วันนี้จะพาท่านไปไหว้เจดีย์ปทม... หรือพระปฐมเจดีย์ เจดีย์ศูนย์กลางของเมืองนครปฐมปัจจุบัน
ซึ่งผมของบอกเน้นว่าเป็นศูนย์กลางของเมืองนครปฐมปัจจุบัน เพราะเจดีย์ศูนย์กลางเมืองโบราณนครปฐมคือพระประโทนเจดีย์ที่ได้เคยพาท่านไปชมแล้ว(อาณาจักรโบราณทวาราวดี... พระประโทณเจดีย์ ที่นครปฐม)


ในแผนที่สมัยอยุธยา มีภาพแสดงตำแหน่งของเจดีย์ 2 แห่งชือ ปทม และ ปโทน อยู่ใกล้เมืองชื่อ นคอรไชศรี และ นคอรยาวัน เจดีย์ทั้งสององค์มีลักษณะยอดเจดีย์เป็นทรงปรางค์อยุธยา


ได้เล่าให้ท่านฟังไปแล้วว่า เจดีย์ปโทน ก็คือ พระประโทณเจดีย์

ส่วนเจดีย์ปทม ก็คือพระปฐมเจดีย์

แต่ทำไมรูปทรงของพระปฐมเจดีย์จึงต่างจากรูปเจดีย์ปทมที่วาดไว้ในแผนที่อยุธยาที่ทรงยอดเจดีย์เป็นปรางค์นัก


นี่เป็นภาพเก่าสมัยรัชกาลที่ 5 (ภาพจากวิกีพีเดีย) รูปทรงขององค์เจดีย์ก็ไม่ต่างจากปัจจุบันหาใช่เป็นทรงปรางค์ไม่

เอาหล่ะ... ใครที่เคยมาเที่ยวพระปฐมเจดีย์อาจเคยเห็นเจดีย์องนี้ ที่อยู่ที่ฐานของพระปฐมเจดีย์ด้านทิศเหนือ ตรงทางขึ้นไปไหว้พระร่วง

เจดีย์ฐานทรงกลม ส่วนระฆังของเจดีย์เป็นทรงโอคว่ำ(ครึ่งทรงกลม) ส่วนยอดเป็นแบบปรางค์อยุธยา จะเห็นว่ารูปร่างคล้ายกับในแผนที่อยุธยา เพราะนี่คือเจดีย์จำลองของเจดีย์ปทม ว่ากันว่าองค์จริงของเจดีย์ส่วนฐานและส่วนระฆังของเจดีย์เป็นสถูปที่มีมาตั้งแต่ทวาราวดี ส่วนยอดนั้นสร้างขึ้นในสมัยอยุธยา

นี่คือองค์จำลองแล้วเจดีย์ปทมองค์จริงอยู่ที่ไหน... ขอบอกว่ายังอยู่ครับไม่ได้หายไป

ที่มาที่ไปคิดว่าหลายท่านคงเคยทราบแล้ว ดังนั้นขอยกประวัติของพระปฐมเจดีย์บางส่วนมาเล่าให้ฟัง(จาก //www.geocities.com/TheTropics/shores/7648/HTML/ie-th-chedi.htm)

"เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๔) ขณะผนวช ได้เสด็จธุดงค์มานมัสการ ทรงเห็นเป็น เจดีย์ยอดปรางค์ สูง ๔๒ วา เมื่อทรงลาผนวช ได้เสวยราชสมบัติแล้ว ในราว พ.ศ. ๒๓๙๖ ได้โปรดให้ก่อพระ เจดีย์ใหม่ห่อหุ้ม องค์เดิมไว้สูง ๑๒๐ เมตร กับ ๔๕ เซนติเมตร พร้อมสร้างวิหารและคตพระระเบียงโดยรอบ งานไม่ทันแล้วเสร็จก็ สวรรคต ต่อมารัชกาลที่ ๕ โปรดให้ปฏิสังขรณ์ จัดสร้างหอระฆัง และประดับกระเบื้องจน สำเร็จ เมื่อถึงรัชกาลที่ ๖ ปฏิสังขรณ์พระวิหารหลวง เขียนภาพพระเจดีย์องค์เดิมและภาพต่าง ๆ ไว้ที่ ผนังรื้อมุขวิหารด้านทิศเหนือสร้างใหม่ เพื่อ ประดิษฐานพระร่วงโรจนฤทธิ์ ศรีอินทราทิตย์ ธรรโมภาส มหาวชิราวุธราชบูชนียบพิตร และรัชกาลที่ ๗ โปรดให้ สร้างพระอุโบสถใหม่"


ภาพวาดแสดงเจดีย์ปทม องค์เดิมที่ถูกครอบด้วยเจดีย์ใหญ่ เขียนไว้ที่ผนังโถงระเบียงคต พระปฐมเจดีย์


ภาพนี้เพิ่งถ่ายไม่นานมานี้ องค์พระปฐมเจดีย์ขณะบูรณะเปลี่ยนกระเบื้องใหม่หมดทั้งองค์


เอาหละครับ เมื่อไปนมัสการองค์พระปฐมเจดีย์ ท่านต้องไปนมัสการองค์พระร่วงโรจนฤทธิ์ ที่ประดิษฐานอยู่ด้านทิศเหนือขององค์พระ


พระร่วงโรจนฤทธิ์(ภาพจากวิกีพีเดีย)
พระร่วงโรจนฤทธิ์ พระพุทธรูปสำคัญที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญจากเมืองศรีสัชนาลัย(จังหวัดสุโขทัย) มายังกรุงเทพฯ ซึ่งเดิมชำรุดมากเหลืออยู่แต่พระเศียร พระหัตถ์และพระบาท
และให้ช่างปั้นสถาปนาขึ้นมาบริบูรณ์เต็มพระองค์ และนำมาตั้งประดิษฐานอยู่ที่ด้านทิศเหนือองค์พระปฐมเจดีย์

และอย่าลืมไปไหว้หลวงพ่อขาว หรือพระพุทธรูปศิลาขาว ที่มีมาตั้งแต่สมัยทวาราวดี ที่ตั้งอยู่ด้านทิศใต้อขงองค์พระ

"หลวงพ่อขาว" หนึ่งในสึ่ของพระพุทธรูปศิลาขาวสมัยทวาราวดี จากวัดทุ่งพระเมรุ

และแวะไปไหว้พระประธานที่ประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถด้วย

พระประธานในพระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์ อีกหนึ่งในพระพุทธรูปศิลาขาวจากวัดทุ่งพระเมรุเช่นกัน

จากนั้นก็เข้าพิพิธภัณฑ์วัดพระปฐมเจดีย์

พิพิธภัณฑ์วัดพระปฐมเจดีย์ เป็นพิพิธภัณฑ์ที่จัดการโดยทางวัด ภายในมีการจัดแสดง ศิลปะวัตถุเก่าแก่ ทั้งจากของทางวัดและที่มีผู้นำมาบริจาค

และอย่าลืมแวะที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์

พิพิธภัณฑ์ที่จัดการโดยกรมศิลปากร ภายในแสดงโบราณวัตถุและเรื่องราวเกี่ยวโยงกับทวาราวดี และเมืองนครปฐม


ยอดเจดีย์ศิลาแลง และฐานโยนี จัดแสดงไว้กลางแจ้งข้างพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระปฐมเจดีย์

และถ้าใครมีเวลาว่างทั้งวัน ก็ไปเที่ยวต่อที่พระราชวังสนามจันทร์ และกลับมากินมื้อเย็นที่ร้านอาหารอร่อยหลากหลายบริเวณลานองค์พระปฐมเจดีย์ แล้วค่อยเดินทางกลับบ้าน

วันนี้ผมขอจบเพียงเท่านี้ มีความสุขถ้วนทั่วสวัสดี