เกริ่นนำ

ด้วยเดชะพระบารมีแห่งพระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยาจึงพูนเพิ่มความสุขสำราญ จนเป็นที่สรรเสริญกันเรื่อยมาจักขอกล่าวกลอนเรื่องพระลอให้ไพเราะเหมือนเสียงปี่ลู้ที่เล้าโลมใจเพื่อถวายแด่พระมหากษัตริย์ผู้มีบุญ

1. จะขอกล่าวถึงเจ้าเมืองสรวง นามว่าท้าวแมนสรวงพระองค์ทรงอำนาจยิ่งใหญ่และมั่งคั่งด้วยราชสมบัติทรงมีพระอัครมเหสีนามว่าพระแม่บุญเหลือ ทั้งสององค์มีโอรสองค์น้อยนามว่าพระลอดิลกล่มฟ้า ผู้งามเลิศดุจลอยลงมาจากฟ้าราชธานีเมืองสรวงนี้ตั้งอยู่ทางตะวันออก

2. ทางด้านตะวันตก อันมีแม่น้ำกาหลงกั้นกลางเป็นเขตแดนอยู่นั้นเป็นที่ตั้งของราชธานีเมืองสรอง ท้าวพิมพิสาครราช กษัตริย์ผู้ปกครองนครทรงครองราชสมบัติยิ่งใหญ่เสมอกับกษัตริย์เมืองสรวง พระองค์มีราชโอรสนามว่าท้าวพิไชยพิษ ณุกรผู้อภิเษกกับพระนางดาราวดี ต่อมาพระนางให้กำเนิดสองราชธิดางามโสภาเสมอดวงเดือนนามว่าพระเพื่อน พระแพง

3. ท้าวแมนสรวงมีความมุ่งหมายที่จะปราบเมืองสรองเป็นเมืองขึ้นจึงบัญชาให้เกณฑ์ไพร่พลทหาร ช้าง ม้าเกลื่อนกลาดเต็มแผ่นดินแล้วทรงกรีฑาทัพยิ่งใหญ่บุกเข้าตีเมืองสรอง

4. ข้างฝ่ายท้าวพิมพิสาครราชก็ทรงยกพลออกรับข้าศึกการรบพุ่งของสองทัพเป็นไปอย่างเหี้ยมหาญจนพระเจ้าพิมพิสาครราชขาดคอช้างสิ้นพระชนม์ ขุนพลทหารช่วยกันล้อมกันพระศพเข้าเมืองแล้วปิดประตูเมืองป้องกันทัพข้าศึกบุกเข้า ถึงคราวคับขันแต่ท้าวพิไชยพิษณุกรก็ทรงปกป้องรักษาพระนครไว้ได้ ท้าวแมนสรวงจึงเสด็จคืนกลับเมืองสรวง

5. ท้าวพิไชยพิษณุกรทรงขึ้นครองเมืองสรวงและหลังปลงศพพระราชบิดาแล้ว พระองค์ก็โปรดให้พระราชธิดาทั้งสองนาง พระเพื่อนพระแพงไปอยู่กับเจ้าย่าที่วังเดียวกัน โดยมีสองนางพระพี่เลี้ยงผู้เฉลียวฉลาดคือนางรื่น นางโรยคอยดูแลอภิบาล

6. ครานั้นท้าวแมนสรวงไปเจรจาสู่ขอพระนางลักษณวดีให้มาเป็นอัครมเหสีของพระลอต่อมาพระองค์เสด็จสวรรณคตสู่สวรรค์ พระลอจึงเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระราชบิดาพระลอเป็นกษัตริย์ที่งดงามยิ่งนัก เหนือกว่าผู้ใดในสามภพโฉมงามของพระลอลือเลื่องไปทั่วหล้า

7. มีคนขับซอร้องเพลงยอโฉมพระลอกันทั่วทุกเมืองสาวหนุ่มฟังแล้วต่างคลุ้มคลั่งปั่นป่วนใจเสียงเพลงร่ำลือเหล่าได้ยินไปถึงสองราชธิดาเมืองสรองจนเกิดอาการระทวยอ่อนใคร่จะได้เห็นหน้าพระลอสองนางเฝ้าคร่ำครวญถึงพระลออยู่แต่ในห้องและคอยชะโงกหน้าออกฟังข่าว พระเพื่อนพระแพงใบหน้าหมองเศร้าจนเป็นที่น่าฉงน

8. นางรื่น นางโรยขึ้นเฝ้าเยี่ยมพระเพื่อน พระแพงเห็นสองราชธิดาหมองหม่นเหมือนเป็นไข้ จึงไต่ถาม นางกษัตริย์ตอบว่า หากเจ็บป่วยกายยาช่วยรักษาไข้หายได้นะพี่ แต่ไข้ใจนี้มีแต่จะตาย จนใจใครจะช่วยได้พี่ทั้งสองนึกไว้ในใจเถิดว่าจะได้ เผาผีน้องสองนางพี่เลี้ยงถามต่อว่า แม่อยู่หัวของพี่ มีสิ่งใดขัดใจหรือพี่จะรับไว้ให้เป็นงานของพี่เอง นางกษัตริย์เจรจาว่าเจ็บไข้ครั้งนี้ของข้าเกินกว่าใครในแผ่นดินพี่อย่าได้ถามน้องเลยด้วยข้านี้อายเหลือเกินจะกล่าว นางพี่เลี้ยงตัดพ้อว่าที่ไม่ยอมบอกมานี้ เหมือนไม่ไว้ใจพวกนางแม้เท่าเส้นผม สองราชธิดาถามกลับไปว่าสองพี่มิเคยได้ยินเสียงชมโฉมใครคนหนึ่งที่ดังไปทั้งแผ่นดินหรือมัวแต่หลับใหลอยู่หรือไร สองพี่คิดกันเอาเองเถิด อย่าได้ถามข้าเลย นางรื่นนางโรยเข้าใจได้ทันทีว่า ทุกข์ของสองพระนางคือเรื่องใดสองนางจึงอาสาจะทำกลอันแยบคายเพื่อสื่อสารให้พระลอรู้ความในใจของพระเพื่อน พระแพงและจะนำพาพระลอมาเคียงคู่สองราชธิดาให้จงได้ สองราชธิดาตอบว่าความคิดชักจูงชายมาสู่เรือนผิดจารีตและน่าอับอาย น้องหลงรักพระลอแต่พระลอไม่รู้จักน้องเลย นางพี่เลี้ยงจึงว่า เรื่องนี้ไม่เหลือความคิดของพี่เลยพี่จะส่งคนสนิทในราชสำนักไปทำการค้าต่างเมืองแล้วท่องเดินขับซอสรรเสริญโฉมงามของสองศรีให้ทั่วราชธานีเมืองสรวง

9. คนขับซอจากเมืองสรองร้องเพลงชมโฉมพระเพื่อนพระแพงไปทั่วเขตแดนเมืองสรวง ความว่า “ราชธิดาของท้าวพระญาเมืองต่างๆนั้นมีมากแต่ไม่มีใครงามเทียบพระแพง ผู้มีสิริสวัสดิ์เหลือคณนา กับพระเพื่อนผู้ทรงโฉมงามลอยเด่นอยู่เสมอดวงเดือนได้สองพระองค์งามเหมือนหยาดจากฟ้าลงมาดิน ใครอย่าได้คิดคำนึงหาให้ยากเลยจะทำให้ขุ่นเคืองใจเพราะไฟสวาทแผดเผาเสียเปล่าๆ ด้วยพระเพื่อนพระแพงเป็นราชธิดาท้าวพระญาผู้มีบุญ ทรงควรคู่กับมหากษัตริย์ผู้เปี่ยมบุญเท่านั้น”

Create Date : 19 พฤษภาคม 2557
Last Update : 19 พฤษภาคม 2557 20:29:53 น.		1 comments
Counter : 630 Pageviews.
Share Tweet