ในบ้านๆ หนึ่งเขาบอกว่าเป็นบ้านผีดุ ความจริงไม่ได้มีผีดุอะไรหรอก บ้านนั้นเป็นบ้านตึกใหญ่แล้วข้างบนมีเพดาน เพียงแต่บนเพดานนั้นมีหนูหรือมีสัตว์บางอย่างอาศัยอยู่ พอกลางคืนมันก็เคลื่อนไหวเสียงดังอย่างน้นอย่างนี้คนที่ไปนอนก็ได้ยิน ไอ้อารมณ์กลัวผีมันมีอยูในใจ แล้วพอได้ยินเสียงอะไรก็ขนลุกขนพองแล้วก็นึกว่า "ผีดุ"

ความจริงไม่มีผีอะไร สัตว์บนเพดานมันเลื้อยคลานมันเคลื่อนไหวก็เกิดเสียงขึ้นแล้วนึกว่าเป็นผี ถ้าเราเข้าใจความจริงว่าเป็นเสียงหนูหรืออาจจะเป็นเสียงนกหรือเป็นเสียงค้างคาวที่อาศัยอยู่บนเพดานเคลื่อนไหวได้ เราก็ไม่กลัวเพราะเราเข้าใจ เมื่อเราเข้าใจเราก็ไม่เกิดความกลัวเราก็นอนหลับสบายไม่มีปัญหาอะไร คนเราที่กลัวเพราะนึกถึงสิ่งนั้น เช่น เรากลัวผีก็นึกถึงผี สร้างภาพขึ้นในใจว่า ผีรูปร่างอย่างไรมาหลอกเรา รูปร่างที่เราสมมติก็จะเป็นโครงกระดูกเพราะเราเคยเห็นโครงกระดูก ความจริงโครงกระดูกไม่ใช่ผี ผีไม่ใช่โครงกระดูกอย่างนั้นแต่มันเป็นเรื่องที่เราสร้างขึ้นในใจของเราสำหรับหลอกตัวเราเองให้กลัวให้ตกใจ

แต่ถ้าเราไม่คิดอย่างนั้นสิ่งเหล่านั้นก็ไม่มี ความกลัวก็ไม่เกิดขึ้น จากความรู้สึกนั้นก็สบายใจ

เพราะฉะนั้นในเวลาที่เรามีความทุกข์มีความหวาดเสียวในเรื่องอะไร ก็ควรจะใช้ปัญญาพิจารณาในเรื่องเหล่านั้นให้ถูกต้อง ให้รู้ว่าสิ่งนั้นมันคืออะไร มันมีจริง ๆ หรือเปล่าหรือเพียงสักแต่เป็นสิ่งสมมติขึ้นชั่วครั้งชั่วคราวแล้วมันก็ไม่เป็นอันตรายแก่เรา ไม่มีพิษมีภัยแก่เราเราก็ไม่กลัว ทำใจสบายแล้วเราก็หลับนอนได้โดยไม่สะดุ้งหวาดเสียว เพราะฉะนั้นคนเราต้องอยู่กันชนิดที่เรียกว่ามีที่พึ่ง มีหลักใจ "ศาสนาจึงเป็นที่พึ่งที่เป็นหลักของใจ"

ขอบคุณ หนังสือเรื่องเล่าประกอบธรรม