Bloggang.com : จันทร์น้อย : นกจับแมลงคอแดง

นกจับแมลงคอแดง

นกจับแมลงคอแดง Ficedula parva (Taiga flycatcher) มีความยาวจากปลายปากจรดปลายหางประมาณ 13 เซ็นติเมตร มีขนคลุมลำตัวด้านบนสีเทาอมน้ำตาล ลำตัวด้านล่างสีค่อนข้างขาว สีสันรูปร่างคล้ายคลึงกับนกจับแมลงสีน้ำตาลอื่นๆ แต่มีจุดเด่นที่ใช้แยกออกจากนกจับแมลงอื่นๆคือขนคลุมหางซึ่งด้านบนเป็นสีดำสนิท มีขนหางคู่นอกสุดเป็นสีขาวเกือบครึ่งของขน ทำให้เวลามองไปแล้วเหมือนกับว่าสีขาวจากลำตัวด้านล่างจะยาวมาถึงครึ่งหนึ่งของหาง ในชุดขนนอกฤดูผสมพันธุ์ นกตัวผู้และตัวเมียคล้ายคลึงกัน แต่ในชุดขนฤดูผสมพันธุ์ นกตัวผู้จะมีขนใต้คอเป็นสีส้มปนแดงสดใส ซึ่งเป็นที่มาของชื่อสามัญ

คู่มือดูนกภาษาอังกฤษทั้งสองฉบับที่ใช้กันอยู่ในประเทศไทยคือ A Guide to the Birds of Thailand โดยนายแพทย์บุญส่ง เลขะกุล และ Philip D. Round และ A Field Guide to the Birds of Thailand โดย Craig Robson ให้ชื่อสามัญของนกชนิดนี้ว่า Red-throated Flycatcher แต่ต่อมาพบว่าชนิดย่อยที่พบอพยพเข้ามาในประเทศไทยช่วงฤดูหนาวเป็นชนิดย่อยที่มีชื่อเรียกว่า Taiga Flycatcher สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทยจึงประกาศเปลี่ยนมาใช้ชื่อดังกล่าว

นกจับแมลงคอแดงที่พบในประเทศไทย เป็นนกที่อพยพนอกฤดูผสมพันธุ์มาในฤดูหนาว ตั้งแต่ราวเดือนพฤศจิกายนเป็นต้นไป โดยในช่วงต้นฤดูอพยพ และปลายฤดูอพยพ จะเป็นช่วงเวลาที่นักดูนกจะได้เห็นคอสีแดงอมส้มของนกชนิดนี้ เพราะเมื่อเดินทางมาถึง แวะพักรับประทานอาหารสะสมพลังงานไม่นาน นกก็จะผลัดขนเป็นชุดขนนอกฤดูผสมพันธุ์ และเมื่อจะเดินทางกลับ นกจะผลัดขนอีกครั้งและเดินทางกลับไปในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน

ในช่วงที่อยู่ในเมืองไทย เราจะพบนกจับแมลงคอแดงได้ทั่วประเทศ ทั้งในพื้นที่เกษตรกรรม ป่าโปร่ง ชายป่า ป่าละเมาะ สวนสาธารณะ จนถึงระดับสูงประมาณ 2000 เมตรจากระดับน้ำทะเล นกจับแมลงคอแดงมีลักษณะเด่นคือชอบกระดกหางขึ้น ทำให้เห็นสีขาวใต้หางได้ชัดเจน นกจะบินไปจับแมลงแล้วบินกลับมาเกาะที่กิ่งเดิมและกระดกหาง อยู่อย่างนี้เป็นเวลานานๆ ถ้าเราได้เห็นนกชนิดนี้จับแมลงอยู่ก็เย็นใจได้เลยว่าเค้าจะอยู่ตรงนั้นให้ดูอีกนาน โดยปรกติแล้วเราจะพบนกชนิดนี้หากินอย่างโดดเดี่ยวตามกิ่งล่างของต้นไม้ใหญ่หรือตามกิ่งของไม้พุ่ม นกชนิดนี้มีเสียงไม่ไพเราะ คล้ายเสียงเลื่อนใบมีดคัตเตอร์เข้าออกเร็วๆ

ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ นกจับแมลงคอแดงจะทำรังวางไข่ในเขตสัตวศาสตร์พาเลียอาร์กติกโดยเฉพาะทางตะวันตกของเขตไปจนถึงตอนกลางของทวีปยุโรป และจะอพยพในช่วงฤดูหนาวไปยังอนุทวีปอินเดียยกเว้นตามเกาะชายฝั่ง ภาคใต้ของจีน หมู่เกาะฟิลิปปินส์ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในทุกประเทศเว้นคาบสมุทรมลายูและสิงคโปร์ แต่อาจพบในมาเลเซียขณะนกอพยพลงใต้ เป็นนกอพยพผ่านของกัมพูชาและภาคตะวันออกของตังเกี๋ย