"อุทยานแห่งชาติคลองตรอน" อีกหนึ่งจุดหมายปลายทางด้านการท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงและน่ามาเยือนแห่งหนึ่งของจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงอีกแห่ง หนึ่งของอุทยานแห่งชาติคลองตรอน คือ "ถ้ำวัวแดง" อีกหนึ่งถ้ำที่มีความงดงามไม่แพ้ที่อื่นๆ


     ถ้ำวัวแดง เป็นถ้ำที่ค่อนข้างมีขนาดเล็ก ปากถ้ำแคบภายในโพลงเข้าไปในถ้ำแล้วเป็นทางแยก หลายทาง ห่างจากถ้ำจันทร์ประมาณ 200 เมตร กิจกรรมที่สามารถทำได้ในสถาน ที่ท่องเที่ยวคือ เที่ยวชมความงามของถ้ำและศึกษาธรณีวิทยา

     ถ้ำวัวแดง เป็นถ้ำที่อยู่ในบริเวณเดียววนอุทยานถ้ำจัน ซึ่งมีประวัติว่า สมัยก่อนยังมีบุคคลกลุ่มหนึ่งได้อพยพเข้ามาจากบ้านน้ำพี้ ต.น้ำพี้ อ.ตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ในครั้งนั้นยังมี เงี้ยว(ไทยใหญ่) เข้ามาตีเมืองแพร่และเอาชนะเมืองแพร่ได้ และได้เข้าไปล้อมจับเอาพระยาชัยบูรณ์ผู้ครองเมืองแพร่ นำไปสำเร็จโทษเสียแล้วเงี้ยวจึงยกทัพลงมาทางทิศใต้ตั้ง ฐานทัพอยู่ที่ท่าเซา (ปัจจุบันคือ ท่าเสา)


     โดยมีความประสงค์ที่จะเข้าตีเมืองพิชัย และเมืองพิษณุโลก โดยจะต้องตีเมืองพิชัย ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านก่อน แต่การที่จะตีเมืองพิชัย ดังนั้นจะต้องตีเมืองรี้ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่าน ฝ่ายเหนือให้ได้ ก่อนเพราะหากพลาดท่าพ่ายแพ้ต่อเมืองพิชัยจะได้หนีออกเมืองรี้

     เมื่อฝ่ายเมืองรี้ทราบข่าวว่าทัพเงี้ยวจะเข้ามาทำศึกจึงได้เตรียมการต่อสู้กับเงี้ยวไว้ เป็นอย่างดีพอทัพเงี้ยวมาถึงจึงช่วยกันระดมพลตีทัพเงี้ยว จนทัพเงี้ยวแตกกระเจิงไปอยู่ที่ห้วย ทัพแตกส่วนข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่อยู่ ในเมืองรี้ก็อพยพที่อยู่ใหม่กลัวว่าทัพเงี้ยวจะเข้ามาตีเมืองอีก จึงพากันโดยอพยพมาอยู่ที่ปากห้วยจันซึ่งเป็นที่ที่อุดมสมบูรณ์มากมีคลอง ตรอน ไหลผ่านขึ้นกลางหมู่บ้านและมีสัตว์ป่าชุกชุมมาก


     ต่อมาเมื่อครอบครัวเพิ่มจึงได้ตั้งเป็นบ้านน้ำหมีใหญ่ และต่อมาชาวบ้านเข้าไปแสวงหาสัตว์ป่าจึงพบถ้ำมากมาย ซึ่งมีลักษณะเป็นถ้ำหิน งอก หินย้อย สวยงามมาก และมีต้นจัน ผาอยู่บริเวณถ้ำ....

ข้อมูลโดย : กรมการท่องเที่ยว