ความเศร้า ความหดหู่ ของหวาน ผักสดผลไม้ แก้ได้นะ
สวัสดีครับเพื่อนๆขาประจำของหมอโจ
วันนี้ผมมีข้อความจากทางบ้านฝากมาถามว่า
นอกจากจะฟังดนตรีบำบัดความเครียดของผมแล้วนั้น
มีวิธีอื่นๆไหมที่จะช่วยบำบัดเครียดได้แบบปลอดภัยต่อร่างกาย
ผมจึงทำการบ้านและค้นพบว่า อารมณ์เครียดนั้นมันมาจากสารเคมี
ตัวนึงที่ส่งผลโดยตรงต่อสมอง ความนึกคิด จินตนาการของพวกเรา
เพื่อนๆเคยลองสังเกตตัวเองดูไหมว่า
เวลาฟ้าฝนครื้มๆ เมฆลอยต่ำๆ ลมพัดเย็นหนาวๆ
เราจะรู้สึกเศร้าๆขึ้นมาเอง มันจะอารมณ์หมองๆมัวๆ
ไม่อยากออกไปไหน ไม่อยากเจอใคร
โดยเฉพาะในหน้าหนาวของทางฝรั่งเขาโน่นหนะครับ
หน้าหนาวมักจะมีช่วงเวลากลางวันสั้นลง-กลางคืนยาวขึ้น
ทำให้ฝรั่งและคนที่อยู่ในเขตอบอุ่นและหนาวหลายๆ คน
มีอารมณ์เศร้าๆ เซ็งๆ (seasonal affective disorder / SAD / winter blues;
winter = ฤดูหนาว; blues = อารมณ์เศร้าๆ เซ็งๆ)
ซึ่งส่วนหนึ่งพวกเขาแก้ไขได้ด้วยภูมิปัญญาของเขาเอง
คือการเข้าไปอยู่ในที่ที่มีแสงจ้าวันละหลายๆ ชั่วโมง
และจากการศึกษาในปี 2006 หรือ พ.ศ. 2549 พบว่า
การกินอาหารกลุ่มแป้งและน้ำตาล (คาร์โบไฮเดรต / คาร์บ; carbohydrate / carb)
วันละ 2 ครั้งช่วยลดอาการเศร้าๆ เซ็งๆ ได้
พวกฝรั่งจึงมีเทศกาลกินฟองดู หรือ จุ่มแซบแบบยุโรป
เพื่อเรียกพลังความอบอุ่นและเพื่อให้ พี่น้อง แฟมิลี่ได้มาจุ้ม มาโฮมกัน
นอกเหนือจากในตอนคริสมาสแล้วยังไงหละครับ
จิ้มขนมปังลงในเนยที่กำลังละลายในหม้อเดือดๆ
แล้วเล่นเกมส์กันว่า ใครทำขนมปังหล่นจะโดนทำโทษ
เป็นเกมส์ที่เรียกเสียงฮาและความสนุก ความอบอุ่นมาสู่ครอบครัว
หรือ จับกลุ่มกันแบ่งปันกินชอคโกแลต โดยเฉพาะวันวาเลน์ไทน์
เป็นภูมิปัญญาอีกอย่างครับที่ช่วยให้บรรยากาศเต็มไปด้วยรอยยิ้มและ
ความสุข ระหว่างคู่รักทั้งหลาย และพลอยทำให้ผู้คนได้ออกมาเดินเล่น
ออกมาแบ่งปันรอยยิ้มให้แก่กันและกัน
เรื่องนี้อาจอธิบายได้ว่า ทำไมบางคนอยากกิน ของหวานๆ
เวลามีความรู้สึก เศร้าๆ เซ็งๆ ซึ่งอาจารย์นอร์แมน โรเซนตาลกล่าวว่า
แม้จะช่วยบรรเทาอาการลงได้จริง
ทว่า
การกินแบบนี้มักจะตามมาด้วยน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น
แถมอาการยังดีขึ้นได้ไม่กี่ชั่วโมง
อารมณ์เศร้าๆ เซ็งๆ ในหน้าหนาวเกิดจากระดับสารเคมีชื่อ
ซีโรโทนิน (serotonin) ในสมองลดต่ำลง
การกินอาหารประเภทคาร์บ (แป้งหรือน้ำตาล)
ทำให้สมองสร้างสารซีโรโทนินมากขึ้น ซึ่งทำให้อารมณ์ดีขึ้น
ทางเลือกที่ดีอีกวิธีหนึ่งคือ หันไปออกแรง-ออกกำลัง
หนักปานกลางขึ้นไป เช่น เดินเร็ว ฯลฯ วันละ 30 นาที แทน
ยิ่งถ้าออกแรง-ออกกำลังกลางแจ้ง หรือ
ในที่ที่มีความสว่างมากหน่อย จะยิ่งช่วยให้อารมณ์ดีเร็วขึ้น
การออกแรง-ออกกำลังทำให้สมองสร้างสารความสุข ซีโรโทนิน
ได้เพิ่มขึ้นเช่นกัน วิธีที่ผู้เขียนขอเรียนเสนอคือ ให้เดินเร็วๆ (เร็วมากๆ) 5-10 นาที
หรือเดินขึ้นลงบันได 1-5 ชั้นทันทีที่รู้สึกเศร้าๆ เซ็งๆ
ส่วนการที่จะเดินมากหรือน้อยขึ้นกับระดับความแข็งแรงของแต่ละคน
แข็งแรงมากเดินมาก แข็งแรงน้อยเดินน้อย
อาจารย์โมนิกา ไรนาเกล นักโภชนาการแนะนำว่า
คนที่รู้ตัวว่า เรานี่ เศร้าๆ เซ็งๆ ง่ายควรระวังอาหารการกินหน่อย
คือ ระวังอย่าให้ขาดวิตามิน B ที่ชื่อ โฟเลต (folate) หรือ
กรดโฟลิค (folic acid) เนื่องจากวิตามินตัวนี้ช่วยในการสร้างสารความสุขหรือเซโรโทนิน
วิตามินตัวนี้มีมากในพืชผักสดๆ เช่น ปวยเล้ง (ผักโขม) หน่อไม้ฝรั่ง ฯลฯ
การกินผักสดๆ ผลไม้ที่ไม่หวานจัดสดๆ ทั้งผล (ไม่ใช่น้ำผลไม้) มีส่วนช่วยให้สุขภาพดีด้วย อารมณ์ดีด้วย
ถึงตรงนี้
ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
และ ความเครียดกำจัดได้ง่ายครับ แค่เราคิดดี มีสติ
และอย่าลืมแบ่งปันเรื่องดีๆให้เพื่อนๆของเราด้วยนะครับ
ด้วยรัก
หมอโจ(ทพ.ภฤติพงค์ แจ้งจำรัส)
เพชรฆาตความเครียดและโคชที่ช่วยเพิ่มศักยภาพในตัวคุณ