BlogGang.com : : sirivinit : ปฏิคาหก - ปัจจุธรณ์

ปฏิคาหก - ปัจจุธรณ์ - อธิษฐาน

"ลดามาศสีทองละอองนวล ชวนอธิษฐานพานพบพระ"

ปฏิคาหก แปลว่าผู้รับ คู่กับคำว่า ทายก ที่แปลว่า ผู้ให้

ปฏิคาหก หมายถึงผู้รับทาน ผู้รับของถวายจากทายก ปกติใช้กับนักพรต นักบวช หรือบรรพชิต เช่นภิกษุสามเณร ในบุคคลทั่วไปก็มีใช้บ้างในกรณีที่เป็นผู้เข้าไปรับทานจากทายกผู้ใจบุญ เช่นพระเวสสันดรให้ทานก็มีปฏิคาหกที่เป็นคนทั่วไปมารับทานกันมาก

ปฏิคาหก ที่เป็นพระอริยบุคคลและเป็นผู้ทรงศีลทรงธรรมถือว่าเป็นปฏิคาหกผู้ยอดเยี่ยม นำให้ทายกผู้ถวายได้รับบุญอานิสงส์มาก เพราะเป็นปฏิคาหกผู้หมดกิเลสแล้วหรือเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ เป็นผู้ปฏิบัติธรรม

ปัจจุธรณ์ แปลว่า ถอนคืน การถอนคืน ใช้คู่กับคำว่า อธิษฐาน ที่แปลว่า การตั้งใจไว้ การผูกใจไว้

ปัจจุธรณ์ เป็นภาษาพระวินัย คือมีธรรมเนียมว่า เมื่อพระภิกษุได้ผ้าใหม่มา ตั้งใจจะใช้สอยเป็นผ้าชนิดใด เช่น เป็นสบง เป็นจีวร เป็นต้น ก็อธิษฐานตั้งใจกำหนดให้เป็นผ้าชนิดนั้นแล้วใช้สอย เมื่อต้องการจะเลิกใช้หรือเปลี่ยนใหม่ ก็ต้องเลิกด้วยการถอนคืนอธิษฐานผ้านั้น มิให้เป็นผ้าครองตนก่อน เรียกการถอนคืนเช่นนั้นว่า ปัจจุธรณ์

ปัจจุธรณ์ มีคำสำหรับกล่าวถอนตามพระวินัยโดยเฉพาะ เมื่อกล่าวถอนแล้วผ้านั้นก็หมดสภาพจากการเป็นผ้าอธิษฐานหรือผ้าครอง และต้องอธิษฐานผืนอื่นใช้แทนต่อไป

อธิษฐาน (อ่านว่า อะ-ทิด-ถาน, อะ-ทิด-สะ-ถาน) มี สองความหมายได้แก่ ความหมายแรกคือ การตั้งมั่นหรือการตัดสินใจ และความหมายที่สองคือ การตั้งใจหรือการผูกใจ

อธิษฐานในความหมายของการตั้งมั่น

อธิษฐาน แปลว่า การตั้งมั่น การตัดสินใจ การตั้งความปรารถนา ทั่วไปหมายถึงการตั้งใจมุ่งผลอย่างใดอย่างหนึ่ง, การตั้งจิตร้องขอสิ่งใดสิ่งหนึ่งต่สิ่งศักดิ์สิทธิ์, การนึกปรารถนาสิ่งที่ต้องการจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น ตั้งจิตอธิษฐานขอพรจากพระ นึกอธิษฐานในใจขอให้เดินทางแคล้วคลาด เป็นต้น

คำว่า อธิษฐาน ในคำวัดหมายถึงความตั้งใจมั่นคงตัดสินใจรักษาสัจจะ ตั้งใจประกอบความเพียร ตั้งใจเสียสละ ตั้งใจทำบุญ ตั้งใจหาความสงบ เป็นต้น

อธิษฐานในความหมายของการตั้งใจ

อธิษฐาน แปลว่า การตั้งใจไว้ การผูกใจไว้ ใช้คู่กับคำว่า ปัจจุธรณ์ ที่แปลว่า ถอนคืน, การถอนคืน เป็นภาษาพระวินัย คือมีธรรมเนียมว่าเมื่อพระสงฆ์ได้ผ้ามาใหม่ ตั้งใจจะใช้เป็นผ้าชนิดใด เช่นเป็นสบงสำหรับนุ่ง เป็นจีวรสำหรับห่ม ก็อธิษฐานคือตั้งใจกำหนดผูกใจไว้ว่าจะใช้สอยเป็นผ้าชนิดนั้น เมื่ออธิษฐานเสร็จแล้วเป็นอันถูกต้องและใช้สอยได้ตามพระวินัย เรียกผ้านั้นว่า ผ้าอธิษฐาน ผ้าครอง หรือ สบงอธิษฐาน จีวรอธิษฐาน

แม้บาตรก็ต้องอธิษฐานก่อนใช้เช่นกัน เมื่ออธิษฐานแล้วเรียกว่า บาตรอธิษฐาน

มีคำสำหรับอธิษฐานตามพระวินัยโดยเฉพาะ เมื่อต้องการจะเลิกใช้หรือเปลี่ยนใหม่ก็ทำได้โดยการปัจจุธรณ์เสียก่อน

ศุภสวัสดิ์วุธวารมงคล บันดาลดลสิริสวัสดิ์มนัสปรีดิ์ค่ะ

Create Date : 03 สิงหาคม 2553

Last Update : 5 สิงหาคม 2553 1:11:10 น.

0 comments

Counter : 3127 Pageviews.