อ้อ!


รู้แว้ววววววว


เพราะมีหนุ่มน้อยหน้าตาหล่อเหลาไปเยี่ยมตาถึงบ้านใช่มั้ยเล่า


ตาเลยอารมณ์ดี?




อิ อิ


แน่ๆ เลย

ของดีสงขลาที่ว่านี้คือ


"มีดน้ำน้อย"

ครับผม

เพื่อให้อ่านกันได้ง่ายๆ
ขอนิยามศัพท์เฉพาะทางวิชาการก่อนละกัน
เริ่มจากคำว่า "มีด"
........
......
....
..

อ้อ!

ไม่ต้องแปลเหรอครับ
โอเคๆ

อิ อิ

เอาที่ "น้ำน้อย" ก็แล้วกันเนาะ

คือน้ำน้อยที่ว่า เป็นตำบลหนึ่งของอำเภอหาดใหญ่ครับ
อยู่ทางทิศเหนือของเทศบาลนครหาดใหญ่
มีสภาพเป็นชนบทแทบจะแท้ๆ แม้จะอยู่ติดกับเมืองบิ๊กๆ
และก็เหมือนกับเมืองขอบกระทะทั่วไป
คนหนุ่มสาวเข้าเมืองเกือบเกลี้ยง ไปทำงานกันในหาดใหญ่
รับราชการ ทำงานออฟฟิศไปตามเรื่องตามราว
ถ้ากลุ่มที่เรียนไม่สูงมากก็หางานโรงงานทำไม่ไกลบ้านนัก
แต่ก็นั่นแหละ

ยังไงๆ ในหมู่บ้านก็เหลือแต่เด็กเล็กกะคนแก่อยู่ดี
นา
ยาง
ไร่
และสวนผลไม้

ของดั้งเดิมแต่ไรมา
นับวันมีแต่จะโรยรา
เพราะคนหนุ่มสาวที่จะมาทำนุบำรุงให้เป็นผลสะพรั่งแบบที่เคยก็หาทำยาได้ยากเต้ม...ที


แล้วที่พวกผมไปเยี่ยมนี่
ไม่ใช่แค่คุณตาหิ้น ท่านนี้นะครับที่ชอบใจ
ยังมีคุณตา และคุณตาอีกตั้งหลายคนด้วยที่ดีใจที่ได้เห็นคนหล่อๆ

ม่ายเชื่อโปรดทัศนา




อิ อิ

ว่ากันตรงๆ ในความรู้สึกส่วนตัวผมแล้ว ผมรู้สึกว่าคนใต้หลายๆ ถิ่นนี่โดยภาพรวมแล้ว
ไม่ค่อยให้ความสำคัญกับศิลปะและการตกแต่งเท่าไร - ยกเว้นชาวไทยมุสลิม
หรือจะพูดให้ตรงกว่านั้นก็คือ คนที่อยู่ในวิถีมลายู
เพราะดูเหมือนคนกลุ่มนี้จะมีพรสวรรค์ร่วมกันในการสร้างลวดลายตกแต่งและให้สี
เรือ รถ กริช หรือแม้แต่บ้าน
คือบ้านแถบจังหวัดชายแดนใต้นี่ ถ้าเจอบ้านหลังคากระเบื้องสีน้ำเงินสด
ตัวบ้านด้านนอกทาสีฟ้า
แล้วแรเงาด้านหน้าด้วยสีฟ้าเหมือนกัน แต่เติมสีขาวเป็นทริ้นต์ให้ดูสว่างขึ้นละก็....รับรอง
เจ้าของบ้านเป็นมุสลิมแน่นอน
เป็นความกล้าหาญในการสื่อสิ่งที่ตัวเองชอบมาอย่างชัดเจน
ขณะที่คนไทยพุทธทั่วไปไม่กล้าทำ - แม้บางทีอยากจะทำก็ตาม ผมว่ามันส์ ดีครับ
อ้อ! คนอินเดีย อินโดนีเซียก็ประมาณนี้แหละครับ
อารมณ์ชนิดตกแต่งหรูหราฉูดฉาดเนี่ยน่ะ
มันคงระริกอยู่ในจิตวิญญาณของคนกลุ่ม มลาโย - อินโดเนเชียน มังครับ

นอกเรื่องดีจริงเรา


อีกที
คือผมว่าคนใต้ไม่ค่อยชอบตกแต่งประดับประดา
ทำอะไรขึ้นมาก็ขอให้ใช้งานได้ดีก็พอ
งานระดับวิจิตรและสั่งสมพัฒนาชั้นเชิงทางศิลปะเลยหาได้ยากเหลือเกิน
แต่ภูมิปัญญาด้านช่างโดยตรงผมเชื่อว่าไม่เป็นรองภาคไหนๆ แน่ๆ
และอีกอย่าง
อารมณ์ขันของพ่อคนช่างประดิษฐ์ชาวใต้ก็ล้นหลามเหลือเฟือ
แบบประติมากรรม "กระต่ายขูดมะพร้าว" ที่โด่งดังนั่นปะไร
ใครไม่เคยเห็นก็ลองไปค้นนิตยสารสารคดีเล่มเก่าๆ ดูนะครับ สิบปีเศษแล้วมัง
และถ้าจะดูของจริงต้องไปที่สถาบันทักษิณคดีศึกษา
ที่ ต.เกาะยอ อ.เมือง จ.สงขลา ครับผม

โปรดพิจารณาจากภาพลายเส้นประกอบสุดสวย อิ อิ

ช่างมีดน้ำน้อยมีกรรมวิธีตีเหล็กอย่างนี้ครับ
คือเริ่มต้นที่หาเหล็กเหนียวมาตีขึ้นรูปเป็นตัวมีด และ "กั่น"
กั่นคือส่วนแหลมๆ ซ้ายมือในภาพลายเส้นครับ
เอาไว้เป็นตัวแกนของด้ามมีด
ตีมีดลับคมเสร็จก็เอาด้ามมาสวมเข้าไป เชื่อมด้วยยางไม้ หรือชันอะไรก็ว่าไป
มีดพื้นบ้านส่วนใหญ่ก็เลยต้องระวังเมื่อใช้งานนานๆ ไป จุดเชื่อมด้ามกับมีดมันเสื่อม
เงื้อๆ ฟันๆ ไม่ระวัง อาจปลิวหลุดจากด้ามไปจึ๊กเอาเซ่งจี๊ใครแถวๆ นั้นก็เป็นได้
มีดฝรั่งเค้ามักทำกั่นแบนๆ เจาะรูสอง - สามรู แล้วใส่ด้าม อุดด้วยหมุด
ก็จะแข็งแรงมั่นคงกว่ามีดบ้านเราครับ

เหล็กเหนียวที่เอามาใช้ตีมีดอาจเป็นเหล็กแหนบกันกระเทือนของรถยนต์
หรือเหล็กใบเลื่อยยนต์
เผาให้ร้อนแดง เอาขึ้นทั่ง ตีรีดให้แผ่แบนบางลง จัดรูปอย่างต้องการ
มันก็จะกลายเป็นเหล็กชิ้นล่างอันนั้นแหละครับ
ได้รูปเรียบร้อยก็เอาเข้าเตาเผาอีกที ออกมาส้มแดงเรืองอ่อนตัว
เอาเหล็กสำหรับบากมาตอกบากตามแนวที่จะทำเป็นคมให้เป็นร่องตามยาว
แล้วใช้เหล็กกล้าเนื้อแกร่งที่ตัดแต่งเตรียมไว้แล้ว มาเสียบลงในร่องตามภาพ

ตี
ตี
ตี

และ ตีๆ ๆ ๆ

เอาเข้าเตา

และตีๆ ๆ ๆ ๆ

ชุดที่ 1

อันนี้สำหรับอาชีพชั้นสูง....

"ปาดตาล"
ก็ชื่อเหมือนภารกิจนั่นแหละครับ เรียกว่ามีดปาดตาล เหมือนกันทั้งสามเล่ม
อยากรู้ว่าปาดตาลทำอย่างไร อย่าให้ผมเล่าเลยครับ
ม า น ย า ว ว ว ว

อิ อิ
อ่านนี่เอาละกัน
//72.14.235.104/search?q=cache:RdbMLaIUBmoJ:www.tungsong.com/Nakorn/Agriculture/Tan.asp+%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5+%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%94&hl=th&gl=th&ct=clnk&cd=1

ชุดที่ 2

ต่อปายยยยยยย

ชุดที่ 3

สองเล่มจากซ้ายเรียก "พร้าโอ" ครับ

โอไร?
อะไรคือโอ?


ผู้รู้ท่านว่าหมายถึง "โอ่" หรือ "โอ่อ่ากรีดกราย"

เลยบางทีก็เรียกพร้าโอ บางทีก็เรียก "พร้ากราย" ครับ

คือขณะที่พร้าขอข้างบนนู้นเค้าใช้ทำมาหากิน
พวกพ่อหนุ่มอีกกลุ่มที่รักสบาย เสพการจีบหญิงต่างข้าวก็จะพกพาพร้าโอที่ว่านี้
วิธีการคือ
ลับพร้านี้ให้ขาววาว คมกริบ กลึงด้ามด้วยไม้เนื้อแข็งดำมันปลาบ โค้งงาม
สวมกั่นอย่างประณีต
เลี่ยมปลายด้ามด้วยเงินยังได้ - ถ้ายังเบี้ย (ถ้ามีตังค์ : ผู้อยากแปล)

นุ่งโสร่งหรือเตี่ยว
เสื้อไม่ต้องสวม
อวดเกลื้อนดอกดวงขาวแต้มพราวหลัง
อ้าว! เจงๆ
เมื่อก่อนเค้านิยมกัน มันประกาศความเป็นหนุ่ม
คือเด็กๆ น่ะ ไม่มีเกลื้อนหรอกครับ ต้องรุ่นหนุ่มโน้น เกลื้อนถึงจะมี
แล้วก็แบกพร้าขาววาว หงายคมขึ้นฟ้า เดินกรีดกรายอวดสาวไปทั่ว
เท่อุจจาระแตกอุจจาระแตนไปทั้งตำบลเชียว

แต่บางทีก็ถูกฟันแขนห้อยกลับมาหยอดน้ำข้าวที่บ้านเหมือนกันแหละ

ก็ไอ้บ่าวแบกพร้ามันไม่ได้มีคนเดียวในตำบลนี่คร้าบพ่อแม่พี่น้อง!


ต่อมาเป็นมีดสำหรับงานชั้นต่ำครับ.....อิ อิ
พูดเล่นครับ
เด๋วคนบ้านเราน้อยใจ
จะล้อกับมีดปาดตาลที่ว่าเป็น "งานชั้นสูง" น่ะครับ

อันนี้เป็น "พร้าหวด" หรือ "มีดหวด"
มีดปลายตัด ตัวใบมีดหักทำมุมกับบ้องราว 120 องศา
ทำด้ามยาวเมตรเศษสวมลงบ้อง
เวลาใช้ให้ตั้งท่าคล้ายไดรฟ์กอล์ฟ
ใบมีดจะขนานกับพื้นพร้อมที่จะปาดคมปลิดหญ้ากอและวัชพืชให้โล่งเตียน
หวดเหมือนหวดกอล์ฟแหละครับ
ถ้าข้อลำแกร่งหน่อยก็จับด้ามมือเดียว เหวี่ยงมีดเฉวียงวนคล้ายกงจักรลุยตัดหญ้าก็ยังได้
จับจังหวะให้ดีๆ หวดกันมันเลยละครับ

สุดท้ายของชุดสามนี้ "เคียว" ครับ เกี่ยวหญ้าให้วัวให้แพะให้หมูเน่อ
มิใช่เกี่ยวข้าว
เพราะแถวบ้านผมไม่เก็บเกี่ยวข้าวด้วยเคียว
อันนี้ถ้าไม่get ให้อ่านเพิ่มเติมได้ที่ "เก็บข้าวที่บางแก้ว" ครับ

ชุดที่ 4

สุดท้ายแล้วแหละ

แถมนิดนึง!
อันนี้สากลครับ ไม่ใช่เทคนิกเฉพาะถิ่น
คือวิธีทดสอบคมมีด โดยเฉพาะพวกมีดงานละเอียดอย่างปาดตาล
ลับเสร็จลองคมครูดที่ปลายนิ้วว่าคมเบี่ยงหรือเปล่า
แล้วก็ถึงทีทดสอบว่าคมจริงหรือไม่
เอาคมมีดครูดกับเส้นผม แบบสับๆ ตรงท้ายทอยครับ
ถ้าครูดแล้วรูดปรื๊ดไปก็หมายความว่ายังคมไม่พอ
แต่ถ้าครูดแล้วสะดุดติด แสดงว่า ใช้การได้แล้ว
OK

ทุกวันนี้เรายังพอได้ยินเสียกโป๊กเป๊ก
แว่วมาจากชุมชนน้ำน้อยละแวกที่มีการตีมีดนี้ได้อยู่บ้าง
แม้ครอบครัวที่สืบทอดการตีมีดแบบพี่มนูญยังมีเหลืออยู่ไม่มากนัก
ตำนานการตีมีดของคนน้ำน้อยที่เคยรุ่งเรืองขนาดคนบ้านอื่นต้องเดินทางเป็นร้อยกิโลเมตร
มารอเอามีด ถึงค้างคืนหลายๆ คืนก็มีนั้น
มาบัดนี้ยิ่งนับวันจะถดถอยน้อยลง เพราะวิถีชุมชนเปลี่ยนไป
มีดหั่นหยวกไม่จำเป็น เพราะหมูกินอาหารสำเร็จจากโรงงาน
มีดผ่าฟืนจะมีความหมายอะไร ในเมื่อใช้แก๊สกันทุกครัวเรือน?
ตาลโตนดยืนต้นตายเกือบหมดแล้ว เพราะน้ำเค็มนากุ้งรุกที่นา
แล้วความคมของมีดปาดตาลก็คงแค่รอวันสึกหรอด้วยคราบสนิมอยู่ข้างฝาบ้านโน่น
มีดหวดที่หนักจนชวนให้แขนเคล็ด
ยังไงก็ตัดหญ้าได้เร็วไม่เท่าเครื่องตัดแบบสะพายไหล่กระมัง?
.......ฯลฯ


เหลือแต่พร้าขอที่ยังพอจำเป็นกับงานสับรานถางถากเล็กๆ น้อยๆ รอบบ้าน
ซึ่งไม่นานก็อาจถึงกาลสิ้นอายุ
เมื่อรอบบ้านมีแต่คอนกรีตปูพื้น หาที่ปลูกส้มสูกลูกไม้ไม่ได้


แต่สถานการณ์วันนี้ก็ยังไม่เลวร้ายขนาดนั้นหรอกครับ
มีดจากโรงมีดพี่มนูญยังคงขายได้หมดเกลี้ยง
ตีเท่าไหร่ขายได้เท่านั้น ตามออเดอร์แหละครับ
ถ้ามีกำลังตีเพิ่มก็น่าจะยังขายได้หมดอยู่ดี
แต่คงเพิ่มยาก เพราะขาดลูกมือที่มาฝึกเรียนเพื่อเป็นลูกมือทำมีด
ดูเหมือนว่างานโรงงานและลูกจ้างบริษัท
หรือแม้แต่เป็น รปภ. ก็ยังเท่กว่าหน้ามันตีมีดอยู่หน้าเตาเป็นอันมาก
แถมเหนื่อยน้อยกว่าอีก
นี่แหละครับเรื่องที่น่าห่วง

วันที่ผมไปเยี่ยมโรงมีดนั้น
หลายคนเสนอว่าถ้าจะรักษาอาชีพนี้ไว้
และผลักดันให้เติบโตขึ้นมาได้
พี่มนูญและทีมงานคงต้องทำมีดเป็นสองกลุ่มตามลักษณะใช้สอย
คือทำเป็นมีดสวยงามแบบอรัญญิกหรือมีดอุทัย
ใช้สเตนเลสเป็นวัสดุ เพื่อได้งานที่แวววาวสวยงามปลอดสนิม
แต่สร้างแบบให้มีอัตลักษณ์ถิ่นน้ำน้อย
แบบนี้ราคาแพงและเปิดตลาดสากลได้ไม่ยาก ในฐานะมีดประดับ
อีกส่วนก็ทำงานคุณภาพแบบใช้งานจริงได้ดีเป็นเลิศแม้ไม่ค่อยงาม - เหมือนเดิม

ก็ได้แต่หวังว่าลมหายใจที่เปี่ยมไปด้วยความภาคภูมิของบรรพบุรุษ ในนาม "มีดน้ำน้อย" นี้
จะคงดำรงอยู่ได้อีกนาน

อย่างน้อยก็ตราบเท่าที่ชีวิตที่แนบแน่นกับสวนกับนาเหล่านี้ยังคงอยู่


อืม..........

ตายแล้ว!

เพิ่งนึกออกว่าสั่งเสียมแบบที่ไม่มีขายในตลาดเอาไว้ด้ามนึง
ตั้งเดือนแล้ว ยังไม่ได้ไปเอาเลย
อิ อิ
ดีนะเนี่ย ที่เอาเรื่องนี้มาเขียน

ไม่งั้นพี่มนูญบ่นตาย

ไอ้นี่.........

สั่งทำแล้วก็ไม่มาเอา

เอ้อ

ถ้าได้มาแล้วจะถ่ายรูบมาให้ดูครับ

ขอบคุณที่หลงมาอ่านครับ.

Create Date : 06 พฤศจิกายน 2549
Last Update : 27 พฤษภาคม 2551 1:02:57 น.		59 comments
Counter : 11817 Pageviews.
Share Tweet