เป็นพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานกรมหมื่นนเรศวรฤทธิ์ เสนาบดีกระทรวงนครบาล ลงวันที่ 19 ก.พ. ร.ศ.117 (พ.ศ.2441) เกี่ยวกับพระราชประสงค์ในการจัดซื้อที่ดินบริเวณตำบลสามเสน เพื่อสร้างวังสวนดุสิต

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวังสวนดุสิตขึ้นในช่วงปลายรัชสมัย เพื่อเป็นที่เสด็จฯ แปรพระราชฐาน พักผ่อนพระราชอิริยาบถและพระพลานามัย เนื่องจากสภาพพระบรมมหาราชวังที่ประทับซึ่งมีอายุกว่าร้อยปีเริ่มคับแคบ 

พระองค์มีแรงบันดาลพระราชหฤทัยจากพระราชวังและวังในทวีปยุโรป ที่ได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรด้วยพระองค์เอง ในคราวเสด็จประพาสครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ.2440 ดังปรากฏหลักฐานว่ามีพระราชกระแสในชั้นแรกว่าจะทรงสร้างสวนดุสิต เป็น "บ้านเปนที่ไปเที่ยวเล่น" ที่ทุ่งส้มป่อย นอกคลองผดุงกรุงเกษม ทางทิศเหนือของพระนคร

แต่เมื่อการก่อสร้างเริ่มขึ้นเมื่อ พ.ศ.2441 ก็เป็นที่ประจักษ์ว่า มิใช่การสร้าง "บ้าน" ธรรมดาๆ ด้วยพระราชวิสัยทัศน์และพระวิริยะ ทำให้การก่อสร้างในครั้งนั้นพัฒนาเป็นโครงการออกแบบวางผังและก่อสร้างที่มีขนาดใหญ่ 

เป็นการสร้างเมืองใหม่ที่ผสมผสานศาสตร์ในการออกแบบหลายสาขา ที่แสดงให้เห็นถึงพระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอย่างแท้จริง

พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง สร้างวังสวนดุสิตด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อเป็นที่ประทับถาวร โดยในช่วงเวลากว่าสิบปี นับตั้งแต่ พ.ศ.2441 จวบจนเสด็จสวรรคตใน พ.ศ.2453 เป็นช่วงเวลาที่พระพุทธเจ้าหลวงทรงทุ่มเทให้แก่การสร้างบ้านแห่งนี้ 

ด้วยพระราชวิสัยทัศน์กว้างไกล วังสวนดุสิตจึงมิได้เป็นเพียงบ้าน แต่ได้กลายเป็นโครงการสร้างเมืองที่เป็นปฐมบทของการพัฒนากรุงเทพฯ สมัยใหม่ เป็นรากฐานของความเปลี่ยนแปลงอย่างกว้างขวางทั้งสยามประเทศ ที่ส่งผลสืบเนื่องต่อมาอีกกว่าร้อยปีจนถึงวันนี้ 

หลังรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง วังสวนดุสิต หรือพระราชวังดุสิตในปัจจุบัน เป็นที่ประทับของพระเจ้าแผ่นดินอีกหลายพระองค์ ตั้งแต่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว 

รวมทั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เมื่อครั้งเสด็จนิวัติพระนครจากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ มาประทับประเทศไทยอย่างถาวรใน พ.ศ.2493 รัฐบาลขณะนั้นได้จัดพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิตเป็นที่ประทับชั่วคราว ก่อนจะมีพระบรมราชโองการให้ปรับปรุงพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เป็นที่ประทับสืบมาจนทุกวันนี้