กรรม ๑๒ ในคัมภีร์อรรถกถาและฎีกาได้อธิบายกรรม ๔ มี ๓ หมวด ดังนี้ หมวดที่ ๑ กรรมจำแนกตามเวลาให้ผล ๑. ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม แปลว่า กรรมให้ผลในปัจจุบันนี้หรือภพนี้ คือ กรรมดีก็ตาม กรรมชั่วก็ตามบางอย่างให้ผลเฉพาะชาตินี้เท่านั้น ไม่ให้ผลในชาติต่อไป ถ้ากรรมให้ผลในชาตินี้ไม่ได้ในชาติต่อไปก็กลายเป็นอโหสิกรรม ไม่มีผลต่อไป ท่านเปรียบว่า นายพรานเห็นกวาง เอาปืนมายิง แต่ไม่ถูก กวางนี้ก็จะตกใจวิ่งหนีไป ตัวอย่างกรรมดี เช่น ให้เขาดื่มกาแฟหนึ่งแก้ว เขาก็ดื่มกาแฟแล้วก็จากไป ไม่เกี่ยวข้องกันแล้ว จบ ณ ปัจจุบัน ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น ตบยุง ยุงบินหนีก็ไม่ได้ทำร้าย ๒. อุปปัชชเวทนียกรรม แปลว่า กรรมให้ผลในภพที่จะไปเกิดในภพหน้า คือ กรรมดีก็ตาม กรรมชั่วก็ตามบางอย่างให้ผลเฉพาะชาติต่อไปเท่านั้น มีกำลังกรรมจำกัด ถ้าชาติหน้าไม่ให้ผลก็กลายเป็นอโหสิกรรม ตัวอย่างกรรมดี เช่น การถวายทานไว้ภายภาคหน้า ถ้าชาติหน้าไม่ได้รับก็กลายเป็นอโหสิกรรม ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น ชาตินี้เขาทำร้ายเรา เราทำอะไรเขาไม่ได้ ก็สาปแช่งเขา เกิดมาชาติหน้าให้เป็นอย่างนั้นอย่างนี้ ถ้าเขาไม่เป็นอย่างที่เราพูด กรรมนี้ก็กลายเป็นอโหสิกรรม ๓. อปราปริยเวทนียกรรม แปลว่า กรรมให้ผลในภพต่อๆ ไป คือ กรรมดีก็ตาม กรรมชั่วก็ตามบางอย่างให้ผลเฉพาะชาติต่อไปๆ คือ ได้โอกาสเมื่อใดก็ให้ผลเมื่อนั้น ไม่เป็นอโหสิกรรมตราบเท่าที่ยังอยู่ในสังสารวัฏ ท่านเปรียบเหมือน สุนัขที่ไล่เนื้อ ตามทันเมื่อใด ก็กัดเมื่อนั้น ตัวอย่างกรรมดี เช่น อธิษฐานขอให้รักกันทุกภพทุกชาติตลอดไป ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น จองเวรทุกชาติ ทุกภพไป และอีกตัวอย่างเช่น เจอจระเข้อยู่ในน้ำ เราอยู่บนบก เราสามารถหนีได้ จระเข้อยู่ในน้ำไล่งับไม่ทัน ๔. อโหสิกรรม แปลว่า กรรมเลิกให้ผล กรรมได้มีแล้ว (มีแต่กรรมเท่านั้น แต่วิบากไม่มี) คือ กรรมดีก็ตาม กรรมชั่วก็ตามบางอย่างไม่ได้โอกาสให้ผลภายในเวลาที่จะออกผล เมื่อกาลเวลาผ่านไป ก็ไม่ให้ผลอีกต่อไป ตัวอย่างกรรมดี เช่น ทำบุญกุศลส่งให้เจ้ากรรมนายเวร เจ้ากรรมนายเวรเห็นใจก็ยกโทษให้ ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น ติดหนี้ ผ่อนส่งเดือนละครั้ง ผ่อนส่งให้จบ ผ่อนส่งหมดก็จบทันที แต่ถ้าผ่อนส่งไม่จบก็ย้อนกลับทันที หมวดที่ ๒ จำแนกการให้ผลตามหน้าที่ ๕. ชนกกรรม แปลว่า กรรมแต่งให้เกิด คือ กรรมดี กรรมชั่ว ที่นำให้ไปเกิดเป็นขันธ์ เป็นสิ่งมีชีวิต ปฏิสนธิและตาย เช่น คน สัตว์ เชื้อโรค เป็นต้น ตัวอย่างกรรมดี เช่น สมสู่กันจนตั้งท้องเกิดลูกออกมา ถ้าดูแลดีก็เป็นบุญกุศล ถ้าดูแลไม่ดีก็เป็นบาป เป็นอกุศล ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น ลูกเป็นคนไม่สมประกอบ ลูกเป็นคนไม่ดี ๖. อุปัตถัมภกรรม แปลว่า กรรมสนับสนุน คือ กรรมพวกเดียวกับชนกกรรม กรรมนี้ไม่สามารถเกิดวิบากเองได้ แต่เข้าไปช่วยสนับสนุน ส่งเสริม ซ้ำเติม ปัจจัยทำให้เกิดความสุขหรือความทุกข์นั้นไปอีกนาน ตัวอย่างกรรมดี เช่น กัลยาณมิตรชักนำเราไปในสิ่งที่ดี อยู่กับสิ่งแวดล้อมที่ดีก็สนับสนุนเราไปทางดี ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น คนพาล คนชั่ว ชักจูงเราไปในทางที่ไม่ดี อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีก็ชักนำเราไปในทางไม่ดี ๗. อุปปีฬกกรรม แปลว่า กรรมบีบคั้น คือ กรรมที่บีบคั้นไม่ให้กรรมแต่งให้เกิดและกรรมสนับสนุนไม่เป็นไปนาน ตัวอย่างกรรมดี เช่น ตำรวจที่กินสินบนเพราะถูกบีบคั้น ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น โจรไปขโมย แต่เป็นคนมีหิริ มีสัจจะ ถ้าไม่ทำก็ไม่เป็นโจร แม่ตั้งครรภ์เป็นพิษ จำเป็นต้องเอาลูกออกเพื่อรักษาแม่และไม่ให้ลูกเกิดมาไม่สมประกอบ บีบคั้นให้เอาออก ๘. อุปฆาตกรรม แปลว่า กรรมตัดรอน คือ กรรมที่ทำให้ฝ่ายตรงข้ามที่กำลังแรง หมดกำลังลงได้ เช่น กรรมดีแรง ทำให้กรรมชั่วถอย กรรมชั่วแรงทำให้กรรมดีถอย เช่น พระเทวทัตสร้างความชั่วที่แรงทำให้ได้รับวิบากอกุศล ตกนรก จึงทำให้ความดีถอย และกรณีของพระเจ้าอาชาตศัตรูฆ่าพ่อ ทำให้ตัดรอนกรรมดี กรรมชั่วจึงส่งผลให้ตกนรก ตัวอย่างกรรมดี เช่น องคุลิมาล จะตัดนิ้วมือแม่เพื่อให้ครบ ๑,๐๐๐ นิ้ว แต่ตัดสินใจไม่ทำชั่ว เพราะพบเจอพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าตรัสให้อดทน องคุลิมาลเชื่อฟังพระพุทธเจ้าปฏิบัติอย่างตั้งใจ ยอมกลับตัวทำกุศล จึงได้บรรลุเป็นพระอรหันต์ เราต้องทำกุศลแรง เพื่อให้พ้นจากอกุศลกรรมวิบาก คือ ทำได้แต่ทำในสิ่งที่ทำยากจะได้กุศลแรง การเป็นคุรุนำพาคนให้เกิดแสงสว่าง เป็นกุศลที่แรงช่วยในการตัดรอนกรรมชั่วให้ถอยได้ ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น พระเทวทัต ทั้งๆ พร้อมที่จะทำดีแต่กลับไม่ทำ หันไปในทางชั่ว ไม่กลับใจจนธรณีสูบ หมวดที่ ๓ จำแนกตามลำดับการให้ผล ๙. ครุกรรม แปลว่า กรรมหนัก คือ กรรมี่มีผลแรงมากในฝ่ายดี ได้แก่ ฌานสมาบัติ ๘ (ฌาน ๑ ถึง ฌาน ๘) ในฝ่ายกรรมชั่ว ได้แก่ อนันตริยกรรม คือ ฆ่าพ่อ แม่ พระอรหันต์ ทำร้ายพระพุทธเจ้า และทำให้สงฆ์แตกแยกกัน ครุกรรมนี้ย่อมให้ผลก่อน เปรียบเสมือน ห้วงน้ำใหญ่ไหลบ่ามาท่วมทับน้ำน้อยไป ตัวอย่างกรรมดี เช่น การเป็นคุรุนำพาให้คนได้พบแสงสว่าง ให้สำเร็จลุล่วง ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น พระเทวทัต พระโมคคัลลานะโดนโจรทุบตีจนร่างกายแหลก เพราะอกตัญญูตีพ่อแม่ในอดีตชาติ เป็นต้น ๑๐. พหุลกรรม หรือ อาจิณณกรรม แปลว่า กรรมทำมาก หรือ กรรมเคยชิน คือ กรรมดีหรือกรรมชั่ว ที่ทำบ่อยๆ สั่งสมจนชินติดเป็นนิสัย กรรมไหนที่มีกำลังกว่าก็ให้ผลก่อน เหมือนมวยปล้ำสู้กันใครมีแรง แข็งแรง เก่งกว่าก็ชนะ กรรมนี้จะให้ผลต่อเมื่อไม่มีครุกรรม ตัวอย่างกรรมดี เช่น ทำบุญเรื่อยๆ ทำดีจนเป็นกิจวัตร ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น เห็นของก็ขโมย จนบางครั้งขโมยโดยไม่ได้คิด ทำไปโดยอัตโนมัติ เกิดจากจิตใต้สำนึกสั่ง ๑๑. อาสันนกรรม แปลว่า กรรมจวนเจียน หรือกรรมใกล้ตาย คือ กรรมที่ระลึกขึ้นได้เมื่อใกล้ตาย กรรมดีหรือชั่วที่เขาระลึกได้นั้นก็จะส่งผล เปรียบเสมือนโคแออัดอยู่ในคอก พอเจ้าของเปิดประตูออก โคใดที่อยู่ใกล้ริมประตู แม้ว่าโคนั่นจะอ่อนแอหรือเล็กแค่ไหน ก็ออกจากคอกไปได้ก่อน และเปรียบเหมือนคนอยู่ในลิฟต์ถ้าแออัดกันมากเมื่อประตูเปิดออก คนอยู่ใกล้ประตูก็ออกไปก่อน คนที่อยู่ในสุดก็ออกตามไปทีหลัง ตัวอย่างกรรมดี เช่น จูง นำพาคนใกล้ตายไปสู่สุคติ นึกถึงคุณงามความดีของตนที่เคยทำมาในอดีตไปสู่สุคติภูมิ ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น คิดถึงแต่ความชั่ว ก็จะปรากฏภาพแห่งความชั่วนั้นนำไปสู่อบายภูมิ ๑๒. กตัตตากรรม หรือ กตัตตาวาปนกรรม แปลว่า กรรมสักว่าทำ คือ กรรมที่ทำด้วยเจตนาอันอ่อน ทำกรรมด้วยความไม่จงใจทำ หรือทำไปด้วยไม่เจตนาอย่างนั้นโดยตรง แต่ได้ผลทางอ้อม เป็นกรรมที่เบา เปรียบเสมือนลูกศรที่คนบ้ายิงไป ต่อเมื่อไม่มีกรรม ๓ ข้อนั้น กรรมสักว่าทำก็จะให้ผล ตัวอย่างกรรมดี เช่น นำเศษข้าวทิ้ง แล้วสัตว์มากิน ตัวอย่างกรรมชั่ว เช่น เดินไปแล้วเยียบมดตาย ^_^ ..._/_... ^_^ ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกกล่าวมา อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์ เอื้อ-เกื้อ-กัน เป็นกัลยาณมิตรทุกขณะจิต
|
บทความทั้งหมด
|
||||||||||||||||||||
 |
|
ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [