Bloggang.com : แมวเซาผู้น่าสงสาร : แจ่งกู่เฮือง ป้อมปราการเมืองเชียงใหม่ในอดีต

ศูนย์กลางของเมืองเชียงใหม่ในอดีตคือบริเวณรอบคูเมือง อันเป็นสถานที่เล่นสาดน้ำช่วงเทศกาลสงกรานต์ในปัจจุบัน แนวกำแพงตรงนี้เป็นกำแพงเมืองชั้นในของเวียงเชียงใหม่ สร้างขึ้นพร้อมกับการสถาปนาอาณาจักรล้านนาในรัชสมัยพญามังราย เริ่มแรกได้ขุดคูเมืองเป็นรูปสี่เหลี่ยม ความยาวด้านละประมาณกิโลฯ ครึ่ง และนำดินที่ได้ขึ้นไปถมเป็นแนวกำแพง โดยเริ่มขุดที่มุมตะวันออกเฉียงเหนือคือแจ่งศรีภูมิ อันเป็นทิศมงคลก่อน จากนั้นก่ออิฐขนาบสองข้างกันดินพังทลาย

กำแพงและคูเมืองเชียงใหม่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติเมื่อปี 2478 จนกระทั่งปี 2491 กำแพงเมืองเริ่มมีสภาพทรุดโทรมลงอย่างมาก บางแห่งกลายเป็นซากปรักหักพัง มีวัชพืชขึ้นปกคลุมจนรก อีกทั้งยังบดบังทัศนียภาพจากนอกกำแพงเมือง ดังนั้นในปี 2500 ทางเทศบาลนครเชียงใหม่จึงเริ่มรื้อซากกำแพงออก เพื่อสร้างถนนสำหรับการคมนาคมในตัวเมืองเชียงใหม่เพิ่มขึ้น

ประตูเมืองที่เห็นตอนนี้ถือเป็นประตูเมืองของกำแพงชั้นในสมัยก่อน ซึ่งมีทางเข้าออกทั้งหมด 5 ประตู ได้แก่ ประตูช้างเผือก ประตูเชียงใหม่ ประตูท่าแพ ประตูสวนดอก และประตูแสนปรุง ตลอดแนวกำแพงโดยรอบมีมุมอยู่ 4 แจ่ง อันเป็นป้อมปราการของเมืองในอดีต ได้แก่ แจ่งศรีภูมิอยู่ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ แจ่งก๊ะต้ำอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ แจ่งหัวลินเป็นแจ่งด้านตะวันตกเฉียงเหนือ และทางทิศตะวันตกเฉียงใต้เรียกว่าแจ่งกู่เฮือง ที่ผมขออาสาพาไปชม (ธ.ค.2557)

ที่มาของชื่อแจ่งกู่เฮือง เนื่องจากเป็นที่เก็บอัฐิของอ้ายเฮือง ผู้คุมพญาคำฟู ซึ่งถูกจับมาคุมขังในป้อมนี้ ภายหลังก่อการชิงราชสมบัติจากพญาแสนภูไม่สำเร็จ

ป้อมโบราณแห่งนี้ตั้งอยู่หัวมุมถนนช่างหล่อ ตรงข้ามกับสวนสาธารณะสวนบวกหาด และโรงพยาบาลสวนปรุง ได้รับการบูรณะจนดูขลังและสวยงาม กลายเป็นจุดท่องเที่ยวในเมืองที่แวะเยี่ยมเก็บภาพเป็นที่ระลึกได้ครับ