู่บนลูกบูลอย่างชัดเจน และควรเป็นลูกบูลที่ได้รับการรับรองจากสหพันธ์เปตองนานาชาติและสมาคมเปตองแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี  2. ลูกเป้า เป็นลูกทรงกลมแต่ทำด้วยไม้หรือวัสดุสังเคราะห์  มีเส้นผ่าศูนย์กลางระหว่าง 25-35 มิลลิเมตร และอาจทาสีได้  แต่ต้องเป็นสีที่สามารถมองเห็นได้ชัดเจนในขอบเขตของสนาม  3. สนามเล่น เปตองเล่นได้กับทุกสภาพสนาม โดยทั่วไปมีด้านหน้าเรียบยาวตรงพอประมาณ  ขนาดของสนาม กว้าง 4 เมตร ยาว 15 เมตร พื้นไม้ คอนกรีต และพื้นหญ้าไม่เหมาะสำหรับกีฬาประเภทนี้  4. เทปสายวัด

ประโยชน์ของกีฬาเปตอง พัฒนาทางด้านร่างกาย - กำลังแขน ผู้เล่นจะฝึกการใช้กำลังทั้งนิ้วมือ ข้อมือ แขน ข้อศอก และหัวไหล่ให้สัมพันธ์กัน เพื่อการบังคับลูกให้ได้จังหวะ และระยะที่ต้องการ - กำลังขา ผู้เล่นจะต้องเดินไปเดินมาตามความยาวของสนามซึ่งมีขนาดยาว 15 เมตร กว้าง 4 เมตร ลุกนั่ง เพื่อการวาง หรือเข้าลูกตลอดเวลาการเล่น - สายตา กีฬาเปตองช่วยให้เกิดการทำงานที่สัมพันธ์กันระหว่างสายตา และมือ เนื่องจากต้องใช้สายตา กะระยะทาง พิจารณาแง่มุมต่าง ๆ ที่จะเข้าลูกตีลูก เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพตามต้องการ  พัฒนาการทางด้านสติปัญญา - กีฬาเปตองเป็นเกมการเล่นที่จำเป็นต้องอาศัยการคิด คาดคะเน และการอ่านเกมในการเล่น อย่างจริงจัง คิดเกมรับเมื่อเป็นฝ่ายเสียเปรียบ และเกมรุกที่บังคับให้ฝ่ายตรงข้ามเล่นตามเกมที่เราวางไว้ พัฒนาการทางด้านจิตใจ - กีฬาเปตองมีทั้งเดี่ยว คู่ทีม ผู้เล่นจะต้องเข้าใจถึงจิตใจของผู้ร่วมทีมเป็นอย่างดี มีการปรึกษาหารือกัน ยอมรับความคิดของกัน และกัน แสดงให้เห็นถึงการเป็นผู้นำ และผู้ตามที่ดี สมาธิเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งไม่ว่าเป็นการเล่นประการใด ๆ ผู้เล่นจะต้องฝึกการวางเฉย ทำจิตให้สงบ ทำสมาธิให้ได้ ตั้งความหวังให้น้อย กว่าความเป็นจริง ไม่วิตกกังวลเกินไป ไม่ท้อถอยในการเล่น ไม่สนใจเสียงข่มขวัญ เสียงเชียร์ที่ดัง การสอนเกมการเล่นของฝ่ายตรงข้าม เพราะสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้จะทำให้เกิดความกังวลสับสน จะมีผลต่อเกมการเล่น ถ้าสมาธิไม่ดีพอ การพัฒนาการทางด้านสังคม - กีฬาเปตอง เป็นกีฬาที่เล่นได้ไม่ยาก จึงมีผู้นิยมเล่นกันอย่างแพร่หลายจะเห็นได้ว่าในหมู่บ้าน หน่วยงานของรัฐและเอกชนได้จัดให้มีการแข่งขัน เพื่อให้ผู้เล่นได้มาพบปะสังสรรค์ได้รู้จักและได้ร่วมสนุกกัน นับเป็นการสร้างสังคมอันดีแก่นักกีฬา นอกจากนี้ยังลดปัญหาสารเสพติด เนื่องจากคนหันมาเล่นกีฬาล่งผลให้ปัญหาอาชญากรรมลดลง - ดังนั้นการเล่นกีฬาเปตองจำเป็นต้องรู้พื้นฐานของการเล่น การใช้เทคนิคทุกรูปแบบ

เคล็ด(ไม่)ลับ สำหรับคนรักเปตอง

เทคนิคการเลือกลูกเปตอง

การเล่นกีฬาเปตอง อุปกรณ์ที่สำคัญที่สุด คือ ลูกบูล (Boule) หรือ ลูกเปตอง

 เนื่องจากลูกเปตองแต่ละลูก แต่ละประเภทมีความแตกต่างหลากหลายจะอธิบายได้ต่อไปนี้

1. ขนาด

ขนาดของลูกเปตองตามกติกาสากลกำหนดนั้นมีเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 70.05  มิลลิเมตร 

 ไปจนถึง 80 มิลลิเมตร (ตามความจริงมีขนาด 71 - 80 มิลลิเมตร)

 ขนาดของลูกเปตองที่แตกต่างกันย่อมเหมาะสมกับมือของแต่ละคนว่าใช้เปตองขนาดใด

 โดยทั่วไปการเล่นลูกใหญ่กว่าจะได้เปรียบกว่าในการวัดคะแนน อย่างไรก็ดี

ในประเทศไทยส่วนใหญ่จะเล่นกันอยู่ที่ขนาด 71 หรือ 72 มิลลิเมตรซึ่งถือว่าเล็ก

2. น้ำหนัก

ลูกเปตองที่มีน้ำหนักมากกว่าจะบังคับให้หยุดหรือไหลไปได้มากกว่า เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก

 ประกอบกับลูกเปตองที่หนักกว่าจะเคลื่อนที่บนพื้นได้ดีกว่า

เนื่องจากน้ำหนักจะถ่วงไม่ให้ลูกกระโดดมากจนเกินไปเมื่อพบสิ่งกีดขวาง

3. ลวดลาย

ลวดลายบนลูกเปตองมีความหลากหลาย ตั้งแต่ลูกเรียบ ลูกลายเดี่ยว ลายคู่ ลายสาม

 จนไปถึงลายรังผึ้ง (ลายสิบ) ทั้งรูปแบบของลวดลายก็มีความแตกต่างกันด้วย

 ลวดลายของลูกเปตองจะช่วยในการควบคุมลูกเปตอง ลูกที่มีลายมากกว่า

จะเคลื่อนที่บนพื้นผิวสนามได้ดีกว่า เรียกว่าเกาะสนามได้ดีกว่า และจะดูดมือกว่าลูกเรียบ

4. ความแข็ง

ความแข็งของลูกเปตองนั้นหลัก ๆ แยกได้เป็นแบบแข็งและอ่อน มีหน่วยเป็น 

 กิโลกรัมต่อตารางมิลลิเมตร ลูกที่มีความแข็งอยู่ที่ระดับ 110 kg/mm2 

 เรียกว่าลูกที่อ่อนหรือนิ่มมาก เหมาะสมกับสภาพสนามที่แข็ง ลูกที่มีความแข็งอยู่ที่

ระดับ 115 - 120 kg/mm2  เรียกว่าลูกกึ่งนิ่ม เหมาะสมกับสนามที่แข็งจนถึงเกือบแข็ง

 ลูกที่มีความแข็งอยู่ที่ระดับ 130 - 140 kg/mm2  เรียกว่าลูกแข็ง

เหมาะสมกับสภาพสนามที่นิ่มเรียบ จนถึงกึ่งนิ่มกึ่งแข็ง

การจะพิจารณาเลือกลูกเปตอง นอกจากให้มีความเหมาะสมกับสรีระของตนแล้ว

 ยังขึ้นอยู่กับตำแหน่งการเล่นของตนด้วย

มือตี หรือ มือยิง 

ควรเลือกลูกที่ขนาดใหญ่ (72 mm ขึ้นไป) น้ำหนักเบา (ไม่เกิน 690 g)

 ลวดลายน้อย (0 หรือ 1) และความแข็งน้อย

มือวาง หรือ มือเข้า หรือมือเกาะ

ควรเลือกลูกที่มีขนาดเล็ก (71 - 72 mm) น้ำหนักมาก (690 g ขึ้นไป) ลวดลายมาก (1 ขึ้นไป) ความแข็งแล้วแต่สภาพสนาม

เนื่องจากในการแข่งขัน นักกีฬาสามารถใช้ลูกเปตองของตนเองได้ ดังนั้นจึงควรมีลูกเป็นของตนเอง

เพื่อความเคยชินอย่างน้อย 1 ชุด (3 ลูก)

 และควรเป็นลูกที่ได้รับการรับรองจากสหพันธ์เปตองนานาชาติ (อ่านได้ในกติกาการเล่นเปตอง)

 ก่อนการเลือกซื้อลูกเปตองควรทำการศึกษาให้ดี

 เนื่องจากลูกเปตองมีราคาค่อนข้างสูง (ขึ้นอยู่กับรุ่นและยี่ห้อ) เพื่อเลือกลูกเปตองให้เหมาะสมกับตนเองที่สุด

ยี่ห้อที่ใช้กันเป็นสากลและถือว่าได้มาตรฐานประกอบด้วย 
Obut (โอบุท)
JB (เจบี)
La Boule Noire
Int?grale (อังเตกรัล)
La Boule Bleu
Okaro
MS (เอ็มเอส)
(เรียงตามลำดับความนิยม)

ส่วนในประเทศไทยนิยมใช้ Obut มากที่สุด บ้างก็ใช้ Int?grale
ระยะหลังมีการใช้ลูกยี่ห้อ La Franc Boule (ลาฟรองค์บูล), FBT (เอฟบีที), Plus Tong (พลัส-ตอง) 

และ Marathon (มาราธอน) ซึ่งเหล่านี้มีราคาย่อมเยาว์กว่าโดยยี่ห้อที่กล่าว

ทางสมาพันธ์เปตองแห่งประเทศไทยฯ อนุโลมให้ใช้ในการแข่งขันได้ แต่ในระดับสากลยังไม่ได้รับการรับรอง  

ขอบคุณข้อมูลจาก เปตองการท่าเรือแห่งประเทศไทย, ทรูปลูกปัญญา