เอื้องแปรงสีฟัน หลังเทศกาลปีใหม่ทุกปี เจ้าของกล้วยไม้ป่าคงได้ชื่นใจกับกล้วยไม้หลายชนิดที่ทยอยบานกันไม่ขาดสาย กล้วยไม้ในสกุลหวายตัวหนึ่งที่ปลูกเลี้ยงง่ายและให้ดอกทุกๆ ปีคือ เอื้องแปรงสีฟัน (Dendrobium secundum) ชื่อเรียกอื่นๆ ที่เคยเห็นเช่น คองูเห่า หงอนไก่ เป็นต้น การตั้งชื่อกล้วยไม้ชนิดนี้ในระบบพฤกษศาสตร์เริ่มต้นเมื่อปี 1825 (เกือบ 200 ปีแล้วนะครับ) โดยมิสเตอร์ Carl Blume โดยแรกเริ่มเดิมทีเขาให้ชื่อวิทยศาสตร์ว่า Pedilonum secundum หลังจากนั้นเพียง 4 ปี John Lindley จึงได้ให้ชื่อใหม่ว่า Dendrobium secundum และเป็นที่ยอมรับกันจนกระทั่งปัจจุบัน ส่วนชื่อเรียกในภาษาอังกฤษเขาขนานนามกล้วยไม้ชนิดนี้ว่า Toothbrush orchid เขาเรียกเหมือนเราเลยครับ เพราะลักษณะการให้ดอกของกล้วยไม้ชนิดนี้จะทิ้งใบก่อนออกดอก ลำลูกกล้วยยาวตรงเปรียบเสมือนด้ามแปรง ส่วนช่อดอกที่ส่วนปลายจะทำมุมป้านกับลำลูกกล้วยคงเหมือนกับบริเวณขนแปรงที่บีบยาสีฟัน ผมคิดว่าขนาดของช่อดอกที่บางต้นยาวถึงเกือบครึ่งฟุต บางทีคงเอาเข้าปากไม่ได้หรอกครับ การกระจายพันธุ์ของเอื้องแปรงสีฟันในป่าธรรมชาตินั้นกว้างขวางมาก เพราะนอกจากประเทศไทยแล้วยังพบในประเทศในเทือกเขาหิมาลัย พม่า อินโดนีเซีย มาเลเซีย เราอาจจัดเอื้องแปรงสีฟันเป็นกล้วยไม้ที่มีดอกขนาดเล็ก แต่ต้นใหญ่ ใน 1 ช่อดอกจะประกอบด้วยดอกย่อยได้มากถึง 50-60 ดอก ถ้าปลูกกลางแจ้งจะให้ดอกสีชมพูเข้มจัด แต่ทั้งหมดนี้คงต้องขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรมสีด้วยเช่นกัน ลักษณะเผือกที่ผิวกลีบดอกย่อยเป็นสีขาวก็เป็นที่นิยมของผู้ปลูกเลี้ยงเช่นเดียวกัน ในป่าธรรมชาติของไทยพบกระจายเกือบทุกภาค สามารถพบที่เกาะติดต้นไม้ใหญ่ หรือขึ้นตามซอกหินที่มีอินทรียวัตถุอยู่บ้าง บางทีก็พบว่าขึ้นอยู่ที่พื้นทรายหยาบๆ ในป่าผลัดใบซะงั้น ช่วงก่อนการพัฒนาตาดอกไม่ต้องการความชื้นสัมพันธ์ในอากาศสูง และทิ้งใบก่อนออกดอกทุกครั้ง เอื้องแปรงสีฟันมีระบบรากกึ่งอากาศ การปลูกเลี้ยงจึงต้องใช้เครื่องปลูกเพื่อให้รากเกาะ อาจใช้ถ่านหุงข้าว กาบมะพร้าว หรือเกาะติดขอนไม้ หลังฤดูฝนจะค่อยๆ ทิ้งใบจนเหลือแต่ลำลูกกล้วยโด่เด่ อย่าตัดทิ้งนะครับ เพราะหลังปีใหม่มันจะแทงช่อดอกที่ปลายลำนั้น การให้ปุ๋ยและน้ำก็ปกติ เพียงลดปุ๋ยไนโตรเจนช่วงปลายฤดูฝนลงบ้าง เอื้องแปรงสีฟันเหมาะสำหรับมือใหม่ครับ แม้จะออกดอกปีละครั้งเดียวแต่รับรองได้ว่าคุ้มค่าการรอคอยแน่นอน ที่สำคัญคือไม่ต้องมีปาฏิหารย์ก็ออกดอกให้ชมได้แน่นอนจ้า   Create Date : 13 กุมภาพันธ์ 2549 16 comments Last Update : 2 กุมภาพันธ์ 2552 21:59:51 น. Counter : 5063 Pageviews. Share Tweet

สีสวยมากเลยค่ะ มีความสุขกับวันแห่งความรัก ที่กำลังจะมาถึงนะคะ   โดย: Batgirl 2001 13 กุมภาพันธ์ 2549 14:04:29 น.

มาเก็บความรู้เพิ่มเติมครับ   โดย: JR IP: 203.156.91.148 14 กุมภาพันธ์ 2549 10:57:07 น.

อิอิ .. มาอ่านเฉยๆ   โดย: คำหล้า IP: 61.90.103.94 15 กุมภาพันธ์ 2549 23:05:16 น.

ช่วงนี้พวกหวายที่บ้านบานกันหลายตัวเลยค่ะ   โดย: คำหล้า IP: 61.90.103.94 15 กุมภาพันธ์ 2549 23:06:04 น.

มาเรียนวิชาแปรงสีฟันอะครับอิอิ   โดย: นายเมฆนรก IP: 203.151.140.118 16 กุมภาพันธ์ 2549 22:13:06 น.

มาตามเก็บความรู้ครับ   โดย: buaravong 17 กุมภาพันธ์ 2549 1:37:11 น.

ชื่อบล็อกน่ากลัว แต่ภาพกลับสวย   โดย: jaa_aey 17 กุมภาพันธ์ 2549 9:33:22 น.

สงสัยโดนหลอกอีกแล้ว ที่ได้มาไม่เหมือนอย่างนี้   โดย: แป้งแดง 18 กุมภาพันธ์ 2549 14:21:48 น.

คล้ายแปรงสีฟันจริงๆด้วย สวยมากค่ะ   โดย: ป่ามืด 24 กุมภาพันธ์ 2549 9:09:13 น.

ที่บ้านก็กำลังออกดอกแต่เป็นช่วงปลายกพ.ออกประมาณสาม้น   โดย: พนมรุ้ง12 (พนมรุ้ง12 ) 24 กุมภาพันธ์ 2549 23:20:04 น.

สีแจ่มมากกกก เข้ามาอ่านเพราะชื่อนี่ละครับ เหมือนแปรงสีฟันจระเข้มากกว่านะเนี่ย   โดย: แม็ก (Derek ) 1 มีนาคม 2549 14:59:07 น.

ของผมเพิ่งโรยไปเองครับ...ทีแรกก็ไม่รู้ว่าเป็นเจ้านี่...ผมเอาเกาะกับต้นไม้...เมื่อปีที่แล้ว...ออกดอกจึงรู้ว่าเป็นแปรงสีฟัน...   โดย: นายเคนชิโร่ IP: 58.147.78.54 16 เมษายน 2549 9:52:52 น.

สวยจังครับ   โดย: prakorbs 24 กุมภาพันธ์ 2550 10:48:27 น.

ชอบลักษณะดอกมากๆเลย สีก็สวยด้วย   โดย: มายด์(น่ารัก) IP: 61.91.161.125 30 มกราคม 2551 18:11:24 น.

แปรงสีฟัเผือก หรือสีขาว มีราคาแพงไหม หาซื้อได้ที่ไหน ไม่ค่อยเห็นมีเลย   โดย: ชายเดียว IP: 158.108.204.188 19 พฤษภาคม 2551 16:47:23 น.

วันนี้ซื้อมาต้นนึง เลยเข้ามาหาดูรูปเป็นกำลังใจไว้ก่อน ว่าดอกเจ้าแปรงสีฟันเป็นอย่างไร   โดย: jaaey IP: 202.139.223.18 6 พฤศจิกายน 2551 20:10:37 น.