|
ปีใหม่ เค้าทำอะไรกัน ตามมาดูจิ
***งดออกความเห็นที่Blogนี้แล้วครับ ไปถาม ไปพูด ไปคุยที่Blogอันเป็นปัจจุบันเลยครับ****
-------------------------------------------------------------------------------------------------
หลังจากเลี้ยวซ้ายเข้าวัดเขาได้100เมตรแล้ว เจอแยกนี้เลี้ยวขวา
สติ สมาธิ วิปัสสนา คือ อะไร ?
ปัจจุบัน เป็นที่น่ายินดีมาก ที่เด็ก หนุ่มสาว นักเรียน นักศึกษา ครู อาจารย์ และข้าราชการ ต่างพากันสนใจธรรมะภาคปฏิบัติมากขึ้นกว่าแต่ก่อน
คำว่า สติ สมาธิ และวิปัสสนา จึงเป็นคำที่สนใจกันอย่างกว้างขวาง ไปไหนจึงถูกถามความหมาย ของคำเหล่านี้อยู่เสมอ สมัยก่อนมักจะถูกถามถึง นรกมีจริงไหม ? สวรรค์อยู่ที่ไหน ? ผีมีจริงไหม ? เป็นต้น ทุกวันนี้หาคนถามยาก
เพื่อให้ผู้ที่สนใจ ในการปฏิบัติ ได้รู้ความหมาย และวิธีปฏิบัติอย่างถูกต้อง และถือเป็นหลักที่ยุติ จึงขอนำเอาคำอธิบาย ในหนังสือ พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่านอาจารย์พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) มาลงไว้ดังนี้
แยกนี้มีต้นปีบใหญ่อยู่ซ้ายมือ ออกดอกทั้งปี
สติ ความระลึกได้, นึกได้, ความไม่เผลอ, การคุมใจไว้กับกิจหรือกุมกิจไว้กับสิ่งที่เกี่ยวข้อง, จำการที่ทำและคำที่พูดแล้ว แม้นานได้.
สมาธิ ความมีใจตั้งมั่น, ความตั้งมั่นแห่งจิต, การทำให้ใจสงบแน่วแน่ ไม่ฟุ้งซ่าน, การมีจิตกำหนดแน่วแน่ อยู่ในสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยเฉพาะ.
วิปัสสนา ความเห็นแจ้ง คือเห็นตรงต่อความเป็นจริง ของสภาวธรรม, ปัญญาที่เห็นไตรลักษณ์ อันให้ถอนความหลงผิดรู้ผิดในสังขารเสียได้, การฝึกอบรมปัญญาให้เกิดความเห็นแจ้ง รู้ชัดภาวะของสิ่งทั้งหลาย ตามที่มันเป็นของมันเอง
ดอกปีบหอมไหมครับท่าน
มีคำที่ควรรู้ ในวงนักปฏิบัติธรรมะ เพิ่มอีก ๒ คำ คือ สมถะ และ กรรมฐาน
สมถะ ธรรมเป็นเครื่องสงบระงับจิต, ธรรมยังจิตให้สงบระงับจากนิวรณูปกิเลส, การฝึกจิตให้สงบเป็นสมาธิ,
กรรมฐาน หรือ กัมมัฏฐาน ที่ตั้งแห่งการงาน, อารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งการงานของใจ, อุบายทางใจ
ถ้ามารวมกันเป็น สมถกัมมัฏฐาน ก็แปลว่า งานฝึกจิตให้สงบ.
ลานจอดรถตอนปีใหม่ครับ
เมื่อรู้คำแปลแล้ว ก็จะไปยากที่การปฏิบัติจริง ว่าสติสมาธิ และวิปัสสนา มีความเกี่ยวข้อง หรือทำงานร่วมกันอย่างไร ?
สติ กับ สมาธิ แม้ว่าจะเป็นธรรมสายเดียวกัน และต่างอิงอาศัยกันก็จริง แต่ถ้าจะดูให้ตลอดสายแล้ว จะเห็นว่ามีความแตกต่างกันได้ คือ
ถ้าจิตดิ่ง แน่นิ่ง อยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยไม่มีอารมณ์สิ่งใดแทรกเข้ามาได้เลย ขณะนั้นก็มีแต่สมาธิล้วน ๆ
แต่ถ้าในขณะนั้น ระลึกได้ด้วยว่าจิตกำลังดิ่ง และแน่นิ่งอยู่ในสิ่งใด ขณะนั้นก็มีสติเข้าร่วมกับสมาธิด้วย
ส่วนวิปัสสนา เป็นตัวปัญญาที่เห็นไตรลักษณ์ คือ อนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา ปัญญามี ๒ อย่าง คือ ปัญญาทางโลก และปัญญาทางธรรม
ปัญญาทางโลก มีความรู้แตกฉาก เรียนเก่ง คิดเก่ง ทำเก่ง แต่ไม่อาจละกิเลส และตัณหาหรือดับทุกข์ได้
ปัญญาทางธรรม ไม่จำเป็นต้องมีความรู้ต่าง ๆ อย่างแตกฉานก็ได้ มีก็ได้ แต่สามารถละกิเลสตัณหาได้ ดับทุกข์ได้ตามชั้นภูมิ
สติและสมาธิ ทำงานร่วมกันได้ คือสติจะระลึกได้นาน ถ้ามีสมาธิเป็น พี่เลี้ยง อยู่ด้วย ส่วนสมาธิถ้ามีสติร่วมด้วย ก็จะไม่ทำให้จิตดิ่งแน่นิ่งเกินไป และจะเป็นฐานของปัญญาด้วย
พระประธานที่ศาลาปฏิบัติธรรมธรรมสันติครับ
การทำงานร่วมของสติ สมาธิ และปัญญา เช่น กำลังอ่านหนังสืออยู่ ในขณะนั้นสติก็เกิดและรู้เนื้อความในหนังสือนั้นตลอด ในขณะนั้นปัญญาก็เกิด นี่เป็นปัญญาแบบโลก ถ้ารู้เนื้อความนั้นแล้วเห็นแจ้งในไตรลักษณ์ ขณะนั้นปัญญาในวิปัสสนาก็เกิด
ตัวอย่าง การฝึกสติ สมาธิ และวิปัสสนา โดยย่อ
การฝึกสติ ขณะที่เราอยู่ในอิริยาบถใด คิดอะไรอยู่ ? พูดอะไรอยู่ ? และทำอะไรอยู่ ? ก็ระลึกได้ว่า ขณะนั้นเรากำลังคิดอะไรอยู่ ? กำลังพูดอะไรอยู่ ? กำลังทำอะไรอยู่ ? ขณะนั้นเราก็มีสติแล้ว
นี่ครับ เค้าปฏิบัติธรรมกัมมัฏฐาน หาความสุขสงบ หาปัญญา หาบุญกุศลใส่ตัว รับปีใหม่กันครับ
รูปมืดหน่อยขออำไพ ไม่อยากเปิดแฟลชรบกวน ไม่อยากแก้แสงให้สว่าง มืดก็ให้รู้ว่ามืดเพราะถ่ายกลางคืน
การฝึกสมาธิ ขณะที่เราอยู่ในอิริยาบถใด คิดอะไร ? พูดอะไร ? และทำอะไรอยู่ ? จิตก็จดจ่อแน่นิ่ง อยู่กับความคิด คำพูดและการกระทำนั้น ๆ ไม่ซัดส่ายไปมา ในขณะนั้นสมาธิก็เกิดขึ้นแล้ว
การฝึกวิปัสสนา ขณะที่เราอยู่ในอิริยาบถใด กำลังคิดอะไร ? กำลังพูดอะไร ? และกำลังทำอะไรอยู่ ? จิตก็เห็นอย่างแจ่มแจ้ง ในความเป็นอนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา อยู่ทุกขณะของความคิด คำพูดและการกระทำนั้น ๆ วิปัสสนาก็เกิดแล้ว
รูปนี้ที่ห้องใหญ่ สงบ นิ่งกันทั้งห้องยกเว้นใครม่ายรู้ถ่ายรูปอยู่ได้
วิปัสสนึก กับ วิปัสสนา ถ้าเราเพียงแต่นึกหรือคิดเอาโดยที่จิตใจยังไม่เห็นอย่างแจ่มแจ้ง ก็เป็น วิปัสสนึก แต่วิปัสสนึกอาจกลายเป็น สื่อ ของวิปัสสนาได้ ถ้า ทำใจ หรือ ปรับความนึกคิดให้ถูกต้อง
ดังนั้น ในการปฏิบัติธรรม ควรทำหลาย ๆ แบบ และหลาย ๆ วิธี วิธีไหนทำแล้วจิตสลด เบื่อหน่าย เห็นโทษและข้อบกพร่องของวัตถุจนคลายกำหนัด ก็ควรจะ ย้ำ วิธีนั้นให้มาก ๆ จนจิตวิมุตติหลุดพ้นไปเลย
ดูกันกลางห้อง ไฝเป็นไฝ
รูปมุมกว้าง ข้างหลังภาพ คอร์สนี้มีผู้เข้าปฏิบัติธรรมกว่า 300คนครับ
จุดเทียนถวายพระพรชัยในหลวง
พระสงฆ์อวยชัยให้พรญาติโยม
ขอบคุณข้อความจาก //www.dhammajak.net/dhamma01/d20.html
| Create Date : 03 มกราคม 2549 |
|
18 comments |
| Last Update : 9 ธันวาคม 2549 22:53:55 น. |
| Counter : 6254 Pageviews. |
 |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 74 คน [
ปีใหม่ปฏิบัติธรรมอยู่ที่บ้านพี่สาวค่ะ
เวลาระลึกได้ก็พยายามมีสติรู้อารมณ์ความคิดปัจจุบัน