วันประสูติ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2453
วันสิ้นชีพิตักษัย 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2534
พระบิดา พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์
พระมารดา หม่อมพัฒน์ บุนนาค
บุตร หม่อมราชวงศ์แซมแจ่มจรัส รัชนี
ราชวงศ์ ราชวงศ์จักรี

หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ รัชนี ประสูติเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2453 เป็นโอรสลำดับที่สามใน พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ กับ หม่อมพัฒน์ (คุณพัฒน์ บุนนาค บุตรีเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ และท่านผู้หญิงเปลี่ยน)

ทรงมีบุตรชายคนโตคือ หม่อมราชวงศ์แซมแจ่มจรัส รัชนี

หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ทรงจบการศึกษาด้านเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์

ทรงรับราชการกระทรวงการคลัง และทรงมีความรอบรู้ทั้งด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี ทรงเป็นอาจารย์พิเศษประจำคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์มีความสามารถในด้านกวี ใช้นามปากกาว่า "พ. ณ. ประมวญมารค" ทรงได้รับการยกย่องเปรียบเทียบกับกวีร่วมสมัย คือ อังคาร กัลยาณพงศ์ โดยเรียกหม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ว่า "ท่านจันทร์" และเรียกอังคาร กัลยาณพงศ์ ล้อว่า "ท่านอังคาร" เพื่อให้คล้องจองกัน

ทรงสนิทสนมคุ้นเคยกับกลุ่มศิลปินและนักเขียน เช่น เฟื้อ หริพิทักษ์, รงค์ วงษ์สวรรค์, สุวรรณี สุคนธา, หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์, ประหยัด พงษ์ดำ, สาโรจน์ จารักษ์

โดยมักพบปะสังสรรค์กันที่ร้านอาหารมิ่งหลี ใกล้มหาวิทยาลัยศิลปากร ครั้งหนึ่งเคยมีผู้บันทึกว่า ทรงเล่นโคลงสดกับอังคาร กัลยาณพงศ์ ความว่า

ท่านจันทร์ - จันทร์จิรายุเจ้า เหนือดาว อื่นเฮย
ท่านอังคาร - ดาวก็ดาวใช่ยาว กว่าข้า

ท่านจันทร์สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2534 ที่โรงพยาบาลยุพราช จังหวัดเชียงใหม่

พระราชทานเพลิงศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2535


ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี


คุรุวารสิริสวัสดิ์ - โสมนัสวัฒนสิริ ที่มาอ่านค่ะ