BlogGang.com : : sirivinit : ปริวาสกรรมสำหรับคฤหัสถ์ หรือพวกเดียรถีย์ (2)

ปริวาสกรรมสำหรับคฤหัสถ์ หรือพวกเดียรถีย์ (2)

“ปริวาส” คำนี้มีมาแต่สมัยพุทธกาล เนื่องด้วยมีคฤหัสถ์มากมาย ที่ไม่ใช่ผู้ที่นับถือพระพุทธศาสนามาก่อน คือ ไม่ได้นับถือพระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ หรือเป็นผู้ที่นับถือศาสนาอื่น หรือลัทธิอื่น ๆ มาก่อน ซึ่งคนจำพวกนี้เรียกว่า เดียรถีย์

พวกเดียรถีย์เหล่านี้ เมื่อได้ฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าบ้าง หรือพระอัครสาวกบ้าง ก็เกิดมีความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา คิดจะเข้ามานับถือพระพุทธศาสนา โดยจะยังครองเพศเป็นคฤหัสถ์เช่นเดิม หรือจะขอบวชก็ตาม

พระพุทธเจ้าทรงพิจารณาเห็นว่า ควรจะให้คนเหล่านี้ได้อบรมตนเสียก่อนเป็นเวลา ๔ เดือน จึงได้ทรงอนุญาตให้อยู่ประพฤติตนเรียกว่า “ติตถิยปริวาส” ไว้

คนที่ถูกกำหนดว่าเป็นเดียรถีย์ต้องอยู่ ติตถิยปริวาส ๔ เดือนนั้น ตาม
พระบาลีท่านกล่าวว่า ตตฺถ ติตฺถิยปริวาโส นิคนฺถชาติกานํเยวทาตพฺโพ น อญเญสํฯ แปลความว่า ติตถิยปริวาสในพระบาลีนั้น พึงให้แก่อัญเดียรถีย์ชาตินิครนถ์เท่านั้น ไม่ควรให้แก่ชนเหล่าอื่นฯ

ซึ่งในข้อนี้พระอรรถกถาจารย์ท่านแก้ไว้ว่า อยมฺปน นคฺคปริพาชกสฺเสว อาชีวกสฺส วา ทาตพฺโพฯ ความว่า ก็ ติตถิยปริวาสนี้ ควรให้แก่อาชีวกหรืออเจลกะ ผู้เป็นปริพาชกเปลือยเท่านั้นฯ

ความอีกตอนหนึ่งว่า โย ปน อญฺโญปิ นธิย ปพฺพชิตปุพฺโพ อาคจฺฉติ..ตสฺส จตฺตาโร มาเส ปริวาโส ทาตพฺโพ..อยํ ติตฺถิยปริวาโส นาม อปฺปฏิจฺฉนฺนปริวาโสติปิวุจฺจติฯ ความว่า ส่วนเดียรถีย์แม้คนอื่นใดไม่เคยบวชในพระศาสนานี้ มา...ควรให้ปริวาส ๔ เดือนแก่เธอนั้น..

ขึ้นชื่อว่า ติตถิยปริวาสนี้ ท่านเรียกว่า อัปปฏิจฉันนปริวาสฯ(สมนต.๓/๕๓-๕๔)

ในฏีกาสารัตถทีปนี ซึ่งเป็นฏีกาของสมันตปาสาทิกาอีกทีหนึ่ง แต่งโดยพระสารีบุตรชาวลังกา (ไม่ใช่สารัตถทีปนี อรรถกถาสังยุตตนิกาย ของพระพุทธโฆษาจารย์) ท่านแก้อรรถคำว่า อาชีวก และ อเจลกะ ไว้ว่า อาชีวโก อุปริ เอกเมว วตฺถํ อุปกจฺเฉ ปเวเสตฺวา ปริทหติ; เหฎฺฐา นคฺโค, อเจลโก สพฺเพนสพฺพํ นคฺโคเยวฯ

ความว่า อาชีวก ได้แก่ คนที่นุ่งผ้าสไบเฉียงข้างบนผืนเดียว ส่วนข้างล่างเปลือย อเจลกะ ได้แก่คนที่เปลือยกายทั้งหมด

คนสองประเภทนี้เท่านั้น คือ คนเปลือยครึ่งท่อน กับคนเปลือยทั้งหมด ส่วนที่เป็นดาบสชีปะขาวอื่นมี ปริพาชก เป็นต้น ที่ยังมีผ้าขนสัตว์หรือผ้าพันกายเป็นเครื่องหมายของลัทธิอยู่ ถือว่าได้รับสิทธิพิเศษไม่ต้องอยู่ปริวาสก่อน ๔ เดือน

อย่างเช่น อัครสาวกทั้ง ๒ ซึ่งเป็นปริพาชกและเคยอยู่กับปริพาชกมาก่อนก็ดี สีหเสนาบดีชาวเมืองเวสาลี ซึ่งเป็นศิษย์เอกของนิครนถ์นาฏบุตรก็ดี สุภัทรปริพาชกปัจฉิมสาวกก็ดี พาวรีพราหมณ์ทั้ง ๑๖ คนก็ดี

ชานุสโสณีพราหมณ์ก็ดี ติมพรุกขปริพาชกก็ดี วัปปศากยสาวกนิครนถ์ก็ดี สุลิมปริพาชกก็ดี กาปทกมาณพก็ดี และโลกายติกพราหมณ์ก็ดี ท่านเหล่านี้ไม่ต้องอยู่ปริวาส ๔ เดือน

เพราะท่านเหล่านี้ท่านเรียกว่า สันสกถติสัทธา ได่แก่ผู้ที่มุ่งหน้าเข้ามาหา มาถามปัญหาโดยมีศรัทธาเป็นประธาน ซึ่งก็ได้แก่ผู้ที่เป็นสาวกบารมีญาณแก่กล้าเต็มที่แล้วนั่นเอง

ในทางคัมภีร์ชั้นบาลีนั้น ผู้ที่ไม่ได้เป็นชีเปลือยก็เคยมีปรากฏว่า อยู่ติตถิยปริวาสมาบ้างแล้ว ในตอนที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตติตถิยปริวาส ๔ เดือน นี้ ได้แก่พวกเดียรถีย์ (วินย.๔/๘๖/๑๐๑-๒)

ท่านหมายเอาคนนอกศาสนาผู้มีความเห็นผิดเป็นนิยตมิจฉาทิฏฐิเข้าด้วย เช่น สภิยพราหมณ์ ผู้นึกดูหมิ่นพระพุทธเจ้า (สภิยสูตร ๒๕/๕๔๘) และ ปสุรปริพาชก ผู้ไปเข้ารีตเดียรถีย์ เป็นต้น

คนเหล่านี้ก็ยังมีเสื้อผ้าอยู่ และการอนุญาตติยถิยปริวาส ให้แก่ อเจลกกัสสปะ ชาวเมืองอุชุญญนคร ซึ่งทั้งสามท่านที่ยกตัวอย่างมานี้ ภายหลังเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามาก จึงขออยู่ปริวาสถึง ๔ ปี

ขั้นตอนของสังฆกรรมการออกจากอาบัติสังฆาทิเสส แบ่งเป็น ๔ ขั้นตอนใหญ่ ๆ ดังนี้

1.อยู่ประพฤติปริวาส
2.ประพฤติมานัตอย่างน้อย ๖ ราตรี
3.ประพฤติมูลายปฏิกัสสนา (ถ้าต้องอันตราบัติในระหว่าง)
4.พระสงฆ์ ๒๐ รูป ให้อัพภาน

ทั้ง ๔ ขั้นตอนนี้รวมกันเข้าเรียกว่า การประพฤติวุฎฐานวิธี แปลว่าระเบียบหรือขั้นตอนปฏิบัติตนเพื่อออกจากอาบัติ อันได้แก่ สังฆาทิเสส

สงฆ์ ๒ ฝ่าย ขั้นตอนการ ประพฤติวุฎฐานวิธี นั้น จะต้องประกอบด้วยสงฆ์ที่ทำสังฆกรรม คือ ประกอบด้วยคณะสงฆ์ ๒ ฝ่าย ซึ่งคณะสงฆ์ทั้งสองฝ่ายนั้นมีหน้าที่ดังนี้ คือ

พระภิกษุผู้ประพฤติปริวาส หรือ ภิกษุผู้อยู่กรรม หรือ พระลูกกรรม คือ สงฆ์ที่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แล้วประสงค์ที่จะออกจากอาบัตินั้น จึงไปขอปริวาสเพื่อ ประพฤติวุฏฐานวิธี ตามขั้นตอนที่พระวินัยกำหนด

คณะสงฆ์พระอาจารย์กรรม (หรือพระพี่เลี้ยงนั่นเอง) ซึ่งเป็นสงฆ์ฝ่ายที่พระวินัยกำหนดให้เป็นผู้ควบคุมดูแลความประพฤติ ของสงฆ์ฝ่ายแรกผู้ขอปริวาส ซึ่งสงฆ์ที่ทำหน้าที่ควบคุมดูแลอนุเคราะห์เกื้อกูลนี้ ทำหน้าที่เป็นพระปกตัตตภิษุ

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

วุธวารสิริวิบูลย์ รัศมิสูรย์ส่องจำรูญจรัสเรืองค่ะ

Create Date : 18 พฤษภาคม 2553

Last Update : 19 พฤษภาคม 2553 8:32:50 น.

0 comments

Counter : 2259 Pageviews.