{ว่าด้วยเรื่องรัก} ..... วันที่ฉันให้กำเนิด และ คืนที่ฉันฆ่าลูก .... ความรักของพ่อ และแม่ ถือเป็นสายสัมพันธ์ที่แข่งแกร่งที่สุดเท่าที่คนและสัตว์มี บทความนี้จะกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงในสมองของผู้เป็นแม่ และอาชญากรรมการฆ่าลูกค่ะ เพลงประกอบกระทู้นี้ เป็นเพลงที่เกี่ยวกับแม่ที่เสียลูกไปกับสงคราม ชื่อเพลง Symphony of Sorrowful Songs (Polish: Symfonia piesnizałosnych) ประพันธ์โดยนักแต่งเพลงชาวโปแลนด์ Henryk Gorecki เพลงนี้ผู้แต่งได้แรงบันดาลใจจากข้อความบนฝาผนังคุก Gestapo เขียนโดยนักโทษหญิง Helena Wanda Blazusiakowna วัย 18 ปี (ถูกขังในช่วงปี 1944) ข้อความคือ "O Mamo nie płacz nieNiebios Przeczysta Królowo Ty zawsze wspieraj mnie" (Oh Mamma do not cryImmaculate Queen of Heaven support me always) ท่ามกลางความทรมาน ความเคียดแค้น ชิงชังในคุก... ... สายสัมพันธ์ของแม่ลูกยังคงเหนียวแน่น ... คลิปนี้เป็นท่อนที่สอง ส่วนเนื้อเพลงในคลิปเป็นเนื้อเพลงของทั้งสามท่อนค่ะ พฤติกรรมความเป็นแม่ ความรักท่วมท้นจนแทบตายแทนได้ของพ่อและแม่มาจากไหน งานวิจัยในสัตวแสดงให้เห็นว่าขณะที่ตั้งท้อง และหลังคลอด เกิดการเปลี่ยนแปลงในสมอง และสารในสมองมากมาย จากการทดลองในแม่หนู พบว่าสมองส่วน Medial preoptic area (mPOA) เป็นสมองส่วนสำคัญที่ควบคุมพฤติกรรมการเลี้ยงดูลูกในหนูทดลอง โดยมีฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานหลายชนิด เช่น เอสโตรเจน โปรเจสเตอโรน โปรแลคติน อ๊อกซิโตซิน และเมื่อแม่หนูมีลูก ตัวรับ (receptor) ของฮอร์โมนเหล่านี้ในสมองบางส่วนจะมีจำนวนมากขึ้น (upregulation) อ๊อกซิโตซินเป็นฮอร์โมนที่มีความสำคัญในการสร้างความผูกพันธ์ระหว่างแม่-ลูก ขณะที่แม่หนูตกลูก ฮอร์โมน Oxytocin จะหลั่งมากขึ้น และไปกระตุ้นสมองหลายบริเวณ เช่น mPOA, nucleus accumbens (NAcc), ventral tegmental area (VTA), ventral bed nucleus of stria terminalis (vBNST), paraventricular nucleus (PVN), สมองที่เกี่ยวข้องกับการรับกลิ่น (olfactory bulbs), lateral septum (LS) และ amygdala ทำให้เริ่มเกิดพฤติกรรมการเป็นแม่ หากเรายับยั้งไม่ให้ฮอร์โมนนี้ทำงานในสมอง พบว่าแม่หนูจะไม่มีพฤติกรรมการเป็นแม่ค่ะ กลิ่นของลูกก็สำคัญต่อพฤติกรรมการเป็นแม่ โดยกลิ่นของลูกหนูสามารกระตุ้นพฤติกรรมการเป็นแม่ ในหนูสาว และหนูที่กำลังตั้งท้องได้ ทำไมเมื่อเห็นหน้าลูก แม่จะรู้สึกเป็นสุข และอิ่มเอม? เกิดจากวงจรประสาทส่วน reward system ถูกกระตุ้น ซึ่งวงจรนี้เป็นวงจรประสาทที่เมื่อถูกกระต้นแล้วจะทำให้รู้สึกเป็นสุข เมื่อถูกกระตุ้นโดยตัวกระตุ้นที่ดีต่อการดำรงชีวิต เช่น อาหาร เซ็กส์ รวมถึงความรู้สึกเป็นสุขยามที่เราเสพย์ยาเสพย์ติด ก็เกิดจากการกระตุ้นวงจรนี้เช่นเดียวกัน ส่วนการเปลี่ยนแปลงที่ทำให้เกิดพฤติกรรมการเป็นพ่อนั้น ยังมีการศึกษาค่อนข้างน้อย จึงไม่ขอนำเสนอในบทความนี้ค่ะ  หากความสัมพันธ์ระหว่างพ่อ แม่ ลูกถูกทำลายลง อาจเกิดโศกนาฎกรรมกรณีที่เลวร้ายที่สุด คือการฆ่าลูก ในอาณาจักรสัตว์ การฆ่่ามักมาจาก... - ความปราถนาเพื่อให้เชื้อสายของตนสืบทอดต่อไป เช่น สิงโตตัวผู้หนุ่ม ฆ่าลูกที่เกิดจากจ่าฝูงตัวก่อน - ฆ่า และ/หรือ กินลูกที่เป็นโรค พิการ หรือตายแล้ว เพื่อ ให้ลูกที่ยังเหลือมีชีวิตต่อไป - เลี้ยงลูกไม่เป็น สัญชาติญาณการเป็นแม่หายไป แต่ในสังคมมนุษย์ เหตที่ทำให้ฆ่ามีหลากหลาย ฆาตกรรมในครอบครัว (Family homicide) อาจแบ่งเป็น: - Intimate partner: คู่สมรส หรืออดีตคู่สมรสฆ่ากันเอง - Filicide: พ่อ แม่ หรือพ่อเลี้ยง แม่เลี้ยง ฆ่าลูก หรือลูกเลี้ยง - Parricide: ลูก ฆ่าพ่อแม่ - Siblicide: การฆ่ากันระหว่างพี่น้อง หรือในหมู่เครือญาติ บทความนี้จะกล่าวถึงการฆ่าลูกค่ะ (Fillicide) การฆ่าลูก เกิดขึ้นมาคู่กับประวัติศาสตร์ รายละเอียดหากใครสนใจ เข้าไปดูได้ที่นี่ค่ะ //en.wikipedia.org/wiki/Filicide Ivan the Terrible and His Son Ivan on November 16th, 1581., a painting of the filicide by Ilya Yefimovich Repin.  เหตุที่ทำให้ฆ่า.. การฆ่าลูกแบ่งตามแรงจูงใจได้ 6 ประเภท (Resnick's classifications) Category 1: การฆ่าด้วยความรัก (Altruistc filicide ) แบ่งเป็น - ฆ่าลูกเพราะผู้เป็นพ่อ หรือแม่ ต้องการฆ่าตัวตาย แต่ไม่อยากทิ้งลูกไว้เบื้องหลัง เช่น กรณีแม่ที่เป็นมะเร็งวางยาพิษเพื่อฆ่าลูก และฆ่าตัวตาย - ฆ่าเพื่อให้ลูกพ้นความทรมานจากความเจ็บป่วย Category 2. ฆาตกรมีอาการทางจิต (acutely psychotic filicide) Category 3. ฆ่าเพราะไม่ต้องการลูก (unwanted child) Category 4. เด็กตายด้วยอุบัติเหตุจากความประมาท (accidental filicide) Category 5. ฆ่าเพราะต้องการล้างแค้นคู่สมรส (spousal revenge filicide) Category 6. ฆ่าเด็กแรกเกิด อายุน้อยกว่า 24 ชั่วโมง (Neonaticide) เกิดจากแม่อายุน้อย ที่มีสุขภาพจิตปรกติ ฆ่าลูกเพื่อปกปิดการมีลูก นอกจาสาเหตุที่มาจากจริยธรรมของผู้เป็นพ่อ แม่ ยาเสพย์ติด โรคทางจิตแล้ว ยังมีสาเหตุทางกายที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการก่อเหตุแม่ฆ่าลูกด้วย ยกตัวอย่างเช่น อารมณ์ซึมเศร้าหลังคลอด หรือ Post-partum (maternity) blues พบ >50% ในผู้หญิงหลังคลอดสองถึงสามวัน หรือหลังคลอด 3 เดือน (1013%) สาเหตุอาจมาจากการเปลี่ยนระดับฮอร์โมนหลายชนิด เช่น cortisol, oestrogen, progesterone และ allopregnanolone (progesterones neuroactive metabolite) กลไกการเปลี่ยนแปลงอารมณ์ที่เกี่ยวข้องมีหลายกลไก ยกตัวอย่างเช่น หลังคลอดมีการเปลี่ยนระดับของ Allopregnanolone สารที่มีผลลดความกังวล และลดอารมณ์ซึมเศร้า สารนี้มีผลต่อสารที่ควบคุมอารมณ์ เช่น serotonin, endogenous-opioid, oxytocin และ corticotropin-releasinghormone (CRH) โดย ตอนตั้งท้อง allopregnanolone กระตุ้นสารที่ทำให้อารมณ์เป็นสุข (feeling good) serotonin และ opioid และยับยั้ง สารที่ทำให้อารมณ์เศร้า (feeling low) คือ CRH หลังคลอด หลังคลอดลูก สารที่ควบคุมอารมณ์ในสมองของแม่จะสูญเสียความสมดุล เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด อารมณ์ที่ไม่มั่นคง และซึมเศร้าของแม่อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดเหตุฆาตกรรมทารกได้ โดยเฉพาะแม่ที่ถูกสามีทิ้ง หรือไม่มีญาติพี่น้อง  ไม่เพียงแต่แม่เท่านั้น พ่อก็เป็นฆาตกรได้ ตารางเปรียบเทียบการแบบแผนการฆ่าโดยพ่อ (Paternal fillicide) เมื่อเทียบกับแม่ (Maternal filicide) (Bourget D 2007)  จากตารางข้างบนจะเห็นได้ว่าพ่อจะฆ่าโดยใช้วิธีการที่รุนแรงกว่า เหยื่อเป็นเด็กที่อายุเฉลี่ยมากกว่า ซึ่งแรงจูงใจของการฆ่าอาจมาจากโรคจิต และอารมณ์ซึมเศร้าก็ได้  คดีการฆ่าลูกไม่ได้เป็นเรื่องไกลตัว เราพบโศกนาฏกรรมนี้ทั่วโลกทั้งประเทศที่พัฒนาแล้ว และยังไม่พัฒนา เรามาดูสถิติที่น่าสนใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ในประเทศต่างๆกัน ออสเตรเลีย ข้อมูลจาก Australian Institute of Criminology ช่วงเดือนกรกฎาคม 1989 ถึง มิถุนายน 2002 - จากคดีฆาตกรรม 4,112 ราย ฆาตกร 4,501 ราย และเหยื่อ 4,421 ราย - พบว่าเหยื่อ 1,671 (38 %) รายตายด้วยน้ำมือคนในครอบครัว ที่มา Australian Institute of Criminology, National Homicide Monitoring Program, 1989-90 to 2001-02  Filicide "abominable crimes in Australia จากสถิติการฆ่าลูก ตั้งแต่ 1 กค. 1989 ถึง 30 มิย. 2002 พบว่าเด็กถูกฆ่าเฉลี่ยปีละ 25 คน กราฟแสดงจำนวน และอายุของเด็กที่ถูกฆ่า (Victim) กราฟเส้นทึบแสดงถึงเด็กที่ถูกฆ่าโดยพ่อ หรือพ่อเลี้ยง กราฟเส้นจางแสดงถึงเด็กที่ถูกฆ่าโดยแม่ หรือแม่เลี้ยง  อาวุธที่ใช้ - ใช้แรงจู่โจม (assaultive force (46 %)) - ใช้มีด หรือของมีคม (13 %) - ใช่พิษ (10 %) ได้แก่ carbon monoxide poisoning จากเครื่องยนต์ โดยการใช้พิษมักพบในกรณีที่พ่อ แม่จงใจจะฆ่าตัวตายพร้อมลูกด้วย แรงจูงใจในการฆ่า - การทะเลาะกันในครอบครัว และความหึงหวงระหว่างคู่สมรส - ปํญหาทางจิตก่อน หรือขณะเกิดเหตุฆาตกรรมโดยพบว่า หนึ่งในสามของฆาตกรหญิงมีปํญหานี้  ญี่ปุ่น จากการรวบรวมสถิติกรณีฆ่าลูกในญี่ปุ่นช่วง 1994-2005 ทั้งหมด 933 กรณี ฆาตกร - แม่เป็นฆาตกร 511 ราย (54.8%) - พ่อเป็นฆาตกร 209 ราย (22.4%) - ทั้งพ่อและแม่ร่วมมือกัน 118 ราย (12.6%) เหยื่อ จำนวนเหยื่ออายุต่ำกว่า 15 ปี 1087 คน - เป็นเด็กชาย 552 คน (53.0%) - เด็กหญิง 490 (47.0%) คน ช่วงอายุของเหยื่อ - น้อยกว่า 1 ปี 379 ราย (35.0%) - 1 4 ปี 361 ราย (33.3%) - 5 - 9 ปี 228 ราย (21.0%) - 1014 ปี 116 ราย (10.7%)  พบการกระจายตัวของคดีการทำร้าย ฆ่าลูกทั่วญี่ปุ่น โดยพบมากในเมืองใหญ่  และมีความสัมพันธ์กับอัตราการว่างงานด้วย  นานาชาติ จากการรวบรวมสถิติกรณีพ่อฆ่าลูก ใน แคนาดา อังกฤษ ฟิจิ ฟินแลนด์ สกอตแลนด์ ตุรกี เวลส์ อเมริกา - พบว่าอายุของฆาตกรโดยเฉลี่ย 35 ปี (range 15 76 years) - อายุของเหยื่อโดยเฉลี่ย 5.5 ปี (range 1 day - 35 years) - อายุของเหยื่อที่เป็นทารก (infanticide) โดยเฉลี่ย 3.7 เดือน  แบบแผนในการฆ่า  จากสถิติที่ยกมาจะเห็นได้ว่าปัญหาการฆ่าลูก ความรุนแรงในครอบครัว สุขภาพจิตของพ่อ แม่ ไม่ใช่ปัญหาที่นานๆจะเกิดสักครั้ง การค้นคว้าด้านจิตวิทยา และประสาทวิทยา เกี่ยวกับความสัมพันธ์ในครอบครัว อาจเป็นสิ่งที่ช่วยป้องกัน ตรวจสอบผู้กระทำผิด และเป็นทางออกของปัญหานี้ได้ค่ะ ที่มา สมองของแม่ Brunton PJ, Russell JA. The expectant brain: adapting for motherhood. Nat Rev Neurosci. 2008 Jan;9(1):11-25. Filicide Bourget D, Grace J, Whitehurst L. A review of maternal and paternal filicide. J Am Acad Psychiatry Law. 2007;35(1):74-82 Classifications and Descriptions of Parents Who Commit Filicide //www.publications.villanova.edu/Concept/2005/Filicide.pdf A Meta-Synthesis of Filicide Classification Systems: The Seminal Work: Classification of Filicide by Motive //www.medscape.com/viewarticle/508550_2 กรณีพ่อฆ่าลูก West SG, Friedman SH, Resnick PJ. Fathers who kill their children: an analysis of the literature. J Forensic Sci. 2009 Mar;54(2):463-8. Epub 2009 Jan 29 สถิติการฆ่านาชาติ Oberman M. Mothers who kill: cross-cultural patterns in and perspectives on contemporary maternal filicide. Int J Law Psychiatry. 2003 Sep-Oct;26(5):493-514 สถิติการฆ่าในครอบครัวในออสเตรเลีย //www.aic.gov.au/en/publications/current%20series/tandi/241-260/tandi255/view%20paper.aspx สถิติกรณีฆ่าลูกในญี่ปุ่น Yasumi K, Kageyama J. Filicide and fatal abuse in Japan, 1994-2005: temporal trends and regional distribution. J Forensic Leg Med. 2009 Feb;16(2):70-5. Epub 2008 Oct 30 ----------------------------------------------------------------- บทความนี้มีจุดประสงค์อีกประการหนึ่ง คือ ... อยากให้ผู้อ่านได้คิดถึงเหตุผลของการกระทำของหญิงหรือชายคนหนึ่ง ยามเมื่อเราได้ข่าวการทิ้งลูก หรือการฆ่าลูก ... บางที อาชญากรรมก็ไม่ได้เกิดจากความชั่วร้ายในจิตใจของมนุษย์เสมอไปค่ะ...
|
บทความทั้งหมด
|
||||||||||||||||||||
 |
|
ผู้ติดตามบล็อก : 3 คน [
เข้ามาทักทายเห็นเปลี่ยนรูปแบบบล็อกใหม่ ไฉไลกว่าเก่า
มีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการเขียนบทความ
หากคลุมข้อความทั้งหมดแล้วเลือก blockquote จะดูเป็นระเบียบขึ้น เนื่องจากมีที่ว่างคล้ายย่อหน้า
ส่วนรูป&คลิบ หากจัดให้อยู่ตรงกลางก็ดูเป็นระเบียบกว่าเช่นกันครับ
แต่ก็แล้วแต่ เจ้าของบล็อกจัดสรรปันแต่งบล็อกตัวเองนะครับ