เนระพูสีไทย(Bat Flower)....ดอกไม้สีดำที่พบแห่งเดียวในโลก เนระพูสีไทย (Bat Flower) ดอกไม้สีดำที่พบแห่งเดียวในโลก ที่สำคัญมันคือ ดอกไม้ป่าของไทย วงศ์ : Taccaceae ชื่อสามัญ : Bat Flower ชื่อวิทยาศาสตร์ : Tcca chantrieri.,Andr. ชื่ออื่น : เพี้ยฟานโคก ค้างคาวขาว ค้างคาวดำ (ต้นที่มีก้านดำ) ภาคใต้ = หมากแฟล จตุจักร Batman ดีงูหว้า (เหนือ) คลุ้ยเสีย ว่านหัวเลย ว่านหัวลา (จันทบุรี) ดีปลาช่อน (ตราด) นิลพูสี (ตรัง) มังกรดำ (กรุงเทพฯ) ม้าถอนหลัก (ชุมพร) ว่านพังพอน (ยะลา) บีเมย (ภูไทย) ว่านหัวลา ,ว่านหัวฟ้า ,ดีปลาช่อน ,มังกรดำ ถิ่นกำเนิด : ประเทศไทย ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ต้น ไม้ล้มลุก คล้ายใบตระกุลบอน อายุหลายปีมีเหง้าใต้ดิน รูปทรงกระบอก สูงง 30-50 ซม. ใบ เรียงสลับเวียนเป็นรัศมี รูปวงรี รูปขอบขนานถึงรูปใบหอกกว้าง 6-18 ซม. ยาว 25-60 ซม. ก้านใบแผ่เป็นครีบ ดอก คล้ายค้างคาวบิน บาน 2-3 สัปดาห์ ลักษณะเป็นดอกช่อ ซี่ร่ม มีดอกย่อย 4-6 ดอก มีสีม่วงแกมเขียวถึงสีม่วงดำ ใบประดับ 2 คู่ สีเขียวถึงสีม่วงดำเรียงตั้งฉากกัน เมล็ด เมล็ดรูปไต ผล ผลสด รูปขอบขนานแกมสามเหลี่ยม มีสันเป็นคลื่นตามยาว หัว มีหัวใต้ดิน การขยายพันธุ์ แยกกอ ฤดูกาลขยายพันธุ์ ตลอดปี สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการเจริญเติบโต ชอบที่ชื้นแฉะ แดดจัด ใกล้หนองน้ำ ความสัมพันธ์กับระบบนิเวศน์ อยู่ตามร่มไม้้ การใช้ประโยชน์ ทางอาหาร ใบยอดอ่อน เผาไฟ ลวกต้ม กินกับป่น ลาบ ทางยา หัว หั่นแว่น ดองเหล้า เป็นยกบำรุงกำลัง มูเซอใช้ต้น ใบ ราก ต้มกิน แก้มะเร็ง การใช้สอยอื่น ไม้ประดับ ฤดูกาลที่ใช้ประโยชน์ มีทุกฤดูกาล ในโลกแห่งพฤกษศาสตร์ เชื่อกันว่า บรรดาพืชที่นับเป็นสิ่งมหัศจรรย์สุดยอดของโลกพฤกษศาสตร์ ไม่มีพืชชนิดไหนเกินหน้าพวก “ พืชกินแมลง “ หรือ Carnivorous Plant ไปได้ แต่ก็ยังมีพวกที่แปลกประหลาดมากอีกพวกหนึ่ง ก็คือ พวกที่ออกดอกเป็นสีดำ และยังใช้ชีวิตอยู่ในความมืดเหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ที่เรียกว่าค้างคาวเหมือนสามัญนามของเนระพูสีไทย พืชที่ต้องเจริญเติบโตและเคลื่อนไหวในความมืดมิดเช่นเดียวกับความเป็นอยู่ของค้างคาวนั่นเอง พูดถึงค้างคาวแล้วต้องแทรกนิดนึงเพราะเกี่ยวเนื่องกันอยู่ในแง่ของชีวิต ที่คล้ายคลึงกันระหว่างสัตว์กับพืช ค้างคาวในโลกมีอยู่มากมายหลายพันธุ์ ตัวเล็ก ตัวใหญ่ โตขนาดน้องๆแม่ไก่ก็มี บางอย่างกินผลไม้ บางอย่างกินเนื้อสัตว์ บางอย่างก็ดูดเลือดสัตว์อื่นกินเป็นอาหาร เช่นค้างคาวผี หรือค้างคาวแวมไพร์ บางพวกที่มีขนาดเล็กมาก เล็กเท่า แมลงภู่ ส่วนมากมักจะดูดน้ำหวานในดอกไม้กินเป็นอาหาร เรียกว่า “ค้างคาวดอกไม้” ค้างคาวตัวเล็กที่สุด ในโลก พบในครั้งแรกในเมืองไทย และอาจมีอยู่ในโลกเพียงแห่งเดียว คือที่ น้ำตกไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี ผู้ที่ค้นพบค้างคาวดอกไม้ตัวนี้คือ นายกิติ ทองลงยา นักสัตวศาสตร์ของไทย ผู้ซึ่งค้นพบ “นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร” ( Pseudochelidon sirintarae) เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๑ ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๑๖ นายกิติทองลงยา ก็พบค้างคาวดอกไม้ตัวที่เล็กที่สุดในโลก ซึ่งเรียกกันในปัจจุบันว่า “ค้างคาวคุณกิติ” และได้ชื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ค้นพบในพากย์ละตินว่า Craseonycteris thonglongyai หรือ “ค้างคาวทองลงยา” การเปรียบเทียบให้เห็นความคล้ายคลึงกันของพืชและสัตว์ ระหว่างสัตว์ ค้างคาวดอกไม้ ( Flower Bat ) กับพืชดอกไม้ค้างคาว ( Bat Flower ) และพวกพ้องของเนระพูสีไทย ในด้านต่างๆโดยเรียบเรียงได้ดังนี้ ที่อยู่อาศัย ดอกไม้ค้างคาวและเนระพูสีไทย เกิดและอาศัยอยู่ในป่าดงดิบชื้น ตามหุบเหวลึก หรือบนพื้นดินที่ปกคลุมด้วยต้นไม้หนาแน่นเหมือนดอกไม้ค้างคาวที่อาศัยหลบซ่อนตัวในที่มืดมิดตามถ้ำ หน้าผาสูงและหุบเหวลึกและในไร่สวนที่มีพุ่มไม้หนาแน่น ลักษณะการพักนอน เนระพูสีไทยหรือดอกไม้ค้างคาวพวกนี้ จะมีก้านดอกชูขึ้นเหนือพื้นดิน ราว 1 ฟุตดอกออกเป็นช่อที่ปลายก้านดอก ดอกจะบานในเวลากลางคืนและบานช้ามาก เมื่อใกล้รุ่งจะชะงักการบานไว้ กว่าจะบานเต็มที่จนครบขบวนการบานต้องใช้เวลานานตั้งแต่ 7-10 คืนทีเดียว เพราะบานได้ทีละนิดเดียวเหมือนค้างคาวดอกไม้ที่ใกล้รุ่งต้องกลับรังนอน ลักษณะการพักนอน ดอกค้างคาวจะพักนอนทันทีเมื่อใกล้รุ่ง ปล่อยให้ดอกและเกสรที่ยาวเฟื้อยงุ้มลงสู่ดิน เหมือนการพักนอนของค้างคาวดอกไม้ ที่ห้อยหัวลงสู่ดิน กลิ่น อันไม่น่าพิสมัยของดอกไม้ค้างคาวมีกลิ่นเหม็นสาบหืนๆคล้ายกลิ่นสาบตามถ้ำหรือถิ่นที่มีค้างคาวอาศัย สี ดอกไม้ค้างคาวหรือเนระพูสีไทย เป็นดอกไม้สีดำพวกเดียวในโลก และพบในเมืองไทย สีออกไปทางดำคล้ำเหมือนสีค้างคาวนั่นเอง ความเชื่อ คนจีนโบราณเชื่อว่าค้างคาวดอกไม้เป็นสัตว์แห่งโชคลาภ ซึ่งสามารถจะนำความสำเร็จมาสู่มนุษย์ได้หากมันได้เข้าไปอาศัยในเขตบ้านชานเรือน ส่วนชาวไทยโบราณบางกลุ่ม เชื่อว่า ต้นเนระพูสีไทย หรือดอกไม้ค้างคาวนี้ คือ ว่านพังพอน ที่สามารถส่งเสียงร้องได้เหมือนเสียงนกในคืน๑๕ค่ำ แต่เมื่อใครได้ยินเสียงร้องนี้ให้ถือว่าเป็นลางร้าย บอกให้เจ้าของว่านระมัดระวังตัวเพราะจะมีเคราะห์ร้ายต้องรีบไปทำพิธีเสดาะเคราะห์ ความเชื่อเรื่องนี้ท่านนักเลงว่านรุ่นผู้เฒ่าในภาคใต้หลายจังหวัดที่เชื่อกันว่า ว่านพังพอนหรือเนระพูสีไทยต้นนี้ร้องได้อยู่ (เป็นเกร็ดความเชื่อ ) เนระพูสีไทย เป็นพันธุ์ไม้ป่าเมืองไทยที่มีดอกสีดำ และเกิดกระจายพันธุ์อยู่ในป่าลึก เท่าที่สำรวจพบแล้ว พบ ๕ พันธุ์ (Species ) คือ เนระพูสีไทย (Tacca chantrieri) ว่านพังพอน ( Tacca integrifolia ) คดดิน ( Tacca palmate ) สิงห์โตดำ ( Tacca Teontopetaloides ) หนวดเสือ (Tacca plantaginea) เนระพูสีไทย พบมากตามป่าดงดิบตามหุบเขาในภาคใต้ ลำต้นอยู่ใต้ดินเจริญตามแนวราบมีลักษณะเป็นหัวหรือเหง้า หัวหรือเง่านี้คล้ายหัวข่า แต่ไม่แตกแง่งหรือแยกแขนงอย่างหัวข่า เนื้อเยื่อของเง่าแกร่งกว่าหัวข่ามาก เคยเอามาปลูกไว้หลายปีมาแล้ว ซุกเอาไว้ในที่มืด ๆได้ยิน กิติศัพท์ความสำคัญ ก็อยากได้ บังเอิญได้มาแต่เลี้ยงไม่เป็น เห็นอยู่ในที่มืดนานกลัวตาย ยกมาออกแดดซะหน่อย ปรากฏว่าใบไหม้หมด มาเห็นคิดว่าขาดน้ำ รดน้ำซ้ำเข้าไปอีก แถมใส่ปุ๋ย 16-16-16ให้ด้วยความหวังดี เลยเสร็จ เละเลย พืชพันธุ์นี้ ขยายพันธุ์ได้ 2วิธี คือ เพาะเมล็ด หรือขุดเง่ามาทอนเป็นท่อนๆแล้วนำไปชำในที่ชุ่มชื้น และต้องอยู่ในที่มืด ออกดอกในฤดูหนาว และต้องอยู่ในที่มืดด้วย ชอบปุ๋ยอินทรีย์ เกลียดปุ๋ยวิทยาศาสตร์ที่สุด ต้องเรียกว่า เนระพูสีไทย ซูเปอร์สตาร์แห่งรัตติกาลโดยแท้จริง เอกสารอ้างอิง ข้อมูลจากหนังสือธรรมชาติศึกษา ดอกไม้และประวัติไม้ดอกเมืองไทย ของท่านอาจารย์ วิชัย อภัยสุวรรณ Phengklai, C. (1993). Taccaceae. In T. Smitinand and K. Larsen (eds.), Flora of Thailand Vol. 6 part 1: 1-9, Fig. 2. Zhizum, D. and K. Larsen. (2000). Taccaceae. Flora of China 24: 274-275.   Create Date : 15 พฤศจิกายน 2551 11 comments Last Update : 15 พฤศจิกายน 2551 0:01:14 น. Counter : 6171 Pageviews. Share Tweet

สวย คะ น่าสนใจ ต้องไปหาซื้อเมล็ดได้ที่ไหนคะ ดอกสวย ปนเหงานะ   โดย: sysee 15 พฤศจิกายน 2551 0:43:41 น.

สวัสดีค่ะ..วารี มาชวน ชาว..bloggang... ขอน้อมส่ง...... นางฟ้าเสด็จสู่สรวงสวรรคาล ัย ..   โดย: yoja 15 พฤศจิกายน 2551 0:45:53 น.

สวยงาม น่าเกรงขาม น่ารักน่าชังมั่กคับลูกเพ่ มองดูเหมือนน้องแมวดำเรย พรุ่งนี้มีลุ้นส์ส์ส์ อิอิอิ   โดย: Nagano 15 พฤศจิกายน 2551 3:13:14 น.

แปลกดีค่ะไม่เคยเห็นเลย น่าไปหามาลองปลูกดูบ้าง ทักทายเจ้าของบล๊อกยามเช้าค่ะ   โดย: มดทิพย์ 15 พฤศจิกายน 2551 9:09:43 น.

สวยแปลกตาดีครับ   โดย: Lucky in Life 15 พฤศจิกายน 2551 10:27:50 น.

ค้างคาวดำ ที่บ้านตู้ก็มีอยู่ต้นนึงค่ะ กระซิบบอกเจ้าของบล๊อกว่าตู้ในมาจากในป่าเลยละค่ะ เคยไปเจอแหล่งที่ค้างคาวดำขึ้นเยอะๆ อากาศจะชื้นและเย็นมากค่ะ   โดย: *ตู้-แดง* 15 พฤศจิกายน 2551 11:02:45 น.

อ้อ ต้นค้างคาวนี่เอง อ่านชื่อตอนแรกแล้วไม่คุ้น ฟังแปลกมาก เนระพูสีไทย อยากทราบว่าแปลว่าอะไร ต้นค้างคาวนี้ที่มหาวิทยาลัยที่อยู่ ปลูกเยอะมากตามโคนต้นไม้ ก็มันเป็นไม้ทนร่มนี่เนอะ ลมหนาวมาแล้ว ดูแลสุขภาพด้วยนะคะ   โดย: มังกรเขียวหัวยุ่ง (cruduslife ) 15 พฤศจิกายน 2551 11:12:22 น.

เป็นดอกไม้ที่ดูลึกลับน่าค้นหาดีค่ะ มองแวบแรกเป็นสีดำ บางมุมเป็นสีน้ำตาล มองไปมองมาเป็นสีม่วง แปลกดี   โดย: sandseasun 16 พฤศจิกายน 2551 0:07:31 น.

ว้าว ไม่รูนะคะว่าที่เมืองไทยมีสีดำ ที่ยุโรป คล้ายกันมีในร้านดอกไม้ค่ะ เห็นค่อนข้างบ่อย ขอบคุณสำหรับรายละเอียดและรูปสวยๆ นะคะ   โดย: Sweety-around-the-world 18 พฤศจิกายน 2551 5:31:45 น.

เราอยู่ไนจีเรีย ที่นี่ก็มีนะคะ ขึ้นตามป่า เวลาเอามาปลูกในกระถางก็แตกเป็นกอ ไม่เหมือนที่เมืองไทย   โดย: น้อง IP: 208.74.114.99 16 ธันวาคม 2551 23:10:14 น.

ก็ดีมากเลยค่ะที่มีมาให้ดู   โดย: ษา IP: 192.168.17.169, 202.143.159.166 11 กันยายน 2552 13:05:25 น.