มงคลที่ 7

มงคลที่ 7 เป็นพหูสูต


แสงสว่างเป็นสิ่งจำเป็นในการเดินทางไกลฉันใด ความเป็นพหูสูตก็เป็นสิ่งจำ

เป็นในการบุกเบิกสร้างความเจริญให้แก่ชีวิต ฉันนั้น


พหูสูตคืออะไร

พหูสูต หมายถึง ความเป็นผู้ฉลาดรู้ คือผู้ที่รู้จักเลือกเรียนในสิ่งที่ควรรู้ เป็นผู้

ที่ได้ศึกษาเล่าเรียนมามาก ได้ยินได้ฟังมามาก และเป็นคนช่างสังเกต ซึ่ง

คุณสมบัติเหล่านี้เป็นต้นทางแห่งปัญญา ทำให้เกิดความรู้สำหรับบริหารงาน

ชีวิตและเป็นกุญแจไขไปสู่ ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข และทุกสิ่งที่เราปรารถนา


ความแตกต่างระหว่างบัณฑิตและพหูสูต

บัณฑิต คือผู้มีคุณธรรมประจำใจ มีความประพฤติดีงาม ไม่ว่าจะมีความรู้มาก

หรือน้อยก็ตาม บัณฑิตจะใช้ความรู้นั้น สร้างประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่น

อย่างเต็มที่ เป็นผู้ที่สามารถเอาตัวรอดได้แน่นอน ไม่ตกไปสู่อบายภูมิเป็น

อันขาด

พหูสูต คือผู้มีความรู้มาก แต่คุณธรรม ความประพฤติยังไม่แน่ว่าจะดี ยังไม่

แน่ว่าจะเอาตัวรอดได้ ถ้าใช้ความรู้ที่มีอยู่ไปทำชั่ว เช่น เอาความรู้ทาง

คอมพิวเตอร์ ไปสร้างไวรัสเผยแพร่ทำลายข้อมูลคนอื่น ก็อาจตกนรกได้


ลักษณะความรู้ที่สมบูรณ์ของพหูสูต

1 รู้ลึก หมายถึง รู้เรื่องราวสาวไปหาเหตุในอดีตได้ ลึกซึ้งถึงความ

เป็นมา

2 รู้รอบ หมายถึง ช่างสังเกต รู้สิ่งต่างๆ รอบตัว สภาพภูมิประเทศ

ดินฟ้าอากาศ ผู้คนในชุมชน ความเป็นไปของเหตุการณ์ต่างๆ รอบตัว สิ่งที่

ควรรู้

3 รู้กว้าง หมายถึง สิ่งรอบตัวแต่ละอย่างที่รู้ก็รู้อย่างละเอียด รู้ถึง

ความเกี่ยวพันของสิ่งนั้นกับสิ่งอื่นๆ ด้วย คล้ายรู้รอบแต่เก็บรายละเอียดมาก

ขึ้น

4 รู้ไกล หมายถึง มองการณ์ไกล รู้ถึงผลที่จะตามมาในอนาคต

เช่น เห็นสภาพดินฟ้าอากาศ ก็รู้ทันทีว่า ปีนี้พืชผลชนิดใดจะขาดแคลน เห็น

พฤติกรรมของผู้ร่วมงานไม่น่าไว้วางใจ ก็รู้ทันทีว่า เขากำลังจะคิดไม่ซื่อ

ผู้ที่ประกอบด้วยความรู้ 4 ประการนี้ ทั้งทางโลกและทางธรรม จึงจะเป็น

พหูสูตที่แท้จริง


ลักษณะของแต่ละจริตกับการพัฒนาตนให้เป็นพหูสูต

1 คนราคจริต คือ คนขี้โอ่ บ้ายอ เจ้าแง่แสนงอน รักสวยรักงาม

พิถีพิถันจนเกินเหตุ มัวแต่งอน มัวแต่แต่งตัวจนไม่มีเวลาท่องบ่น ค้นคว้าหา

ความรุ้ พวกนี้แก้โดยให้หมั่นนึกถึงความตาย พิจารณาซากศพอสุภะบ่อยๆ

2 คนโทสจริต คือ คนขี้โมโห ฉุนเฉียว โกรธง่าย ผูกพยาบาท

มาก มัวแต่คิดโกรธแค้นจนไม่มีเวลาไตร่ตรอง พวกนี้แก้โดยให้หมั่นรักษา

ศีลและแผ่เมตตาเป็นประจำ

3 คนโมหจริต คือคนสะเพร่า ขี้ลืม มักง่าย ทำอะไรไม่พยายาม

เอาดี สักแต่ให้เสร็จ สติไม่มั่นคง ใจกระด้างในการกุศล สงสัยในพระรัตน

ตรัย ว่ามีคุณจริงหรือไม่ พวกนี้แก้โดยให้หมั่นฝึกสมาธิอย่างสม่ำเสมอ

4 คนขี้ขลาด คือ พวกขาดความเชื่อมั่นในตัวเอง ไม่กล้าลงมือทำ

อะไร กลัวถูกติ คอยแต่จะเป็นผู้ตาม ไม่มีความคิดริเริ่ม พวกนี้แก้ได้โดยให้

คบกับบัณฑิต

5 คนหนักในอามิส คือพวกบ้าสมบัติ ตีค่าทรัพย์ว่ามากกว่าความรู้

ทำให้ไม่ขวนขวายในการแสวงหาปัญญาเท่าที่ควร

6 คนจับจด คือ พวกทำอะไรเหยาะแหยะไม่เอาจริง

7 นักเลงสุรา คือ พวกขี้เมา ขาดสติ หมดหนทางที่จะเรียนรู้

8 คนที่มีนิสัยเหมือนเด็ก คือ พวกชอบเอิกเกริก สนุกเฮฮา จนเกิน

เหตุ ไม่มีความรับผิดชอบ


วิธีฝึกตนให้เป็นพหูสูต

1 ฉลาดเลือกเรียนแต่สิ่งที่ควร

2 ตั้งใจเรียนวิชาที่ตนเลือกแล้วอย่างเต็มความสามารถ

3 มีความกระตือรือร้นที่จะศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมอยู่เสมอ

4 ต้องหาความรู้ทางธรรมควบคู่ไปกับความรู้ทางโลกด้วย

5 เมื่อเรียนแล้วก็จำไว้เป็นอันดี พร้อมที่จะนำความรู้ไปใช้ได้ทันที


ข้อเตือนใจ

ถ้ามีความรู้ทางโลกอย่างเดียว ไม่ว่าตนเองจะเป็นคนฉลาดเพียงใดก็มี

โอกาสพลั้งพลาดได้ เราจึงต้องศึกษาความรู้ทางธรรรมไว้คอยกำกับความรู้

ทางโลกด้วย ความรู้ทางธรรมจะเป็นเสมือนดวงประทีปส่องให้เห็นว่า สิ่งที่

กระทำนั้นถูกหรือผิด ควรหรือไม่ควร


ตัดตอนและเรียบเรียงใหม่ให้สั้นเข้ามาหน่อย จากหนังสือ มงคลชีวิต ฉบับ

ธรรมทายาท โดย พระสมชาย ฐานวุฑฺโฒ

Create Date : 31 มกราคม 2552		0 comments
Last Update : 28 มกราคม 2554 13:36:54 น.
Counter : 635 Pageviews.
Share Tweet