คำและความอันงดงามไพเราะจากมหาเวสสันดรชาดก (๒๙)
สิริวุธวารวรสวัสดิ์-มัยมนัสสวัสดิ์ปรีดิ์ ที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๕๒ ค่ะ
มหาเวสสันดรชาดก วนปเวสน์ กัณฑ์ที่ ๔
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ต้นฉบับ ฉบับพิมพ์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์
มอบสองดรุณกุมารกุมารีให้อยู่เฝ้ารับใช้ใกล้สมเด็จพระบรมนาถราชบิดาส่วนพระนางเสด็จมาทรงแสรกคานกระเช้าสานและขอและเสียมเตรียมให้พร้อม พระทัยน้อมในที่จะแสวงหาผลไม้และมูลมันน้อยใหญ่ในไพรสณฑ์
ทรงยกเครื่องเหล่านั้นด้วยพระหัตถ์และพระอังสา แล้วเสด็จพระดำเนินเข้าในป่าแสวงหามูลผลาผล ถึงขัดสนก็เที่ยวค้นคว้าเสาะหาตามได้ผลไม้มูลมันอันใดควรจะบริโภคได้เป็นอาหาร
ก็เก็บเล็มทำให้เต็มในกระเช้าสานโดยประมาณ ที่คิดการว่าจะพอบริโภคทั้งสี่พระองค์ แล้วก็เสด็จกลับมายังพระอาศรม โดยนิยมเวลาสายัณห์ไม่ทันค่ำ
นำผลไม้น้อยใหญ่มาเก็บไว้ในบรรณศาลา แล้วสระสรงพระองค์ด้วยอุทกธาราสำราญพระกาย แล้วให้สองดาบสกุมารสรงน้ำให้สบาย
แล้วทั้งสามพระองค์เสด็จมายกภาชนะมูลผลาผลมาวางลงเบื้องหน้าพระบรรณศาลาทวาร กษัตริย์ทั้งสี่พระองค์ก็เลือกเสวยสำราญจนอิ่มหนำด้วยผลาหารเป็นเครื่องค้ำพระชนม์ชีพ และพระกำลังที่ตั้งพรตจรรยา
ครั้นเสวยเสร็จแล้วพระนางก็พาสองดาบสกุมารไปยังสถานที่ประทับของพระนางนั้น สมเด็จพระธรรมธาดามหาสัตว์ ก็ทรงปฏิบัติสมาทานอธิษฐานเบญจศีล
เพื่อรักษาตามดาบสวัตรมีเมถุนวิรัติเป็นที่ครบห้า จะเว้นจากวิกาลโภชนาด้วยมิได้ เพราะใช้ในอุญฉาจริยา แสวงหาผลไม้มูลมันในเวลากลางวัน จะได้มาฉันต่อเวลาเย็นย่ำเข้าราตรี
แล้วจึ่งนมัสการกองอัคคีด้วยสำคัญว่าเพลิงนั้นเป็นของศักดิ์สิทธิ์มีฤทธิ์ใหญ่มีรัศมีสว่างไปไกลและมีเดชกล้าหาสิ่งเสมอมิได้ในพสุธาดล
เหมือนพระสุริยมณฑลในท้องฟ้า แล้วเจริญทางเมตตาพรหมวิหาร แผ่ไปในสัตว์ไม่มีประมาณทั่งทิศานุทิศ
เมตฺตานุภาเวน ด้วยอำนาจเมตตาจิตของสมเด็จพระมหาสัตว์จึ่งทรงปฏิบัติพระเมตตาบารมีอันอุดมเป็นบรมโพธิสมภาร บรรดาสัตว์ดิรัจฉานทั้งหลายทั้งปวง ซึ่งมีที่อยู่ในสามโยชน์โดยรอบขอบ ก็กลับมีความคิดชอบประกอบเมตตาจิตคิดรักใคร่แก่กันและกัน
สัตว์ในอรัญประเทศเขตเท่านั้น ตัวใดตัวหนึ่งซึ่งจะทำร้ายเป็นอันตรายแก่สัตว์ตัวอื่นก็หามิได้ สัตว์ที่ร้ายกาจก็มิอาจจะอยู่ได้ หลีกไปเสียภายนอกกำหนดที่สามโยชน์โดยรอบขอบเขาวังกคีรี
อิมินาว นิยาเมน โดยนิยมดั่งพรรณนามานี้
เต จตฺตาโร ขตฺติยา กษัตริย์ทั้งสี่พระองค์ ก็ทรงพระเกษมศรีอยู่เป็นสุขสำราญ ในอศารมสถานซึ่งตั้งอยู่ ณ ท้องเขาวังกบรรพต นานกำหนดถึงเจ็ดเดือนไม่เคลื่อนคลา นับแต่แรกเสด็จมา นั้นแล.
วนปเวสนกณฺฑํ นิฏฺฐิตํ ประดับด้วยพระคาถา ๕๗ พระคาถา
วุธวารวรมนัส-สิริสวัสดิ์ครามาอ่านค่ะ
Create Date : 29 กรกฎาคม 2552 |
|
0 comments |
Last Update : 29 กรกฎาคม 2552 19:43:06 น. |
Counter : 1277 Pageviews. |
|
|
|