ปราสาทเมืองต่ำ

ประวัติศาสตร์ความเป็นมาและความสำคัญ

ปราสาทเมืองต่ำ ตั้งอยู่ที่ ตำบลจรเข้มาก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรัรัมย์

ปราสาทเมืองต่ำ เป็นศาสนสถานที่สร้างตามคติความเชื่อทางศาสนาฮินดู

 สันนิษฐานว่าคงสร้างขึ้นเพื่อถวายพระศิวะ มีลักษณะเป็นศาสนสถานประจำเมืองหรือประจำชุมชน

จากการศึกษาทางโบราณคดี 

มีการตั้งถิ่นฐานของชุมชนโบราณในละแวกนี้เป็นชุมชนขนาดใหญ่หลายชุมชน

เช่น ชุมชนบ้านโคกเมือง โคกยายคาน โคกสลองตองเป็นต้น 

โบราณวัตถุที่ขดพบได้แก่เครื่องมือ เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เช่นภาชนะดินเผาเนื้อดิน

เครื่องถ้วยชามเคลือบ สีน้ำตาลและเคลือบสีเขียว เป็นจำนวนมาก

หลักฐานเหล่านี้ แสดงถึงการตั้งถิ่นฐานของชุมชนที่มีอายุ

ใกล้เคียงกับการสร้างปราสาท

ซึ่งเป็นอิทธิพลศิลปะขอมแบบคลัง และแบบปาปวน

กำหนดอายุประมาณครึ่งหลังพุทธศตวรรษที่ 16 หรือราว 1,000 ปีมาแล้ว

ตำแหน่งที่ตั้งของปราสาทเมืองต่ำ อยู่บนเส้นทางอารยธรรมขอม

จากเมืองพระนครในประเทศกัมพุชาขึ้รสู่ทางเหนือผ่านเทือกเขาพนมดงรัก

ผ่านกลุ่มปราสาทเมืองต่ำสู่ปราสาทพนมรุ้ง ไปยังปราสาทพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

อาจกล่าวได้ว่าชุมชนโบราณที่ปราสาทเมืองต่ำมีความสัมพันธ์กับชุมชนโบราณใกล้เคียง

บนเส้นทางอารยธรรมจากเมืองพระนคร สู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย

การอนุรักษ์

เดิมปราสาทเมืองต่ำถูกทิ้งร้าง ชื่อเมืองต่ำสันนิษฐานว่า

เป็นการกำหนดเรียกโดยชาวบ้านที่อพยบเข้ามาตั้งถิ่นฐานในละแวกนี้ 

และคงเรียกเปรียบเทียบกับปราสาทเขาพนมรุ้งที่ตั้งอยู่บนยอดเขา 

ต่อมาปี 2530-2539 กรมศิลปากรดำเนินการขุดแต่งและบูรณะปราสาทเมืองต่ำ

ด้วยวิธี อนัสติโลซีส และกรมศิลได้กราบทูลเชิญสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเปิดปราสาทเมืองต่ำ

อย่างเป็นทางการ เมื่อวีนที่ 10 พฤศจิกายน 2540

เนื่องในมหามงคลสมัยแห่งปีกายจนาภิเษก ฉลองศิริราชสมบัติครบ 50 ปี

พุทธศักราช 2539 แห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช

ศิลปะและสถาปัตยกรรม

ปราสาทเมืองต่ำ มีแผนที่เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาด 120 x 127 เมตร  ก่อด้วยอิฐทราย และศิลาแลง

หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ประกอบด้วยอาคารสถาปัตยกรรมต่างๆคือ

กำแพงแก้วและวซุ้มประตู (หมายเลข 1)

กำแพงก่อด้วยศิลาแลง มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

บนสันกำแพงประดับด้วย บราลี กึ่งกลางกำแพงแก้วมีซุ้มประตูหรือ

โคปุระ ขนาดใหญ่ ก่อด้วยหินทราย บริเวรห้องกลางมีลวดลาย

แกะสลักรูปดอกบัว  8 กลีบ  อาจหมายถึงการจำลองผังของจักรวาล

อันประกอบด้วยทิศสำคัญ 8 ทิศ  หรืออาจบ่งบอกถึงความบริสุทธื ความเป็นสิริมงคล

ลานปราสาทแสะสระน้ำ (หมายเลข 2) 

อยู่ระหว่างระเบียงคดกับกำแพงแก้ว มีสระน้ำเป็นรูปหักมุมตามแนวของกำแพง

ที่ระหว่างสระน้ำเป็นทางเดินในแนวตรงกับซุ้มประตูระเบียงคดและซุ้มประตูกำแพงแก้ว

สระทั้งสี่กรุด้วยก้อนศิลาแลง เรียงเป้นขั้นบันไดลงไปถึงก้นสระ

ขอบบนสุดสลักเป้นลำตัวพยานาคหินทรายทอดตัวไปตามแนวขอบสระ

ชูคอแผ่พังพานที่มุมสระ พญานาคมี 5 เศียร

เศียรของพยานาคมีลักษณะเกลี้ยงๆไม่มีรัศมี หรือเครื่องประดับศีรษะ

รูปแบบศิลปะขอมแบบบาปาน  อายุประมาณครึ่งหลังพุทธศตวรรษที่ 16

สระน้ำทั้ง 4 อาจมีความสัมพันธ์กับข้อความในจารึก

ที่เสาประดับกรอบประตูชั้นในของซุ้มประตูกำแพงแก้วด้านทิศตะวันออก

อ่านและแปลว่า สายน้ำเป็นเครื่องรักษาเทวสถาน

Create Date : 25 พฤษภาคม 2552
Last Update : 16 กรกฎาคม 2552 8:44:09 น.		1 comments
Counter : 548 Pageviews.
Share Tweet