ดราม่าเรื่องของผมกับหมอ ตอนที่ ๑๒ ตองเอ

ผมไม่แน่ใจว่าวิชาชีพอื่นๆจะเป็นเหมือนหมอหรือเปล่าคือบางครั้งเวลา ๑ นาทีเหมือนกับ ๑ ชั่วโมง เคยหรือไม่ที่รอคอยอะไร ๕ นาทีแต่ตอนนั้นเหมือนกับ ๕ ชั่วโมงทำไมมันนานเหลือเกิน

ครั้งหนึ่งผมทำผ่าตัดโรคเส้นเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพองแล้วปริแตกที่ส่งต่อมาจากโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในภาคใต้โรคเส้นเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพองหรือบางคนเรียกว่าตองเอ มาจากคำย่อ AAAซึ่งคำเต็มคือ abdominal aortic aneurysm เกิดจากความผิดปกติของผนังหลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องหรือabdominal aorta

คนเราจะมีเส้นเลือดแดงใหญ่ที่ออกจากหัวใจไปเลี้ยงร่างกายเรียกว่าเอออร์ต้า(aorta) เจ้า aorta นี้จะแบ่งเป็น ๒ส่วนคือส่วนที่อยู่ในช่องอกหรือเป็นส่วนต้น กับส่วนที่อยู่ในช่องท้องหรือส่วนปลายทั้ง ๒ ส่วนจะมีแขนงมากมายเพื่อส่งเลือดแดงไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ

หากมีภาวะไขมันในเลือดสูงจนไขมันเกาะผนังเส้นเลือดแล้วหลายเป็นหินปูนหรือเป็นโรคบางโรคเช่นซิฟิลิส จะทำให้เกิดความผิดปกติของผนัง aorta ทำให้ความยืดหยุ่นเสียไปเมื่อเจอกับความดันที่เกิดจากแรงบีบตัวของหัวใจเพื่อส่งเลือดแดงมาตาม aortaในขนาดประมาณ ๑๒๐-๑๕๐ มิลลิเมตรปรอท ตัว aorta ที่สูญเสียความยืดหยุ่นก็จะโป่งพองขึ้นเรื่อยๆเรียกว่าเอออร์ติกอนิวริสซึ่ม (aortic aneurysm) จนในที่สุดเมื่อถึงจุดหนึ่งผนังด้านในของaorta จะปริแตกบางรายก็ค่อยๆปริซึมบางรายปริทีเดียวเหมือนระเบิด แต่ร่างกายคนเรามันมีหลายขั้นตอนในการปกป้องอวัยวะหรือชีวิตตัว aorta จะอยู่ระหว่างเยื่อบุช่องท้องด้านหลังกับกล้ามเนื้อหลังจึงช่วยกดทำให้ส่วนใหญ่เวลาที่ aneurysm ปริแตกเลือดจึงค่อยๆซึมออกมาไม่ได้พรวดออกมาทีเดียวหมดตัว

ปัจจุบันมีการรักษาตองเอได้หลายวิธีแต่ในยุคผมเมื่อ ๒๐ กว่าปีที่แล้วการรักษามีวิธีเดียวคือการผ่าตัดเอาตัวเส้นเลือดที่โป่งพองออกแล้วใส่เส้นเลือดเทียมเข้าไปแทน วิธีการคือผ่าตัดช่องท้องเข้าไปจนถึงตัว aortaแล้วใช้คีมพิเศษหนีบตัว aorta ส่วนที่ปกติเหนือต่อตัวaneurysm ๑ ตำแหน่ง และหนีบใต้ต่อตัว aneurysm อีก ๑ ตำแหน่ง การหนีบนี่ก็เปรียบเสมือนเวลาที่เราเจอท่อประปาแตกเราต้องตัดท่อที่แตกออกเพื่อเอาท่อใหม่มาเชื่อมต่อเวลาจะเชื่อมต่อก็ต้องอุดด้านบนด้านล่างไม่ให้มีน้ำไหลออกมากีดขวางการทำงานหรือสูญเสียน้ำไป

ตอนนั้นทั้งภาคใต้มีคนผ่าตัดตองเออยู่ ๒คนเท่านั้นคืออาจารย์ประเสริฐ วศินานุกร และผมเองเมื่อโรงพยาบาลต่างๆในภาคใต้เจอคนไข้จึงต้องส่งต่อมาที่โรงพยาบาลสงขลานครินทร์คนไข้จะมาด้วยเรื่องปวดท้อง โดยมักจะมีประวัติโรคความดันโลหิตสูงหรือมีภาวะไขมันในเลือดสูง ไม่บอกละเอียดดีกว่าเดี๋ยวมีคนรู้สึกปวดท้องสงสัยตองเอจะแตกขึ้นมาอีก ฮิๆๆ

ฟังดูวิธีผ่าตัดเปรียบเทียบกับการซ่อมท่อประปาแล้วดูเหมือนง่ายนะครับแต่ไม่ง่ายอย่างที่คิดทีมผ่าตัดต้องสัมพันธ์กันอย่างดีวิสัญญีแพทย์หรือหมอดมยาสลบต้องคอยให้ยาควบคุมความดันโลหิตคนไข้ให้เหมาะสมเพื่อที่หมอผ่าตัดจะหนีบaorta ได้ง่าย

อย่างที่เล่ามาแล้วว่าส่วนใหญ่คนไข้ที่ผมผ่าจะถูกส่งมาจากโรงพยาบาลอื่นๆคนไข้จึงมักจะเดินทางมาถึงเราตอนบ่ายๆเย็นๆ หรือค่ำไปเลยมาถึงก็ต้องเตรียมผ่าตัดเลยเพราะหากรอช้าไปรอยปริแตกอาจจะใหญ่ขึ้นจนช็อคตายได้

มีครั้งหนึ่งผมทำผ่าตัดกลางดึกโดยมีแพทย์ใช้ทุนเป็นคนช่วยคนไข้รายนั้น aorta มีหินปูนเกะผนังด้านในเยอะมากพอผมใช้คีบหนีบตัวaorta ดันปริแตกในตำแหน่งที่บีบมีน้ำพุสีแดงเข้มพุ่งฉีดจากท้องคนไข้ถึงเพดานห้องผ่าตัด ยุ่งละสิครับผมต้องใช้ผ่าก๊อซวางอุดตำแหน่งที่แตกแล้วเอามือซ้ายกดไว้มือขวาใช้คีมจับเข็มเย็บเส้นเลือดเย็บซ่อมแต่ไม่สำเร็จจึงต้องยืนกดอุดรอยแตกนิ่งๆไว้ พร้อมกับให้คนตามอาจารย์ประเสริฐมาช่วยใช้เวลาประมาณ ๑๕ นาทีที่ผมยืนกดอุดรอยแตกนิ่งๆด้วยความเครียด ขยับตัวไม่ได้เพราะกลัวมือขยับเลือดจะพุ่งออกมาอาจารย์ประเสริฐซิ่งรถมาจากบ้านพักถึงห้องผ่าตัดก็ล้างมือเข้ามาช่วยเย็บซ่อมให้จนเรียบร้อยดีคนไข้ปลอดภัย หมอผ่าตัดก็ปลอดภัย

บอกได้เลยว่า ๑๕นาทีที่ยืนนิ่งๆรออาจารย์ประเสริฐมาช่วยนี่เหมือนกับ ๑๕ ชั่วโมงทำไมแต่ละวินาทีมันผ่านไปช้ามาก ตาเหลือบมองนาฬิกาและประตูห้องผ่าตัดตลอดเวลาใจก็คิดว่าทำไมอาจารย์มาช้าจัง แล้วถ้ามันมีอะไรเกิดขึ้นก่อนอาจารย์มาช่วยผมจะแก้ไขสถานการณ์อย่างไรช่วงนั้นความดันโลหิตคนไข้ตกลงจากการเสียเลือดมากแต่ความดันโลหิตของหมอผ่าตัดคือผมนี่คงพุ่งปรี๊ดๆเลย

ทุกวินาทีทุกนาทีที่หมายถึงชีวิตคนไข้ในมือเรานี่มันมีความหมายจริงๆใครไม่อยู่ในสถานการณ์นั้นคงไม่เข้าใจ ผมว่าในตอนนั้นไม่ใช่ผมคนเดียวที่เครียดทั้งทีมวิสัญญีทั้งทีมพยาบาลห้องผ่าตัดก็เครียดและคงจะลุ้นกันสุดๆว่าผมจะแก้ไขสถานการณ์ได้หรือเปล่า

Create Date : 13 พฤศจิกายน 2560
Last Update : 2 สิงหาคม 2562 7:26:42 น.		0 comments
Counter : 216 Pageviews.
Share Tweet