การที่กระแสธุรกิจของศตวรรษที่ 21 ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในศตวรรษที่ 20
สิ่งที่ผู้บริหารธุรกิจโดยเฉพาะผู้ที่ทำหน้าที่เป็นผู้บริหารสูงสุดขององค์กรธุรกิจ มีประเด็นที่ต้องการคำตอบใน “การบริหารคนยุคดอทคอม (HR.DotCom)” ว่าจะมีรูปแบบอย่างไร บทบาทหน้าที่แบบไหน และคนที่จะทำหน้าที่ตามความรับผิดชอบนี้จะต้องใช้คนแบบใด

คลิกที่นี่ !

ผมใช้ e-mail ในการติดต่อสื่อสารทั่วโลกภายในบริษัททั้งหมดแล้ว
ที่บริษัทใช้การบริการจากแหล่งภายนอก (Outsourcing) เช่น ในเรื่อง
บัญชี-การเงิน งานธุรการ และงานธุรการบุคคล ฯลฯ
ตอนนี้การรับสมัครงานของบริษัทให้สมัครทางอินเตอร์เน็ตแล้ว
เช่น ให้ e-mail ส่งใบสมัคร สอบถามหรือเข้ามาศึกษาโปร์ไฟล์-
บริษัทได้

ทั้งหมดนี้เป็น HR.DotCom แล้วหรือ?

ถ้าถามพวกเวบมาสเตอร์ (Web Master) หรือที่ปรึกษาธุรกิจ หรือธุรกิจระดับโลก คงตกใจว่า “เข้าใจอะไรผิดเกี่ยวกับ DotCom” หรือ ตอนนี้ไปอยู่ส่วนใดของโลกยุคอินเตอร์เน็ต


เทคโนโลยีใหม่ของ HR
ด้วยบทบาทของฝ่าย HR หรือผู้บริหาร HR ที่เคยชินหรือถูกผลักดันให้ทำงานในลักษณะของผู้อยู่เบื้องหลังหน่วยงานหลัก หรือหน่วยทำเงินของธุรกิจ จนกระทั่งเกิดการปฏิวัติในธุรกิจจาก CEO/MD ผู้บริหารธุรกิจระดับสูง ผู้บริหารหน่วยงานหลักของธุรกิจต่างก็บอกว่า

• ผู้บริหาร HR หรือฝ่าย HR ต้องเข้ามาเรียนรู้ธุรกิจมากกว่าที่เคยทำมาเพื่อพูดจาภาษาธุรกิจ
• พนักงานในฝ่าย HR ต้องเข้ามาทำงานในลักษณะอยู่กับสายปฏิบัติการ หรือรายงานขึ้นตรงทั้งสายงานปฏิบัติการและฝ่าย HR พร้อมๆ กัน
• ฝ่าย HR ต้องเสนออะไรให้กับธุรกิจที่ “ปฏิบัติได้ง่ายๆ” ไม่ใช่เป็นภาษาที่ซับซ้อน เข้าใจยาก รวมถึงการมีข้อมูลเพื่อตัดสินใจในระดับจัดการที่รวดเร็วได้อย่างไร

ตามที่กล่าวมาข้างต้นทำให้ผู้บริหารฝ่าย HR พยายามปรับบทบาทของตนเองใหม่
ซึ่งมักจะเรียกกันว่า “พันธมิตรธุรกิจ” (Business Partners)

การที่ผู้บริหาร HR หรือฝ่าย HR ปรับตนเองให้ก้าวมาสู่บทบาทพันธมิตรธุรกิจ เพื่อให้
ตอบสนองหรือทำหน้าที่ดังกล่าวตามที่ CEO/MD หรือผู้บริหารระดับสูงของธุรกิจต้องการ โดยกำหนดเป็นสถานะคล้ายกับ “ที่ปรึกษาธุรกิจ” ซึ่งอาจจะใช้รูปแบบที่ผู้เขียนพัฒนาขึ้นใน 3 ลักษณะต่อไปนี้
รูปแบบแรก ไปฝังตัวอยู่กับสายงานหลัก (Build In) อธิบายย่อๆ ได้ว่า
“ คือ การที่ฝ่าย HR มีทีมงานเข้าไปทำงานอยู่กับธุรกิจหลัก หรือสายงานหลักของธุรกิจ โดยเข้าไปช่วยทำทั้งในด้านปฏิบัติการหรือที่เรียกว่า “งานธุรการบุคคล” (Personnel Administration) ขณะเดียวกันงานด้านกลยุทธ (Strategy) และระบบงาน HR (HR Systems) ก็จัดทำให้สอดคล้องกับความต้องการของ สายงานหลักของธุรกิจและร่วมปรึกษาหารือกับฝ่าย HR ในเชิงที่เป็นภาพจริงของธุรกิจ ”
รูปแบบที่สอง ร่วมทำหน้าที่กับสายงานหลัก (Co-Function) โดยสามารถพิจารณาได้เช่น
- ทำหน้าที่ที่เป็นทักษะเฉพาะของ HR (HR Specialist) ที่ส่วนกลาง (Corporate HR) เช่น ทำด้านการสรรหา หรือทำด้านระบบงานบุคคล โดยเน้นมากขึ้นในเชิงนโยบาย ภารกิจ กลยุทธและระบบงาน HR
- ทำหน้าที่ครบวงจรในสายงานหลักของธุรกิจ ซึ่งอาจจะเรียกว่างานทั้งหมดของ HR (HR Generalist) เช่น เป็นผู้จัดการฝ่าย HR โรงงานใดโรงงานหนึ่ง หรือสาขาใดสาขาหนึ่ง และรับนโยบาย ภารกิจ และกลยุทธมาปฏิบัติด้วยการปรับระบบงาน HR ให้เหมาะสมกับสายงานหลักของธุรกิจ
รูปแบบที่สาม คีย์แอคเค้าทน์ (Key Account) หมายถึง ดูแลงานของธุรกิจทั้งหมดใน
รูปแบบเน้นการตลาด (Marketing Oriented) โดยฝ่าย HR หรือหน่วยงาน HR จะรับผิดชอบฝ่ายงานต่างๆ ของธุรกิจในรูปแบบครบวงจรของกระบวนการ HR ทั้งหมด ซึ่งจะไม่แยกเป็นหน้าที่ของ HR ในแบบเดิมๆ
แม้ว่าการปรับบทบาทฝ่าย HR ของผู้บริหาร HR ให้เป็นลักษณะ “พันธมิตรธุรกิจ” น่าจะเป็นรูปแบบที่เหมาะสมในเชิงกลยุทธของ HR แต่บทบาทใหม่นี้ยังไม่เพียงพอต่อการแข่งขันในศตวรรษที่ 21 (ธุรกิจในประเทศไทยอาจจะยังมาไม่ถึงบทบาทนี้ หรือมีทำแล้วไม่มากนัก) ทั้งนี้ก็เพราะว่า
- โมเดลของธุรกิจได้ปรับไปสู่รูปแบบของธุรกิจอิเลคทรอนิกส์ (e-Business)
- กลยุทธอิเลคทรอนิกส์ (e-Strategy) สำหรับธุรกิจอิเลคทรอนิกส์ ได้เปลี่ยนองค์กรให้กลายเป็นองค์กรแบบดอทคอม หรือองค์กรรูปแบบเวบ (Web Organization)
- สิ่งที่ผู้บริหารธุรกิจโดยเฉพาะ CEO/MD ต้องการเทคโนโลยีใหม่ในด้าน HR ที่จะผลักดันให้ “หน่วยรบ” หรือ “หน่วยธุรกิจหลัก” แข่งขันด้วยชัยชนะเพียงอย่างเดียว

โดยสรุปแล้ว CEO/MD หรือผู้บริหารธุรกิจระดับสูงต้องการให้ ผู้บริหาร ฑ หรือฝ่าย HR
ปรับบทบาทให้มากกว่ารูปแบบของ “พันธมิตรธุรกิจ” ซึ่งก็คือ การก้าวไปสู่ “ผู้คุมเกมธุรกิจ” หรือ “ผู้กำหนดกลยุทธ” (Strategic Player) และการใช้เทคโนโลยีใหม่ที่เรียกว่า “HR.DotCom” ภายใต้โมเดล “B2E” (Business to Employee)

HR.DotCom

การใช้เทคโนโลยีใหม่ของ HR ที่เป็นหัวใจส่วนหนึ่งใน “B2E” โมเดลธุรกิจของ HR ผู้อ่านควรทำความเข้าใจในสิ่งต่อไปนี้ก่อน
HR.DotCom คืออะไร ถ้าไม่ต้องไปยุ่งยากที่จะเข้าใจเชิงเทคนิคว่าหากฝ่าย HR ต้องการมี .com หรือ การจดโดเมนเนม เพื่อสามารถมีเวบเพจหรือเวบไซท์ที่จะติดต่อหรือนำเสนอผลิตภัณฑ์และบริการด้าน HR การเชื่อมโยงอินเตอร์เน็ต การมี URL สำหรับให้รู้จัก Address ในการติดต่อบนเครือข่ายใยแมงมุม
สรุปง่ายๆ ก็คือ การใช้ธุรกิจอิเลคทรอนิกส์ (e-Business) เป็นอีกช่องทางหนึ่ง (Channel) ที่จะติดต่อหรือทำธุรกรรม หรือธุรกิจของ HR ผ่านระบบเครือข่ายใยแมงมุม (www: world wide web) ที่เรียกกันว่า อินเตอร์เน็ต (Intenet) หรือเป็นเครือข่ายที่ติดต่อหรือทำธุรกรรมหรือธุรกิจของ HR ภายในองค์กรที่เรียกกันว่า อินทราเน็ต (Intranet)
ดังนั้น ถ้าผู้บริหาร HR หรือฝ่าย HR จะใช้ HR.DotCom เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่จะทำให้เป็น “ผู้คุมเกมธุรกิจ” หรือ “ผู้กำหนดกลยุทธ” โดยดำเนินการในประเด็นต่อไปนี้
• อะไรคือผลิตภัณฑ์ หรือบริการของฝ่าย HR ที่จะเสนอให้ธุรกิจ
• ทำอย่างไรให้พนักงานหรือบุคลากรเข้าถึงความเร็วของโลกเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงและพบกับความต้องการของพนักงาน
• ช่วยให้สายงานธุรกิจหลักมีความสามารถในการแข่งขันและชนะในธุรกิจ
• การวัดผลสำเร็จธุรกิจและวัดความสามารถหลักของธุรกิจและผู้บริหารทุกระดับขององค์กร
• จะทำให้พนักงานสนุกกับการทำงานได้อย่างไร โดยมีรางวัลและผลตอบแทนที่เป็นไปตามผลสำเร็จธุรกิจและขีดความสามารถ
องค์ประกอบของ HR.DotCom แนวคิดของผู้เขียนที่จะเป็นโซลูชั่นของ HR ในเรื่องนี้ก็คือ
“ฝ่าย HR เสมือนจริง” (Virtual HR Department)

ถ้ามองเรื่องของธุรกิจอิเลคทรอนิกส์ (e-Business) ในลักษณะหนึ่งที่ว่าเป็นเสมือน-
ช่องทางใหม่ทางการตลาดของธุรกิจก็คือ ในรูปของพาณิชย์อิเลคทรอนิกส์ (e-Commerce) เทคโนโลยีใหม่ของ HR ที่เป็น HR.DotCom ก็คือ มีช่องทางใหม่ในการให้บริการหรือนำผลิตภัณฑ์ไปสู่ผู้ใช้บริการผ่านทางระบบออนไลน์ที่อยู่ในไซเบอร์สเปซ

ดังนั้น “ฝ่าย HR เสมือนจริง” จึงเปรียบได้ตามลักษณะข้างต้นและสิ่งที่เป็นองค์ประกอบ
ของ HR.DotCom ก็จะประกอบด้วย การมี Intranet ด้านระบบงาน HR มีเวบไซท์ด้าน HR การรับสมัครงานทางอิเลคทรอนิกส์ (อาทิ ซอฟแวร์ที่เป็นแอพพลิเคชั่นรับสมัครงาน เช่น Joboo.com สามารถนำซอท์ฟแวร์มาทดลองใช้งานได้ 60 วันที่เวบไซท์ของท่าน //www.joboo.com หรือ การทำ auction ด้านผู้สมัครงานของ Monster.com ที่ //www.monster.com หรือ การสัมภาษณ์ผู้สมัครงานทาง VDO Conference ที่ //www.searchline.com) การฝึกอบรมในรูปของ WBT (Web-based Training) หรือ e-Learning การมี Call Center เพื่อตอบคำถามพนักงานซึ่งอาจจะเป็นรูปแบบช่วยหน่วยบริการภายนอก (Outsourcing) หรือภายในจากฝ่าย HR องค์กร

ทั้งหมดนี้แหละครับที่จะเป็น “การบริหารคนยุค DotCom” (HR.DotCom) ตามโมเดลของธุรกิจ HR ที่ผู้เขียนเรียกว่า B2E


ดนัย เทียนพุฒ