ผมได้รับเชิญจากศูนย์คุณธรรมไปร่วมทัศนศึกษาการทำงานของคณะฉือจี้ไต้หวัน เมื่อหลายปีมาแล้ว เรื่องหนึ่งที่ผมสนใจมากก็คือ การสอนคุณธรรมให้เยาวชน ปรากฎว่า เขาสอนโดยให้เด็กหัดจัดดอกไม้ ชงชา และวาดรูป ที่บ้านเราจะรู้จักกันในนามของการจัดดอกไม้แบบเชน ชงชงแบบเชน และวาดรูปแบบเชนนั่นเอง ผมเข้าใจว่า คงเป็นวัฒนธรรมฝ่ายพุทธ ที่พัฒนาขึ้นในเมืองจีนโบราณ แล้วญี่ปุ่นรับไปตกแต่งขัดเกลา ให้เป็นแบบญี่ปุ่น แล้วกระจายไปตะวันตกผ่านพุทธศาสนานิกายเชน

โดยตัวสาระหลักนี่ คือ การเจริญสติไปด้วยขณะจัดดอกไม้ ชงชา หรือวาดรูปนั่นเอง วิธีการที่เขาสอนเด็กนั้น ก็คือ จัดห้องสำหรับสอนแต่ละเรื่องโดยเฉพาะ ทุกอย่างวางไว้พร้อม พอเด็กเข้าไปนั่งเรียบร้อยในที่ของตนแล้ว การหยิบจับทุกอย่างให้ทำอย่างเนิบช้าด้วยสติ เช่น ยกมือขึ้น เอื้อมไปหยิบพู่กัน ยกพู่กันขึ้น ยื่นพู่กันไปตรงขวดหมึก จุ่มพู่กันลงไป ยกพู่กันขึ้นมา จรดลงไปบนกระดาษ ฯลฯ ทุกขั้นตอนทำเหมือนพิธีกรรมหมด

ผมเข้าใจว่าเขาคงสอนเรื่องอื่นๆ ไปด้วย แต่สาระหลักของการสอนศีลธรรมของเขา คือ การเจริญสติ นี่น่าสนใจมาก ทางสายมหายานดูเหมือนได้พัฒนาเรื่องนี้ อย่างเป็นรูปธรรม จนเป็นส่วนหนึ่ีงของวัฒนธรรม ในวิถีชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะสายปฏิบัติธรรม ในนิกายเชน และคงกระจายไปในคณะอื่นๆ ด้วย ท่านติช นัท ฮันห์ ผู้รจนา "ปาฏิหาริย์แห่งการตื่นอยู่เสมอ" ได้นำวิธีการนี้ มาเผยแพร่อย่างเป็นเรื่องเป็นราว ในหนังสืออีกหลายเล่มของท่าน จนติดปากผู้ติดตามอ่านงานของท่านเรื่อง "ล้างจานเพื่อล้างจาน"

เวลาเราล้างถ้วยจาน คนทั่วไปมักรีบทำให้เสร็จๆ เพื่อไปทำอย่างอื่นที่สำคัญกว่า เพราะถือว่าเป็นงานไม่สำคัญอะไร ท่านสอนว่า ให้เราเปลี่ยนทัศคตินั้นเสีย ให้ถือว่าเป็นโอกาสอันวิเศษ สำหรับการฝึกสติ ขณะหยิบจานขึ้นมา ขณะถูด้วยผ้าหรือแปรงล้างจาน ขณะรินน้ำหรือจุ่มลงน้ำ เพื่อล้างคราบสบู่ออก ทุกขึ้นทุกตอนให้ทำอย่างมีสติควบคู่ไปด้วย แทนที่งานล้างจานจะเป็นงานธรรมดาๆ ก็กลายเป็นคล้ายๆ พิธีกรรม มีความศักดิ์สิทธิ์ มีความหมายขึ้นมา ที่สำคัญ เราได้พัฒนาพลังชีวิตให้งอกงามไปพร้อมกันกับกิจกรรม ที่แสนจะธรรมดาไปด้วย

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ -> //health.haijai.com/7/

ติดตามอ่านบทความสาระดีๆ เพิ่มเติมได้ที่ -> ห้องสมุด เพื่อสุขภาพ แม่ตั้งครรภ์ ทารกแรกเกิด เด็กโต