BlogGang.com : : sirivinit :

คิริสึโบะ .. นางกำนัลตำหนักคิริ

ต้นคิริ

ดอกและใบคิริ

คิริสึโบะ เป็นบทแรกของ ตำนานเก็นจิผลงานของ มุราซากิ ชิคิบุ ที่มีทั้งหมด 54 บท

ที่มาของชื่อบท คิริสึโบะคิริ (桐 - kiri ) นั้น มากจากชื่อต้นไม้ยืนต้นชนิดหนึ่งในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า ต้นคิริ ( 桐 kiri) ในภาษาไทยเรียกว่า ต้นทัง ภาษาอังกฤษเรียกว่า เพาโลว์เนีย ( Paulownia )

ไม้สกุลเพาโลว์เนียเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นสีเทาน้ำตาลหรือดำ เปลือกต้นเรียบเมื่อยังอ่อน แต่จะแตกเป็นร่องตามยาวเมื่อต้นแก่และเป็นโพรงภายใน

ใบ จะรวมอยู่เป็นพุ่มตรงปลายยอดคล้ายร่ม ใบส่วนใหญ่แตกแบบตรงกันข้ามเป็นคู่ๆ (opposite leaf let) กิ่งก้านแตกแบบ Pseudo-dichotomous ใบของต้นอ่อนจะมีขนาดใหญ่ ลักษณะใบกว้างรูปร่างคล้ายหัวใจ ปลายใบแหลม รูป elongale deltiod ovate หรือ cordate ovate

ใบมีความยาวประมาณ 24 เซนติเมตร กว้าง 20 เซนติเมตร ก้านใบยาวมีขนอ่อนๆ เต็มไปหมด หูใบยาว ขอบใบหยักแบบฟันปลา ต้นแก่จะมีใบขนาดเล็กกว่า และขอบใบจะเรียบหรือเกือบเรียบมีขนปกคลุม

ใบที่เกิดจากหน่อที่แข็งแรงจะมีขนน้อยกว่าใบ ที่เกิดจากกิ่งแขนงที่เจริญเต็มที่แล้ว และใบที่เกิดตามข้อต่ำๆ ของกิ่ง จะมีขนน้อยกว่าข้อที่อยู่สูงขึ้นไป ใบที่อยู่ใกล้ดอกจะมีขนมากที่สุด

ดอก เป็นช่อแบบ pedunculate หรือ subsessile ประกอบด้วยดอกเล็กๆ จำนวน 3-5 ดอก ช่อดอกอยู่ระหว่างกิ่งกับก้านใบ ดอกมีสีม่วงอ่อน เหลืองอ่อนและขาว ลักษณะเป็นกะเปาะตรงโคนยาวประมาณ 10 เซนติเมตร ดอกบานตรงปลายคล้ายรูปแตรมี 5 กลีบ เป็นรูปคลื่น

เกสรตัวผู้มี 4 อัน อันใหญ่ 2 และเล็ก 2 อัน เส้นใยของดอกไม่เรียบยาวและกลม มีขน มีก้านเกสรยาว ดอกจะบานจากโคนไปปลายช่อ ดอกจะออกเมื่อมีอายุประมาณ 8-10 ปี ในถิ่นกำเนิดออกดอกในเดือนสิงหาคม ส่วนที่ปลูกในไทยปรากฏว่า ออกดอกราวเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม และบานในราวเดือนมีนาคมถึงเมษายน

สึโบะ (壺 - tsubo) นั้น หมายถึง บริเวณสวนเล็กๆ ระหว่างหมู่ตึกในพระราชวัง

ดังนั้น คิริสึโบะ ชื่อบทที่ 1 ในตำนานเก็นจินั้น หมายถึง

1. บริเวณสวนที่มีต้นทังปลูกอยู่ ณ. ที่นี้เป็นชื่อเรียกตำหนักแห่งหนึ่ง ภายในพระราชวัง เฮอันเคียว

2. ชื่อเรียกแทนชื่อจริงของตัวละครที่ปรากฏอยู่ในเรื่อง และอาศัยอยู่ในตำหนักคิริ เช่น คิริสึโบะ โนะ โคอิ - นางกำนัลตำหนักคิริ ( kiritsubo no koi ) มารดาของเก็นจิ และ จักรพรรดิคิริสึโบะ พระราชบิดาของเก็นจิ

ตัวละครหลักในบท คิริสึโบะเก็นจิ ตั้งแต่เกิดจนอายุ 12 ปี

นางกำนัลตำหนักคิริ (คิริสึโบะ โนะ โคอิ kiritsubo no koui) มารดาของเก็นจิ

จักรพรรดิคิริสึโบะ พระราชบิดาของเก็นจิ

ยายของเก็นจิ

องค์รัชทายาท พระโอรสองค์โต พี่ชายต่างมารดาของเก็นจิ พระชนมายุ 7 พรรษาในขณะที่เก็นจิอายุได้ 4 ปี

พระชายาตำหนักโคคิ ( โคคิเด็ง โนะ เนียวโกะ kokoden no nyogo ) พระราชมารดาขององค์รัชทายาท

ยูเงย์ โนะ เมียวบุ (Yugei no Myoubu ) นางในผู้ถวายการรับใช้พระจักรพรรดิ

เมียวบุ (命婦) [2] เป็นชื่อตำแหน่งของนางในราชสำนักที่มีระดับอยู่ในขั้น 5 หรือเป็นขุนนางชั้นกลางๆ

โหราจารย์จากเกาหลี
อุไดเบ็น ( Udaiben ) พันเอกฝ่ายขวา

ไนชิโนะสุเกะ ( 典侍 Naishi no suke ) ตำแหน่งของนางในราชสำนัก ในราชสำนักจะมีตำแหน่งนี้ 4 คน โดยธรรมดาแล้วจะเป็นธิดาของขุนนางตำแหน่งไดนะกอน และ จูนากอน บางนางรับรู้กันว่าเป็น 1 ในสนมของพระจักรพรรดิ บางที แม่นมของจักรพรรดิก็สามารถจะได้รับตำแหน่งไนชิโนะสุเกะนี้

พระชายาฟุจิทสึโบะ ( Fujitsubo ) พระราชธิดาของจักรพรรดิองค์ก่อน เข้าวังเมื่ออายุได้ 16 ปี ในขณะที่เก็นจิอายุได้ 11 ปี

เฮียวบุเคียวโนะมิยะ ( Hyoubukyou no Miya ) องค์ชายเจ้ากรมกลาโหม เป็นพี่ชายคนโตของ ฟุจิทสึโบะ

สะไดจิน ( sadaijin ) เสนาบดีฝ่ายขวา ต่อมาเป็นพ่อตาของเก็นจิ ตอนเขาอายุได้ 46 ปี

อาโออิ ( aoi ) บุตรีของสะไดจิน ต่อมาแต่งงานกับเก็นจิ เมื่อนางอายุได้ 16 และ เก็นจิอายุได้ 12 ปี

โทโนะจูโจ ( Tou no Chuujou ) บุตรคนโตของสะไดจิน พี่ชายของอาโออิ

องค์หญิงโอมิยะ ( Omiya ) ภรรยาของสะไดจิน น้องสาวของจักรพรรดิคิริสึโบะ มารดาของอาโออิ และ โทโนะจูโจ

อุไดจิน ( Udaijin ) เป็นตาขององค์ชายรัชทายาท และ เป็นบิดาของพระชายาตำหนักโคคิ

เรื่องย่อ

ในรัชสมัยของจักรพรรดิพระองค์หนึ่ง ยังมีนางกำนัลฐานันดรต่ำต้อยผู้เป็นที่สนิทเสน่หาขององค์จักรพรรดิเหนือผู้ใด พระชายาพระสนมศักดิ์สูงต่างคิดว่านางใฝ่สูงเกินศักดิ์

ด้านนางในที่มีฐานันดรต่ำกว่า ต่างพากันริษยานาง ทุกสิ่งที่นางกำนัลตำหนักคิริทำดูเหมือนจะไปทำให้ผู้คนต่างๆไม่พอใจนางเสมอ จนนางเครียดและล้มป่วย ใช้เวลาอยู่ที่บ้านเดิมมากว่าในราชสำนัก และโชคชะตาก็บันดาลให้นางคลอดพระโอรส ที่งดงามเกินพรรณนาหนึ่งพระองค์

พระจักรพรรดิแทบอดพระทัยไม่ไหว ที่จะรับโอรสน้อยเข้าวังตั้งแต่แรกเกิด ยามเมื่อพระองค์นำทารกน้อยเข้าวังนั้น ดอกคิริพากันบานสะพรั่งเต็มสวน นางกำนัลตำหนักคิริถูกกลั่นแกล้งอย่างโหดร้ายจนกระทั่งตายไปในที่สุด

พระโอรสองค์โตของจักรพรรดิคิริสึโบะนั้น เป็นหลานของอุไดจินผู้เรืองอำนาจ ด้วยอำนาจสนับสนุนอันยิ่งใหญ่นี้ ทุกคนต่างพากันคิดว่า เขาต้องได้เป็นรัชทายาทแน่นอน แม้ว่า พระโอรสที่เกิดกับนางกำนัลตำหนักคิริจะเป็นเด็กชายที่งดงามเหนือกว่าเพียงใดก็ตาม

ลมในฤดูใบไม้ร่วงพัดพาให้ยามเย็นค่ำหนาวจับใจ องค์จักรพรรดิจมอยู่ในความโศกเศร้า พระองค์ส่งนางใน นาม ยูเงย์โนะเมียวบุ ส่งพระราชสาส์นไปให้ยายของเก็นจิ ในค่ำคืนจันทร์สาดแสงงดงาม

เมียวบุนั่งรถเทียมวัวไปถึงหน้าบ้านของยายของเก็นจิ หนทางสู่ตัวบ้านนั้นเต็มไปด้วยหญ้ารกเรื้อ ลมยามฤดูสาร์ทพัดกรรโชกน่ากลัว ท่านยายไม่อาจข่มกลั้นน้ำตา หลังจากนางได้อ่านพระราชสาร์น

ในความนั้น กล่าวว่า พระองค์เศร้าโศกเสียพระทัยอย่างลึกซึ้งต่อการจากไปของนางกำนัลตำหนักคิริ และประสงค์จะรับตัวพระโอรสไปอยู่กับพระองค์ในวัง

เมื่อเมียวบุกลับวัง นางยิ่งสะเทือนใจ เมื่อพบว่าจักรพรรดิรอคอยการกลับมาของนางอยู่ พระองค์ทรงชมสวนที่ตบแต่งอย่างวิจิตรเบื้องหน้า ใบไม้แดงเต็มที่ในฤดูใบไม้ร่วง ดอกไม้ต่างแข่งกันเบ่งบาน พระองค์ทรงตรัสกับนางใน 2-3 นางอยู่

เรื่องบทกวีประกอบภาพเรื่อง ลำนำโศกนิรันดร์ ของไป๋จวีอี้ ที่วาดโดยองค์จักรพรรดิอุดะ กวีที่กล่าวถึงองค์จักรพรรดิถังเสวียนจงอาลัยถึงพระชายา หยางกุ้ยเฟย ผู้วายชนม์ นั้นช่างเตือนพระทัยของจักรพรรดิคิริสึโบะให้อาลัยถึงนางกำนัลกำหนักคิริ

พระองค์ยินดีนักที่ได้รับจดหมายตอบจากยายของเก็นจิ ที่เมียวบุนำมาประทานพระองค์ ใจความว่า ยายของเก็นจินั้นห่วงใยในอนาคตของหลานชาย

เมียวบุนำของที่ระลึกถึงคนตายที่ยายของเก็นจิมอบให้ มาให้พระจักรพรรดิทอดพระเนตร พระองค์ยิ่งพิศ ความทรงจำเกี่ยวกับนางกำนัลเรือนคิริยิ่งย้อนกลับมาซ้ำแล้วซ้ำเล่าตั้งแต่วันแรกพบ

วันเดือนเคลื่อนไป องค์ชายน้อยๆได้เข้ามาประทับในราชวังเมื่ออายุได้ 7 ปี อุปทูตจากเกาหลี ผู้ซึ่งมีชื่อเสียงด้านดาราศาสตร์และการพยากรณ์เดินทางมาถึง จักรพรรดิทรงเรียกตัวเขาเพื่อปรึกษาหารือ

โดยพระองค์ส่งเก็นจิไปที่หอโคโระ (โคโระคัง) ซึ่งเป็นสถานที่จัดเลี้ยง โดยอ้างว่าเก็นจิเป็นบุตรของอุไดเบ็น โหรชาวเกาหลีโคลงศีรษะด้วยความประหลาดใจ

"เด็กคนนี้มีลักษณะที่จะได้ดำรงฐานันดรสูงสุด และอาจจะเป็นถึงบิดาแห่งราชอาณาจักร " เขาพึมพำกับตัวเองต่อว่า "สงสัยข้าจะทำนายผิด ลักษณะของเด็กคนนี้ไม่ใช่ลักษณะของคนที่จะมีตำแหน่งเพียงขุนนางเท่านั้น"

อุไดเบ็นสนใจกวีจีนและสนทนากับชาวเกาหลีอย่างถูกคอ เด็กชายแต่งบทกวีจนได้รับคำชมมากมาย

ต่อมาจักรพรรดิรับพระชายาใหม่ ที่มีหน้าตาคล้ายนางกำนัลเรือนคิริผู้ล่วงลับเข้าวัง พระองค์ทรงโปรดปรานนางมาก ผู้คนพากันตั้งฉายาพระโอรสน้อยว่า เก็นจิผู้เจิดจรัส และ พระชายาฟุจิทสึโบะว่า พระชายาสุรีย์ฉาย ส่วนตัวพระจักรพรรดิทรงประสงค์ให้ทั้งสองสนิทสนมกลมเกลียวกัน

เมื่อเก็นจิอายุได้ 12 ปี เขาเข้าพิธีเกมปุกุ ( พิธีบรรลุนิติภาวะของเด็กชาย ) ที่จัด ณ ตำหนักเซย์เรียว ( Seiryouden ) ด้วยใบหน้าที่อ่อนเยาว์ และทรงผมแบบเด็กชายเล็กๆ ทำให้องค์จักรพรรดิทรงไม่อาจหักพระทัย ที่จะเห็นผมไว้ยาวนั้นถูกตัดออกเป็นทรงผมแบบผู้ใหญ่

เมื่อปอยผมถูกตัดออก จักรพรรดิทรงคิดถึงนางกำนัลที่ล่วงลับอย่างสุดหัวใจ พิธีผ่านพ้นไป เด็กชายเปลี่ยนการแต่งกายเป็นแบบผู้ใหญ่ และออกร่ายรำเพื่อขอบคุณเทพเจ้า ณ ลานพระราชวัง

องค์จักรพรรดิทรงปลาบปลื้มพระทัยใหญ่หลวง ถึงแม้พระองค์จะเคยลืมอดีตขมขื่นไปได้ชั่วขณะหนึ่ง แต่บัดนี้อดีตนั้นย้อนกลับมา หลังพิธีจบสิ้น เด็กชายกลายเป็นผู้ใหญ่ องค์จักรพรรดิพบว่า พระโอรสในเครื่องแต่งกายและทรงผมแบบผู้ใหญ่ กลับรูปงามขึ้นอีกมากจนน่าประหลาดใจ

เก็นจิสมรสกับท่านหญิงอาโออิ บุตรีของสะไดจิน ผู้มีอายุแก่กว่า และนางไม่พอใจที่ต้องแต่งงานกับเด็กน้อยอายุ 12 ปี ทั้งสองมีความสัมพันธ์ที่เย็นชาต่อกัน สำหรับเก็นจิแล้ว พระชายาฟุจิทสึโบะคนเดียวเท่านั้นที่งดงามที่สุดในใจของเขา

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ศุกรวารสวัสดิ์วิบูลย์ค่ะ

Create Date : 10 มิถุนายน 2554

0 comments

Last Update : 10 มิถุนายน 2554 13:13:16 น.

Counter : 1974 Pageviews.