BlogGang.com : : sirivinit : สมเด็จพระสังฆราช ครูผู้สอนกัมมัฏฐาน

สมเด็จพระสังฆราช ครูผู้สอนกัมมัฏฐาน

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวัฑฒโน) เป็นสมเด็จพระสังฆราช องค์ที่ 19 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สถิต ณ วัดบวรนิเวศวิหาร

สิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2556

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ระหว่างวันที่ 15-17 ธ.ค. 2558 ณ พระเมรุ วัดเทพศิรินทราวาส

เพื่อร่วมถวายความอาลัยแด่สมเด็จ พระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ในฐานะที่พระองค์ท่าน ทรงเป็นแบบอย่างอันดีงามในพระจริยวัตรและพระคุณธรรมอันสำคัญ

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวัฑฒโน) ทรงสนพระทัยในการฝึกปฏิบัติสมาธิหรือปฏิบัติกัมมัฏฐานตั้งแต่ยังทรงเป็นพระเปรียญ

ผู้ที่เป็นครูกัมมัฏฐานของพระองค์ คือ "สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์" พระอุปัชฌาย์ของพระองค์

ทรงเล่าว่า ครั้งหนึ่งเมื่อสมัยที่ยังทรงเป็นพระเปรียญอยู่ และกำลังสนพระทัยในการศึกษาภาษาต่างๆ สมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ มีรับสั่งให้เฝ้าและตรัสถามว่า "กำลังเรียนใหญ่หรือ อย่าบ้าเรียนมากนัก หัดทำกัมมัฏฐานเสียบ้าง" รับสั่งของสมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ ดังกล่าว

เจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงถือว่าเป็นเสมือนพระบัญชา และเป็นเหตุให้พระองค์ทรงสนพระทัยในการปฏิบัติกัมมัฏฐาน ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

ทรงถือว่าสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ทรงเป็นครูกัมมัฏฐาน พระองค์แรกของพระองค์

การปฏิบัติกัมมัฏฐานเป็นประเพณีนิยมในพระสงฆ์คณะธรรมยุต สืบเนื่องมาแต่ครั้งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงผนวชอยู่

โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะยังทรงผนวช ได้รื้อฟื้นประเพณีนี้ขึ้นด้วยการเอาพระทัยใส่ในการศึกษาวิปัสสนาธุระ คือ การฝึกปฏิบัติอบรมจิตใจ และทรงแนะนำศิษยานุศิษย์ให้เอาใจใส่ศึกษาปฏิบัติเช่นกัน

ทั้งนี้ เพราะทรงถือปฏิบัติตามหลักของพระพุทธศาสนาที่ว่า พระภิกษุสามเณร มีธุระคือหน้าที่ที่พึงปฏิบัติ 2 อย่าง คือ 1.คันถธุระ ได้แก่ การศึกษาเล่าเรียนพระคัมภีร์ เพื่อให้มีความรู้พระธรรมวินัย 2.วิปัสสนาธุระ คือ การศึกษาอบรมจิตใจตามหลักสมถะและวิปัสสนา เพื่อให้รู้แจ้งในธรรม และกำจัดกิเลสออกจากจิตใจ

หลักการสอนสมาธิหรือการสอนกัมมัฏฐานนั้น เจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงดำเนินตามหลักสติปัฏฐาน คือการกำหนดจิตพิจารณาอยู่ในกาย ในเวทนา ในจิต และในธรรม อันเป็นหลักใหญ่หรือหลักสำคัญในการฝึกอบรมจิตหรือฝึกปฏิบัติสมาธิที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้

วิธีปฏิบัติหรือฝึกทำสมาธินั้น มีมากมายหลายวิธีสุดแต่ความสะดวกหรือความชอบ ที่เรียกว่าเหมาะกับจริตของผู้ปฏิบัติ

เจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงสรุปตามหลักสติปัฏฐานว่า โดยสรุปแล้วการทำสมาธิมี 2 วิธี

วิธีที่หนึ่ง คือการหยุดจิตให้อยู่ในตำแหน่งอันเดียว ไม่ให้คิดไปในเรื่องอื่น เช่นการกำหนดจิตให้อยู่ที่ลมหายใจเข้าออก ที่เรียกว่าวิธีอานาปานสติ

วิธีที่สอง คือ พิจารณาไปในกายอันนี้ กำหนดพิจารณาดูกายแยกให้เห็นเป็นอาการหรือเป็นส่วนต่างๆ เช่น แยกให้เห็นเป็นอาการ 32 เป็นต้น

วัตถุประสงค์ของการฝึกปฏิบัติสมาธินั้น เจ้าพระคุณสมเด็จฯ ทรงสรุปว่ามี 2 อย่างคือ

(1) ทำสมาธิเพื่อแก้อารมณ์และกิเลสของใจที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน เช่น ความรัก ความโกรธ เป็นต้น ซึ่งอาจจะเป็นอันตรายต่อหน้าที่การงานหรือการศึกษาเล่าเรียน เมื่อจะทำให้อารมณ์หรือกิเลสดังกล่าวนั้นสงบลงได้ จึงต้องใช้สมาธิคือการหัดเอาชนะใจ ทำใจให้สงบจากอารมณ์ดังกล่าวนั้น

(2) ทำสมาธิเพื่อฝึกใจให้มีพลัง คือ พลังตั้งมั่น พลังรู้มากขึ้น เช่นเดียวกับร่างกายจะแข็งแรง ก็ต้องมีการฝึกออกกำลังกาย จิตใจจะมีพลัง ก็ต้องมีการฝึกหัดทำสมาธิ

เรื่องนี้แม้จะเป็นเพียงหลักการฝึกปฏิบัติง่ายๆ แต่ก็เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงทัศนะและความลึกซึ้งของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เกี่ยวกับการฝึกปฏิบัติสมาธิหรือปฏิบัติกัมมัฏฐาน ได้เป็นอย่างดี

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

ภุมวารสิริสวัสดิ์ค่ะ

Create Date : 15 ธันวาคม 2558

Last Update : 15 ธันวาคม 2558 12:30:11 น.

0 comments

Counter : 586 Pageviews.