เกษตรครัวเรือน กับความหวังสู้ “ความอยากจน” ของคนวัย 80

บ้านเราเป็นเมืองร้อน หน้าแล้งพื้นดินที่แห้งแตกระแหง พืชสวนไร่นาเหี่ยวเฉาเพราะขาดน้ำ นี่คือปัญหาใหญ่ของเกษตรกรไทย และเป็นที่มาของความยากจน ถ้ายังผูกชีวิตไว้กับเทวดา และดินฟ้าอากาศ

บุญของคนไทยที่มีในหลวงรัชกาลที่ ๙ เทวดาเดินดินที่ทรงพระเมตตาบันดาลฝนหลวง และระบบชลประทาน ทำให้ชาวไทยมีอยู่มีกินถ้วนหน้าด้วยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระองค์ท่าน

ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ปู่พะยอมจึงมุ่งมั่นใช้ปั่นปลายของชีวิต ศึกษา เรียนรู้และนำมาทดลองปฏิบัติ ปลูกทุกอย่างที่กิน มีมากก็แบ่งปัน นำความรู้เผยแพร่ต่อ ด้วยเพราะไม่อยากเห็นคนไทย “อยากจน” อย่างที่ผ่านๆ มา

ปลูกพริกในตะกร้าสาน งามกว่ากระถางพลาสติกเพราะอากาศผ่านได้ ไม่อบ

คนเราไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน ถ้ามีน้ำ มีความขยัน ยังไงยังไง ก็ไม่อดตาย ขอเพียงให้รู้จักสังเกต ถาม และลงมือทำ ไม่ต้องมีที่ดินมากมาย ปลูกใส่ถ้วย ถัง กาละมัง หม้อเก่า รดน้ำทุกวัน มีกินไม่ต้องซื้อ ไม่ต้องง้อตู้เย็น

อยู่ที่โน้นที่ไหนมีดี ก็จะพากันไปถ่ายทอดเรียนรู้ จำเอามาทดลอง ได้ผลยังไง เอาไปบอก เอาไปสอน เอาไปทำต่อๆ กัน ทั้งที่บ้าน ที่โรงเรียน และที่วัด

กลับมาอยู่ที่นี่ ก็เจอปัญหาเดิมๆ พอหน้าแล้ง น้ำจะพร่องคลอง ต้องใช้น้ำบาดาลใส่ถัง ต่อสายยางไปรดเพื่อประทังไม่ให้เฉาตาย ก็เลยมานั่งคิด สงสารลูกสาวที่นั่งเศร้าและเครียด

ปลูกได้ทุกที่ เพราะยกย้ายได้ น้ำมาก็ยกขึ้นที่สูง โตแล้วก็ปล่อยให้รากลงดิน

ตอนที่ประตูน้ำเสีย ทำน้ำท่วมอยู่หลายวัน ผักหญ้าที่ปลูกไว้ขาย ตายหมด มาคราวนี้แล้งจัดไม่มีน้ำจะรด สงสารลูกสาวที่จำใจต้องเสียเงินต่อท่อสูบน้ำจากก้นคลองขึ้นมารดต้นไม้

เลยปรึกษากันว่าถ้าจะตั้งกลุ่มแม่บ้านทำเกษตรครัวเรือน ปลูกผักขายในชุมชน คงต้องติดตั้งพญาแร้งให้น้ำ เอาน้ำจากคลองขึ้นมาเก็บไว้ใช้เหมือนกับที่เพชรบูรณ์

เพื่อให้โครงการ “สานต่อเพื่อพ่อ” ได้เป็นต้นแบบของเกษตรครัวเรือนในชุมชน กลุ่มสูงวัยใจอาสาจึงนำถังสองร้อยลิตร ที่จะใช้ทำพญาแร้งให้น้ำ มาให้ปู่พะยอม และถือโอกาสให้ปู่เล่าถึงกิจกรรมที่ปู่กำลังริเริ่มเพื่อใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนรอบๆ บริเวณบ้าน

ปักชำ ต่อกิ่ง เสียบยอด ไม่มีอะไรยาก ลองทำดู ทำไม่ได้มาหาปู่ จะทำให้ดู

ปู่เล่าโครงการให้ฟังว่า คงต้องเริ่มต้นจากเพาะชำกิ่ง มะนาว มะกรูด และหม่อน ก่อน เพราะต้นไม้พวกนี้จำเป็นต้องมีทุกบ้าน นอกเหนือจาก พริก ข่า ตะไคร้ และกระเจี๊ยบ ซึ่งจะทยอยเพาะกล้าไว้ลงดินในช่วงหน้าฝน

 “เห็นชาวบ้านจะกินอะไรที ต้องรอรถขายกลับข้าวมา ทั้งๆ ที่ทุกบ้านมีที่ว่าง มีภาชนะเก่าไม่ใช้ ทำไมไม่เอามาปักชำ ปลูกแขวนไว้ได้ทุกที่ ไม่ต้องซื้อ นี่คือที่อยากทำให้ดูเป็นตัวอย่าง”

พบกับปู่พะยอม ตามรอยเท้าพ่อ กับต้นแบบเกษตรครัวเรือน ที่นี้เป็นประจำครับ

ลุงแดง ใจอาสา
ชมรมสูงวัยใจอาสา
16 มีนาคม 2560