บทที่ 4 เครื่องมือ และเทคนิคเกี่ยวกับคุณภาพ

บทที่ 4
ความคาดหวัง และความต้องการของลูกค้า
ในบางครั้งผลิตภัณฑ์/บริการไม่เป็นไปตามความคาดหวังของลูกค้า
การแก้ไขปัญหาโดยใช้เครื่องมือเกี่ยวกับการออกแบบคุณภาพ (QFD)
Quality Function Deployment [QFD] การขยายหน้าที่คุณภาพ เป็นเครื่องมือวิเคราะห์ความต้องการของลูกค้า โดยแปลงความต้องการของลูกค้าให้เป็นข้อกำหนดของการออกแบบผลิตภัณฑ์ ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างมากในประเทศญี่ปุ่น

การวางแผน QFD
-การวางแผนผลิตภัณฑ์ (product planning)
-การออกแบบและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ (product design & development)
-การวางแผนกระบวนการ (process planning)
-การวางแผน และส่งมอบผลิตภัณฑ์ (product planning & delivery)

ขั้นตอนการวางแผน QFD
1.การวางแผนผลิตภัณฑ์
คำนึงถึงความต้องการของลูกค้า การแข่งขัน ข้อกำหนดของการออกแบบ และข้อกำหนดอื่นๆ
2.การออกแบบผลิตภัณฑ์
แปลงข้อกำหนดของการออกแบบ เป็นลักษณะการออกแบบเป็นส่วนๆ
3.การวางแผนกระบวนการ
กระบวนการปฏิบัติงานหลัก เพื่อให้บรรลุคุณลักษณะหลักสอดคล้องกับลักษณะการออกแบบในส่วนต่างๆ
4.การวางแผนการผลิต
เป็นการสร้างแผนควบคุมกระบวนการ แผนการบำรุงรักษา และแผนการฝึกอบรม

ขั้นตอนการวางแผนผลิตภัณฑ์
ขั้นตอนนี้เป็นการแปลความต้องการของลูกค้าไปสู่ข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์ โดยใช้วิธีสร้างบ้านแห่งคุณภาพ (house of quality หรือ Quality Function Deployment : QFD) เป็นแผนภูมิ matrix ที่แสดงการส่งทอดจากความต้องการของลูกค้าไปสู่ข้อกำหนดของผลิตภัณฑ์แนวความคิดของ Mizuno & Akao





ประโยชน์ของ QFD
-ช่วยให้เข้าใจถึงความต้องการลูกค้า
-เป็นระเบียบปฏิบัติ
-ใน QFD ประกอบด้วยทีมงานจากแผนกต่างๆ
-ทำให้มีโครงสร้างสำหรับการออกแบบผลิตภัณฑ์/บริการซึ่งมาจากลูกค้า

ปัญหา QFD
-ยากลำบากในการกำหนดว่าใครคือลูกค้าที่แท้จริง และความต้องการของลูกค้าที่แท้จริง โดยเฉพาะการพัฒนาตลาดใหม่
-การพัฒนา matrix เป็นกระบวรการที่มีความละเอียด
-QFD เริ่มขึ้นเมื่อสามารถกำหนดความต้องการของลูกค้า ทำให้กระบวนการสร้าง QFD มักจะล่าช้าจนหมดกำลังใจ

การวิเคราะห์การออกแบบที่ผิดพลาดและผลที่เกิดขึ้น
Design Failure Mode and Effect Analysis : DFMEA
เป็นเทคนิคการวางแผนการออกแบบที่เป็นระบบโดยประเมินจากความผิดพลาด และผลที่ได้รับ คำนึงถึง
-ความผิดพลาด
-ผลของความผิดพลาดที่มีต่อลูกค้า
-ความรุนแรงที่เกิดขึ้น และอัตราการตรวจพบ
-การวิเคราะห์สาเหตุของความผิดพลาด
-การแก้ไขให้ถูกต้อง หรือการควบคุม

เครื่องมือเพื่อการวางแผนคุณภาพ
1.แผนภาพรวบรวมแนวคิด ความคิดเห็น (affinity diagram/ KJ method)
2.แผนภาพความสัมพันธ์ภายใน (interrelationship diagram : ID)
3.แผนภาพต้นไม้ (tree diagram)
4.แผนภาพเมตริกซ์ (matrix data analysis)
5.แผนภูมิการตัดสินใจเชิงกระบวนการ (process decision program chart : PDPC)

แผนภาพรวบรวมแนวคิด ความคิดเห็น/แผนผังกลุ่มเครือญาติ (Affinity diagram/KJ method)
KJ method เป็นเทคนิครวบรวมความคิดสร้างสรรค์และสรุปอย่างมีเหตุผล โดยนักวิทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่นชื่อ Kawakita Jiro
ขั้นตอนการจัดหมวดหมู่ เน้นความคิดสร้างสรรค์
-จัดตั้งกลุ่มขนาดเล็ก
-เลือกปัญหา
-รวบรวมข้อมูล
-บันทึกความคิดเห็น
-จัดแนวคิดเป็นหมวดหมู่
-กำหนดหัวข้อ





แผนภาพความสัมพันธ์ภายใน (interrelationship diagram : ID)
ขั้นตอนของ ID วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของสาเหตุและผลที่เกิดขึ้น
-จัดตั้งทีม
-รวบรวมแนวความคิด
-ค้นหาความสัมพันธ์
-สร้างแผนภาพความสัมพันธ์ในรูปเมตริกซ์
-ให้น้ำหนักความสัมพันธ์





แผนภาพเมตริกซ์ (matrix data analysis)
คือ แผนผังที่ประกอบด้วยข้อความในแนวตั้ง (columns) และข้อความในแนวนอน (Rows)ณ จุดที่ตัดกันนี้จะเป็นตำแหน่งที่ใช้พิจารณาข้อความที่เป็นแนวคิดสำคัญสำหรับการแก้ปัญหา เช่นโครงสร้างของคุณภาพ (house of quality)



เครื่องมือเพื่อการปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
เครื่องมือวิเคราะห์กระบวนการ
1.ผังการไหลกระบวนการ
2.ใบรายการตรวจสอบ หรือแผ่นตรวจสอบ (checklists)
3.ฮีสโตแกรม (histogram)
4.แผนภาพพาเรโต (pareto diagram)
5.แผนภาพเหตุและผล หรือผังก้างปลา (fishbone diagram)
6.ภาพการกระจาย (scatter diagram)
7.แผนภูมิควบคุม (control chart)

ผังการไหลกระบวนการ (flow process chart)
หมายถึงแผนภาพแสดงขั้นตอนทั้งหมดในกระบวนการทำงาน







ฮีสโตแกรม (histogram)
มีลักษณะคล้ายแผนภูมิแท่ง (Bar Chart) ซึ่งฮิสโตแกรมเป็นการนำข้อมูลที่ได้จากตารางแจกแจงความถี่ไปเขียนเป็นแผนภูมิแท่งมีลักษณะเป็นแท่งรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเรียงติดกัน

แผนภาพพาเรโต (pareto diagram)
ใช้แสดงในรูปของเสีย (defect) จุดบกพร่องมาจากหลายสาเหตุ
80%ของปัญหา เกิดจากสาเหตุเพียงไม่กี่ประการหรือ 20% เท่านั้น"

แผนภาพเหตุและผล หรือผังก้างปลา (fishbone diagram)
ใช้ในการหาสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้น โดยทั่วไปสาเหตุหลักของปัญหาจะมาจาก 6 สาเหตุหลัก (6M) ด้วยกัน คือ
Machine : เครื่องจักร
Manpower : คน
Material : วัตถุดิบ
Method : วิธีการ
Measurement : การวัด
Mother nature : environment : สภาพแวดล้อม

ภาพการกระจาย (scatter diagram)
คือ ผังที่ใช้แสดงค่าของข้อมูลที่เกิดจากความสัมพันธ์ของตัวแปร 2 ตัว ว่ามีแนวโน้มไปในทางใด เพื่อที่จะใช้หาความสัมพันธ์ที่แท้จริง

แผนภูมิการควบคุม (CONTROL CHART)
คือ แผนภูมิที่มีการเขียนขอบเขตที่ยอมรับได้ เพื่อนำไปเป็นแนวทางในการควบคุมกระบวนการ โดยการติดตามและตรวจจับข้อมูลที่ออกนอกขอบเขต

การพิสูจน์ความผิดพลาด หรือ Poka-Yoke
“POKA” (โพ - คา ) การผิดพลาดโดยไม่ได้ตั้งใจ หรือพลั้งเผลอ
“Yoke” (โย - เกะ ) การป้องกัน
ระบบป้องกันการผิดพลาดที่ไม่ได้ตั้งใจ โดยเน้นในเรื่อง
1.การพยากรณ์ หรือยอมรับว่าความผิดพลาดได้เกิดขึ้น ได้มีการให้สัญญาณเตือน และตรวจหาความจริง
2.ยอมรับว่าความผิดพลาดได้เกิดขึ้นและได้หยุดกระบวนการดังกล่าว
เทคนิคนี้นำไปใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์ หรือของใช้สำหรับอุปโภคบริโภค เพื่อป้องกันความผิดพลาดที่เกิดจากผู้ให้บริการและลูกค้า

ไคเซ็น บลิท์ซ (Kaizen Blitz)
Kai : การเปลี่ยนแปลง (change)
Zen : ดี (good)
Kaizen หมายถึง การปรับปรุงทีละเล็กละน้อยอย่างต่อเนื่อง Kaizen Blitz หมายถึงปรับปรุงอย่างรวดเร็ว โดยใช้เวลานอกเหนือจากงานประจำ (part time) ในการปรับปรุงคุณภาพ

ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม
ความคิดสร้างสรรค์ (creativity) ความสามารถที่จะค้นหาความสัมพันธ์ใหม่ๆที่มีประโยชน์ หรือแนวคิดใหม่ๆ
นวัตกรรม (innovation) การนำความคิดสร้างสรรค์ไปใช้
1.ช่วยตอบสนองความต้องการของลูกค้า
2.ช่วยพัฒนาผลิตภัณฑ์/บริการ
3.ช่วยสนับสนุนการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
4.ช่วยจูงใจผู้ปฏิบัติงานให้สนุกกับงาน

-------------

Create Date : 30 พฤษภาคม 2557		2 comments
Last Update : 7 มิถุนายน 2557 11:22:15 น.
Counter : 53413 Pageviews.
Share Tweet