BlogGang.com : : sirivinit : คำและความอันงดงามไพเราะจากมหาเวสสันดรชาดก (๘)

คำและความอันงดงามไพเราะจากมหาเวสสันดรชาดก (๘)

สิริโสรวารสวัสดิ์ที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๒ ค่ะ

คำและความอันงดงามไพเราะจากมหาเวสสันดรชาดก (๘)

พระนิพนธ์ ในสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
กรมพระปรมานุชิตชิโนรส

กัณฑ์หิมพานต์

ภิกขุเว ดูกรสงฆ์ผู้ทรงศีลสังวร ปางเมื่อพระเวสสันดรทรงประสาท พญากุญชรราชพาหนะพระที่นั่งต้น ก็เกิดมหาวิจุรณจลาจลทั่วภิภพพสุธา

เต พฺราหมฺณา พราหมณ์ทั้งหลายนั้น ครั้นได้รับพระราชทานพญากุญชรคชสารศรี ก็ขึ้นขี่ออกจากกรุงพิชัยเชตอุดร

สพฺเพ นาครา ฝ่ายพวกประชาชนชาวพระนครสีพีก็กรูเกรียวเลี้ยวไล่ล้อมคลุกคลี สกัดหน้าและหลังแล้วร้องตวาดว่า

โภนฺโต พฺราหฺมณา พราหมณ์ที่ขับขี่คชสาร ได้ฟังอรรถก็เดือดดาล ตะคอกขู่ชาวพระนครว่า

อยํ นาโค ช้างตัวนี้พระเวสสันดรประสาทให้ เออก็การอันใดจึ่งมาถาม
เต ชนา ประชาชนครั้นทราบความ ว่าท้าวเธอประสาทให้
เทวตา วตฺตเนน กุทฺธา เทพเจ้าดลใจชาวพิชัยราษฎร์สีพี ที่รัก
ให้พิโรธร้าวรานเหตุท้าวเธอจะได้บำเพ็ญพระโพธิญาณอันยอดยาก บุตรทารบริจาคมหาทาน

เนคมา ทั้งชาวนิคมคาม เขตชนบท รถิกา ทั้งนายรถราชหัตถาจารย์ ทั้งเสนาทหาร อันชาญเชิงชาวพิชัยเชตอุดร

สมาคตา ก็สโมสรพร้อมกันหน้าพระลาน อุปกาสึสุ ร้องอุปกาศสารแก่กรุงสญชัยปิตุราช ว่าข้าแต่พระบาทบพิตรผู้ผ่านพิภพสีพี

ราชปุตฺโต บัดนี้พระเวสสันดรพระลูกเจ้ากระทำผิด ราชกิจประเพณีแต่โบราณ

นาคํ ทชฺชา ให้พญาคชสารพระที่นั่งต้นเป็นมหามงคลอันล้นเลิศ ขาวประเสริฐดั่งเงินยวง พฺราหฺมณานํ แก่พราหมณ์ทั้งปวงอันมาขอ ไม่ควรที่จะยกยอประสาทให้ คชสารศรีนี้ไซร้ควรจะไว้สำหรับประดับเมือง

เมื่อพระเวสสันดรท้าวเธอกระทำให้แค้นเคืองถึงเพียงนี้ ถ้าพระองค์ทรงกำหนดว่าพระโอรสของพระองค์ดี กระหม่อมฉันเห็นว่าไพรีจะมีแก่พระองค์

ครั้นท้าวเธอได้ทรงฟังก็เดือดดาล ประหนึ่งว่าเพลิงกาฬเข้าลามลน จึงตรัสแก่ประชาชนทุกถ้วนหน้า

เวสฺสนฺตโร ราชา อันว่าพระลูกรักเรากระทำผิดราชกิจประเพณี กุญฺชรํ ทชฺชา ให้คชสารศรีสง่างาม แก่พราหมณ์อันมาขอ ท่านจึ่งมายกข้อหยิบเอาโทษ พาลพิโรธร้าวราน

วิหญฺญเร เราจะประหารด้วยท่อนจันทน์และศัสตราหาควรไม่ ชนทั้งปวงจึ่งทูลว่า ถ้าฉะนั้นไซร้ ก็ควรจะเนรเทศให้บำราศจากนิเวศน์กรุงแก้ว

จึ่งตรัสว่า เวลานี้ก็จวนแล้ว ยับยั้งก่อนพรุ่งนี้จะให้บทจรเสียจากบุรี มหานครสีพี นี้แล

ภิกขุเว ดูกรสงฆ์ผู้ทรงศีลสังวรสิกขา สมเด็จพระบรมนราธิบดินทร์ปิ่นกษัตริย์ มีราชโองการตรัสประภาษสั่ง

กตฺเต เหวยนายนักการใครนั่งอยู่ที่นั่น ตรมาโน จงรีบด่วนไปพลัน ทูลสารแก่พระลูกเรานั้นให้แจ้งเหตุ ปพฺพาชเชสิ ว่าจะเนรเทศพระลูกเสียจากเมือง ประชาชนเขาแค้นเคืองด้วยให้ช้างเป็นทาน

ฝ่ายนายนักการก็รีบมาทูลเหตุ แด่จอมปิ่นปกเกศนราราชว่า เทว ข้าแต่ละอองธุลีพระบาทผู้ทรงพระคุณอันเลิศแล้ว ทูลกระหม่อมแก้วจะจากจร ด้วยชาวพระนครเขาขึ้งโกรธ ทั้งพระบิดาก็ทรงพระพิโรธ ด้วยช้างแก้วพระองค์ให้ไปเป็นทาน จึ่งตรัสใช้กระหม่อมฉานมาทูลเหตุ สั่งให้เนรเทศเสียพรุ่งนี้ ขอฝ่าธุลีจงทราบพระญาณ

สมเด็จพระบรมโพธิสัตว์ขัตติยวงศ์ทรงสดับสาร อันนายนักการมากราบทูลโดยมูลเหตุ ว่าไพร่ฟ้าเขาจะเนรเทศไปสู่ป่า ท้าวเธอมิได้ท้อ พระราชศรัทธาที่จะทำทาน จึ่งมีพระราชโองการตรัสว่า

กึเม พาหิรกํ ธนํ อย่าว่าแต่เศวตคชาพาหิรกทานอันยอดยากที่จะยกให้ ถ้าและมียาจกผู้ใดๆ จะปรารถนาซึ่งพาหาหฤทัยนัยน์เนตรทั้งคู่ เราก็อาจจะเชือดชูออกบริจาคให้เป็นทาน จะแลกพระโพธิญาณในเบื้องหน้า อย่าว่าแต่จะต้องบัพพาชนียกรรมทำโทษ ถึงไพร่ฟ้าเขาจะพิโรธรอนรานประหารชีวิต เราก็มิได้คิดย่อท้อที่จะบำเพ็ญทาน

ครั้งนั้นเทพเจ้าบันดาลเข้าดลใจ ให้นายนักการทูลแนะตำแหน่งวนสถานคิรีวงกต

จึ่งตรัสสั่งนายนักการให้ช่วยทูลงดสักสองราตรี แต่พอเราได้บำเพ็ญทานบารมีให้อิ่มศรัทธาแล้ว จะถวายบังคมลาทูลกระหม่อมแก้วจากพระนคร จะบุกป่าฝ่าดงดอนไปตามโทษ จงทรงพระกรุณาโปรดทุเลาก่อน

ฝ่ายนายนักการชุลีกรแล้วก็รีบร้อนกลับมากราบทูล แด่นเรศูรนราราชบิตุรงค์ ส่วนสมเด็จบรมพงศ์พุทธางกูรเกศกษัตริย์ ก็มีพระราชดำรัสสั่งเสนาบดี ให้ตระเตรียมโดยวิธี สัตสดกมหาทาน พร้อมไปด้วยคชสารสินธพยานราชรถ ปรากฏด้วยนางกษัตริย์ ให้จัดตั้งทาสกรรมกรชายหญิง ทั้งโคนมประสมสื่งละเจ็ดร้อยทุกประการ ไว้ยังโรงทานสถาน นั้นแล

Create Date : 27 มิถุนายน 2552

Last Update : 27 มิถุนายน 2552 21:05:51 น.

0 comments

Counter : 840 Pageviews.