Bloggang.com : : manow_noi : สงครามเป็นช่วงเวลาสั้นๆ..แต่หลังสงครามนั้นยืดยาว

สงครามเป็นช่วงเวลาสั้นๆ..แต่หลังสงครามนั้นยืดยาว

อาจารย์ท่านที่ 22 ของนิ้วกลม : นักกู้ระเบิด

“สงครามเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่หลังสงครามนั้นยืดยาว”

วันนี้ที่ลอนดอนมีสงครามให้ดูครับ เป็นสารคดี ในช่องบีบีซี หนึ่ง เป็นสารคดีที่ดี และมีสาระสมชื่อของมัน ทางรายการนำลูกหลานของทหารอังกฤษ ในสมัยสงครามโลกสองคน ย้อนกลับไปสืบหาที่มาและที่ไปของคุณปู่ของพวกเขา คนหนึ่งเป็นหลานสาวของทหารมือกู้ระเบิด ที่ในสมัยนั้นเก็บกู้ระเบิด ด้วยการใช้เหล็กแหลมแทงลงไปในดิน เพื่อระดมกลิ่นหาตำแหน่งที่ฝ่ายตรงข้ามมาฝังลูกระเบิดเอาไว้ ค่อยๆทิ่ม…ค่อยๆดม ..ค่อยๆงม ขึ้นมาทีละลูก …ทีละลูก
ซึ่งไม่ใช่ภารกิจที่ง่ายเลย ไม่มีใครรู้หรอกว่า ระหว่างที่หลายประเทศมะรุมมะตุ้มทำการบรากันนั้น มีระเบิดกี่ลูกที่ถูกฝังเอาไว้ เพื่อหวังให้ฝ่ายตรงข้าม เดินมาเหยียบ มาเตะ มาทำให้สลักหลุดเพื่อที่จะได้ฉุดจำนวนศัตรูให้น้อยลง
ในช่วงเวลาแห่งความเกลียดชัง ใครฝังระเบิดได้มากเท่าไหร่ ก็คงฝังลงไปเท่านั้น
ในห้วงยามของความเกลียดชัง มนุษย์มักใช้สติปัญญาน้อยกว่าอารมณ์เสมอ ผมชอบสารคดีเรื่องนี้ตรงที่ทำให้คนรู้สึกถึงชีวิตจิตใจของทหาร ไม่ใช่แค่อนุสาวรีย์ที่ตั้งสงบอยู่นิ่งๆ ได้แต่เงยหน้าดูและไม่มีอะไรผูกพันเชื่อมโยงถึงกัน ตรงกันข้าม เขาใช้วิธีสร้าง “ ตัวแทน ” ของคนดูขึ้นมาคือลูกหลานของทหารเหล่านั้น ซึ่งมีความสัมพันธ์กันอย่างแนบแน่น กับ “ ทหาร” ที่พวกเรารู้สึกว่าไกลตัว แต่พอได้ ดูสารคดีเรื่องนี้ความรู้สึกก็จะเปลี่ยนไปใกล้ตัวมากยิ่งขึ้น เพราะเราเผลอแทนตัวเราเองเป็นลูกหลานทหารหาญเหล่านั้นไปด้วย
สารคดีเรื่องนี้ทำให้รู้สึกว่า”ทหาร”ก็คือมนุษย์ไม่ใช่อนุสาวรีย์หรือคนกลุ่มใหญ่ๆที่ชอบใส่ชุดเขียว สีฟ้า สีกากี ซึ่งเราไม่เคยเห็นหน้าค่าตา รู้แค่ว่าเขาชอบอยู่ด้วยกันเป็นกลุ่มใหญ่ ไกลตัวพวกเรา ไม่รู้ว่าพวกเขาเคยแคะขี้มูกไหม เคยตกใจบ้างหรือเปล่า เคยเศร้าใจเพราะเพื่อนจากไปในการรบ เคยตกใจตอนเห็นศพจำนวนมากบ้างหรือไม่
ผ่านไดอารี่ที่คุณปู่บันทึกไว้สมัยสงครามโลก คนดูจึงได้รู้ว่าทหารก็มีความกลัวและมีครอบครัวให้คิดถึง เมื่อมิติของความเป็นมนุษย์ เป็นญาติมิตรกับเรา ก็เข้าใจ เห็นใจ และรู้สึก “เชื่อมโยง”กับทหารมากยิ่งขึ้นมิเพียงเห็นใจทหารแต่ยังเห็นใจผู้คนรอบตัวทหารที่ไม่เคยรู้เลยว่าคนที่ตนรักจะจากโลกนี้ไปวันไหน โลกที่ดำเนินไปตามจังหวะเข็มนาฬิกาของระเบิดเวลานั้นเต็มไปด้วยอันตราย!!!
โลกที่อบอวลไปด้วยควันพิษของความเกลียดชังนั้นเป็นโลกที่ไม่มีใครหายใจได้เต็มปอด ในภาวะสงครามทุกคนล้วนน่าเห็นใจขณะที่ผู้ชายออกไปรบ ผู้หญิงก็อยู่ในโรงงานก้มหน้าก้มตาผลิตระเบิด!! ในภาพขาวดำผมไม่เห็นรอยยิ้มของใครเลย
สิ่งที่สะกิดใจผมมากที่สุดในสารคดีเรื่องนี้มิใช่ตอนที่หลานชายถือไดอารี่ของคุณปู่ไปอ่าน ณ ทุ่งหญ้าที่คุณปู่ของเขาเคยควบม้าผ่าน มิใช่ตอนที่หลานสาวยืนตะลึงกับตำแหน่งที่ลูกระเบิด ถูกปล่อยลงมาทำลายบ้านของคุณปู่คุณย่าเธอแต่กลับเป็นช่วงเวลาเล็กๆ ระหว่างที่ผู้ดำเนินรายการพาหลานสาวคนนี้ไปพุดคุยกับนักกู้ระเบิด ซึ่งทำหน้าที่เดียวกับคุณปู่ของเธอเคยทำเมื่อครั้งเจ็ดสิบปีก่อน
เมื่อผู้ดำเนินรายการแนะนำว่า เขาคนนี้คือนักกู้ระเบิดที่ยังคงทำงานสานต่อภารกิจที่คุณปู่ของเธอเคยทำ เธอถึงกับอ้าปากหวอด้วยความแปลกใจ
“ จากตอนนั้นคุณยังกู้ระเบิดกันไม่เสร็จอีกเหรอ ”
“ เราเก็บกู้ระเบิดกันมาตลอด และยังมีอีกมากที่ต้องตามเก็บ เพราะมันยังเป็นอันตราย ”
“ คุณเก็บกู้ได้มากแค่ไหนในหนึ่งปี ”
“ เฉลี่ยแล้วประมาณปีละสามตัน ”
เธอทำหน้า ช็อก !! นักกู้ระเบิดพูดต่อ “ สงครามเป็นแค่ช่วงเวลาสั้นๆแต่ช่วงเวลาหลังสงครามนั้นยืดยาวไม่มีที่สิ้นสุด ”
คำพูดของนักกู้ระเบิดหน้าติดหนวดนั้นติดเข้ามาในสมองของผม มิเพียงระเบิดเท่านั้นที่เรามองเห็นเป็นสสารและยังพอเก็บกู้ได้เท่านั้นแต่ยังมีระเบิดอีกมากกว่าที่ฝังตัวไว้ในสถานที่ที่เรามิอาจไปเก็บกู้และจะยังฝังตัวอยู่ตลอดไป

ระเบิดแห่งความเกลียดชังในหัวใจของผู้คน
ที่บางครั้งต่อเนื่องไปถึงลูกหลาน ไม่เฉพาะสงครามขนาดใหญ่อย่างสงครามโลก แต่สงครามเล็กๆภายในประเทศที่เกิดจากความคิดเห็นที่ไม่ตรงกัน หรือกระทั่งสงครามระหว่างคนสองคนที่ทะเลาะกันในเรื่องไม่ลงรอย ต่างก็ฝังระเบิดเอาไว้ให้เก็บกู้กันหลังจากนั้นเป็นเวลานาน

เป็น “ ระเบิด”ที่บางครั้งก็ไม่มีวันกู้ได้
บางสงครามที่ว่ายืดยาวแล้วแต่ช่วงเวลาอันโหดร้ายหลังสงครามนั้นยาวนานกว่ามีภาระหน้าที่อีกมากที่ต้องทำมีบาดแผลอีกมากที่ต้องฟื้นฟูดูแล เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ยืนยันกับเราว่าความโหดร้ายของสงครามนั้นจะตามหลอกหลอนไปอีกนานปี
ก่อนจะมีสงคราม ก่อนลงมือโจมตีกันหากเราคิดถึง “ภาวะสงคราม”อันน่าหดหู่อาจทำให้เราได้รู้ว่า เราไม่น่าก่อสงคราม ….ต่อให้ผู้บัญชาการรบยืนยันว่าต้องรีบเผด็จศึกให้จบโดยไว แต่ถ้าลองขึ้นชื่อว่า “ศึก”แล้วจะน้อยจะใหญ่ จะช้าหรือเร็วก็ล้วนแต่ก่อความเสียหายและนำมาซึ่งบาดแผลทั้งนั้น และไม่ว่าจะรีบเผด็จศึกให้จบโดยไวแค่ไหน ภาวะหลังสงครามอันทุกข์ทรมานก็ยาวนานอยู่ดี

ที่มา : มติชนสุดสัปดาห์ ขุนพลอาจารย์บาน โดย นิ้วกลม ฉบับที่ 1476

ประเทศไทยเรากำลังอยู่ในภาวะหลังสงคราม อันยาวนาน นับแต่นี้หรือไม่

Create Date : 03 ธันวาคม 2551

Last Update : 3 ธันวาคม 2551 10:24:17 น.

3 comments

Counter : 432 Pageviews.

ระเบิดที่ไม่มีวันเก็บกู้ได้คือ อคติ ที่ทุกคนสร้างขึ้น

คงนานเท่านาน และคงสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น

โดย: จอมมารขาวดำ

วันที่: 3 ธันวาคม 2551 เวลา:20:21:15 น.

อ่านแล้วซึ้งจังเลยค่ะ

โดย: คิงเพนกวิน IP: 125.24.219.161 วันที่: 4 ธันวาคม 2551 เวลา:10:19:23 น.

อ่านแล้วสะท้อนใจสุดๆ

ไม่คิดว่านิ้วกลมจะเขียนแนวนี้ได้เลยนะนี่ น่าสนใจอย่างแรงแฮะ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 4 ธันวาคม 2551 เวลา:22:13:34 น.